Η ιρανική εξωτερική πολιτική μετά τις εκλογές

Με απλά λόγια, αν και όλοι οι Ιρανοί πολιτικοί πιστεύουν ότι το Ιράν πρέπει να επιδιώξει την ασφάλεια και έναν μεγαλύτερο ρόλο στις περιφερειακές και παγκόσμιες υποθέσεις, διαφωνούν για το αν αυτοί οι στόχοι επιτυγχάνονται καλύτερα μέσω της ενσωμάτωσης ή της αντίστασης. Κατά τα τελευταία χρόνια, οι διεθνείς πιέσεις και απειλές είχαν περιθωριοποιήσει όλο και περισσότερο τις αμυντικές και συμβιβαστικές προοπτικές, ενισχύοντας εκείνους (και από τις τρεις σχολές σκέψης) που θα κρατούσαν μάλλον μια πιο επιθετική στάση προς την Δύση. Στις διαπραγματεύσεις για τα πυρηνικά, για παράδειγμα, οι αξιωματούχοι είχαν επικρίνει ευθέως τις συνομιλίες που είχαν ήδη ξεκινήσει οι μεταρρυθμιστικές κυβερνήσεις με τα ευρωπαϊκά έθνη. Η ουσία είναι ότι μια τέτοια πολιτική κατευνασμού απλώς αύξησε τις δυτικές απαιτήσεις από το Ιράν και όχι το αντίθετο.

Αλλά, όλο και περισσότερο κατά το περασμένο έτος, αυτοί που τάσσονται υπέρ μιας συγκρουσιακής ή επιθετικής εξωτερικής πολιτικής έχουν δεχθεί επικρίσεις, επίσης. Το εναντίον τους επιχείρημα υποστηρίζει ότι παρ’ όλο που η προσέγγισή τους έδειχνε ότι το Ιράν διαθέτει αρχές και είναι ακλόνητο στην αντιμετώπιση των εξωτερικών πιέσεων, απομόνωσε το Ιράν, οδήγησε την χώρα σε ένα άγριο καθεστώς κυρώσεων και την εμπόδισε να επιτύχει περιφερειακή υπεροχή ως μια τεχνολογική και οικονομική δύναμη. Ο Αχμαντινετζάντ υπέστη κριτική επειδή υποτίμησε την ικανότητα των Ηνωμένων Πολιτειών να συγκεντρώσει υποστήριξη για το καθεστώς των κυρώσεων και στη συνέχεια επειδή δεν προετοίμασε την χώρα για την επερχόμενη πτώση. Με τη σειρά τους, όλοι οι προεδρικοί υποψήφιοι του Ιράν έχουν υποσχεθεί καλύτερη διαχείριση του καθεστώτος των κυρώσεων. Ομοίως, κατά την διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας και των συζητήσεων, ο Τζαλίλι και η ομάδα του δέχθηκαν επίσης σκληρή κριτική επειδή έδειξαν έλλειψη επαρκούς διπλωματικής και διαπραγματευτικής ικανότητας καθώς και ικανότητας συμβιβασμού. Το επιχείρημα δεν είναι ότι ο ίδιος και η ομάδα του θα πρέπει να εγκαταλείψουν τα «πυρηνικά δικαιώματα» του Ιράν. Περισσότερο είναι ότι οι διαπραγματευτές του Ιράν θα πρέπει να προβλέψουν το χτύπημα που επρόκειτο να υποστεί η χώρα και να χρησιμοποιήσουν διπλωματικές ικανότητες και διαπραγματευτική ευελιξία ώστε να εξευμενίσουν τους συνομιλητές τού Ιράν.

Δεδομένων των οικονομικών δεινών του Ιράν, το επιχείρημα αυτό κέρδισε κάποιο έδαφος λίγο πριν από τις εκλογές. Η προσέγγιση του Ιράν στις διαπραγματεύσεις, απρόσμενα, συζητείται πλέον ανοιχτά. Παρ’ όλα αυτά, ακόμη και αν οι επιθετικοί εξισορροπιστές του Ιράν μπουν στο περιθώριο, δεν μπορεί απλώς να βγει το συμπέρασμα ότι ξεκινά μια νέα εποχή για την διαπραγματευτική διαδικασία. Οι επικριτές της σημερινής στάσης του Ιράν δεν έχουν συζητήσει σοβαρά το τι θα έκαναν αν η έκκλησή τους για ευελιξία δεν συνοδευτεί από ευελιξία εκ μέρους των Ηνωμένων Πολιτειών. Και, δεδομένου ότι η διπλή πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών, του εξαναγκασμού και της διπλωματίας (για όλους τους πρακτικούς λόγους) περιοριζόταν στο καθεστώς κυρώσεων, προσφέρει κάποιες ενδείξεις ότι οι ΗΠΑ δεν θα δείξουν ευελιξία. Με λίγα λόγια, ακόμη και αν μια πιο διαλλακτική ομάδα αναλάβει την ευθύνη στην Τεχεράνη, χρειάζεται ακόμη να πείσει ότι οι προσπάθειές της να διαπραγματευτεί με τις Ηνωμένες Πολιτείες θα βελτιώσουν την ασφάλεια της Ισλαμικής Δημοκρατίας σε όλες τις διαστάσεις της. Και αυτό θα συμβεί μόνο αν οι Ηνωμένες Πολιτείες φανούν πρόθυμες να χαλαρώσουν το καθεστώς των κυρώσεων. Αν όχι, τα πιο επιθετικά παρακλάδια στους κόλπους της ιρανικής εξωτερικής πολιτικής θα διατηρούν «το πάνω χέρι» για τα επόμενα χρόνια.

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/139495/farideh-farhi-and-saideh-l...

Συνδέσεις:
[1] http://www.foreignaffairs.com/articles/138604/worldviews-of-aspiring-pow...
[2] http://www.alternativesjournal.net/volume9/number2/haji-yousefi.pdf

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στη διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στη διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr