Αυξάνουν τα προβλήματα στην ανατολική Μεσόγειο

Η οικονομία τής περιοχής είναι έτοιμη να δεχθεί μεγάλο χτύπημα. Οποιαδήποτε κλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο θα κάνει ακριβότερη την λειτουργία των ενεργειακών εταιρειών εκεί, πιο επικίνδυνο τον διάπλου τής εμπορικής ναυτιλίας στα τοπικά ύδατα και πιο επικίνδυνα τα ταξίδια για τους τουρίστες. Η Κύπρος – η οποία παραπαίει λόγω μιας καταστροφικής τραπεζικής κρίσης, έχει μεγάλο βαθμό εξάρτησης από τον τουρισμό, και ελπίζει να κεφαλαιοποιήσει τα πρόσφατα υπεράκτια αποθέματα φυσικού αερίου που ανακαλύφθηκαν – όπως και άλλες παρόμοιες χώρες, θα αντιμετωπίσουν στο μέλλον πιο δύσκολες στιγμές. Η νότια Τουρκία θα γίνει επίσης ένας πιο επικίνδυνος τουριστικός προορισμός, ιδιαίτερα αν συνεχιστούν οι εκρήξεις παγιδευμένων αυτοκινήτων και άλλες βίαιες επιδράσεις από τη Συρία.

Ορισμένες χώρες, όμως, μπορεί πράγματι να επωφεληθούν από την αστάθεια. Οι φόβοι ότι η επέμβαση θα μπορούσε να διαταράξει το ενεργειακό εμπόριο στον Περσικό Κόλπο, έχουν ήδη ωθήσει την τιμή του πετρελαίου στο υψηλότερο επίπεδο [12] εδώ και ενάμιση χρόνο. Με την παροχή βοήθειας για την ανακούφιση των δημοσιονομικών δεινών και με την διοχέτευση περισσότερων κονδυλίων για εγχώριες δαπάνες και επενδύσεις, οι υψηλές τιμές πετρελαίου είναι πιθανό να ενισχύσουν την δημοτικότητα ηγετών όπως ο Βλαντιμίρ Πούτιν και να διευκολύνουν μια πιο διεκδικητική εξωτερική πολιτική - όπως συνέβη μετά την εισβολή στο Ιράκ το 2003. Όπως έγραψε ένας Ρώσος ειδικός, «οι ΗΠΑ θα αποκτήσουν ένα νέο πρόβλημα, και η Ρωσία νέα κέρδη [13]». Μια παρόμοια δυναμική μπορεί να υπάρξει και σε άλλους κολοσσούς τής ενέργειας, όπως το Ιράν, η Σαουδική Αραβία και τα Αραβικά κράτη του Περσικού Κόλπου. Οι περιφερειακοί εισαγωγείς ενέργειας, όπως η Κύπρος, το Ισραήλ και η Τουρκία δεν θα είναι τόσο τυχεροί.

Οι διαταραχές των τιμών των εμπορευμάτων είναι απίθανο να αλλάξουν την ισορροπία δυνάμεων εντός της Συρίας, καθώς και οι δύο πλευρές λαμβάνουν υποστήριξη από μεγάλα κράτη πετρελαίου και φυσικού αερίου - το Ιράν και η Ρωσία προμηθεύουν την κυβέρνηση Άσαντ, και η Σαουδική Αραβία και το Κατάρ προμηθεύουν τους επαναστάτες. Ωστόσο, απρόσμενα κέρδη, έστω και περιστασιακά, μπορεί να κλιμακώσουν την διαμάχη και στις δύο πλευρές, δεδομένου ότι θα δώσουν στους εκατέρωθεν πάτρωνες λιγότερα κίνητρα για να υποστηρίξουν μια ειρηνική διευθέτηση, και τα οικονομικά και πολιτικά μέσα για να συμβάλουν με επιπλέον βοήθεια.

Εν τω μεταξύ, οι πολίτες της Συρίας θα συνεχίσουν να σηκώνουν το μεγαλύτερο βάρος. Όπως αποδεικνύεται από τις συγκρούσεις στη Σιέρα Λεόνε, την Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και αλλού, οι επαναστάτες με εξωτερική στήριξη ενδιαφέρονται λιγότερο για την απόκτηση τοπικής πολιτικής υποστήριξης. Το καθεστώς φάνηκε, επίσης, να ανησυχεί λιγότερο για τον πληθυσμό, και θα αντιμετωπίσει πιέσεις προκειμένου να κερδίσει όσα περισσότερα εδάφη μπορεί, όσο εξακολουθεί να έχει τις δυνατότητες για κάτι τέτοιο. Όπως έχει δείξει η εμπειρία του Κοσσυφοπεδίου [14], όλα αυτά μπορεί να αυξήσουν πολύ τις απώλειες αμάχων στο εγγύς μέλλον.

Άσχετα με το ποιος θα κερδίσει τον πόλεμο, οι προβλέψεις για την Συρία είναι ζοφερές. Σε αυτό το σημείο, οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιμετωπίζουν το πρόβλημα όχι πώς να αποφευχθεί το χάος, αλλά πώς να το ανασχέσουν. Αν αποτύχουν να απαντήσουν στην προφανή χρήση χημικών όπλων από τη συριακή κυβέρνηση, τότε οι μελλοντικές αμερικανικές απειλές και οι «κόκκινες γραμμές» θα μετατραπούν σε μια φθηνή συζήτηση που θα μπορούσε εύκολα να αγνοηθεί. Η αμερικανική επιρροή στις μελλοντικές αντιπαραθέσεις για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν θα έχει μειωθεί κατά πολύ. Και είναι εξίσου ανησυχητικό ότι η αμερικανική αδράνεια θα κάνει τις κυβερνήσεις και τους αντάρτες στους μελλοντικούς πολέμους να έχουν λιγότερους λόγους να περιορίσουν την βία κατά των αμάχων.

Λαμβάνοντας υπόψη όλα αυτά, η καλύτερη επιλογή για τις Ηνωμένες Πολιτείες - με την έννοια ότι είναι η λιγότερο κακή - φαίνεται να είναι μια περιορισμένη εκστρατεία τιμωρητικών πληγμάτων που τόσο έχει επικριθεί. Σίγουρα, μια τέτοια εκστρατεία δεν θα βάλει τέλος στο συριακό πόλεμο. Επίσης, είναι εξαιρετικά απίθανο να αλλάξει την συμπεριφορά των μαχητών, εκτός από την οριακή μείωση της βίας κατά του άμαχου πληθυσμού τής Συρίας, αν και ακόμη και αυτή η πιθανότητα είναι αβέβαιη. Αλλά, σε τελική ανάλυση, μια πολιτική που συντηρεί μια οριακή ισοπαλία θα προκαλέσει λιγότερη ζημιά στο πολιτικό και οικονομικό μέλλον της ανατολικής Μεσογείου - και θα κοστίσει πολύ λιγότερες ζωές - από ό, τι οποιαδήποτε άλλη εναλλακτική λύση.

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/139900/yuri-m-zhukov/more-trouble...