Ο κόσμος του χόρτου

Η διεθνής τάση είναι σαφής: Οι χώρες επιτρέπουν ανοιχτά κάποιες πολιτικές που θα ήταν αδιανόητες πριν από μόλις πέντε ή δέκα χρόνια. Από την πλευρά του, ο Kleiman γράφει [2], ότι «τα μέρη που νομιμοποίησαν πρώτα την κάνναβη θα παρέχουν -διατρέχοντας κάποιον κίνδυνο για τον δικό τους πληθυσμό- ένα εξωτερικό όφελος, υπό την μορφή τεχνογνωσίας, για τον υπόλοιπο κόσμο όποια κι αν είναι η έκβαση των πειραμάτων». Τί μας έχουν διδάξει, λοιπόν, εκείνοι που πρωτοεφάρμοσαν αυτές τις πολιτικές;

ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Ως αντιστάθμισμα, φαίνεται ότι τα μοντέλα γκρίζας ζώνης αποτελούν την καλύτερη εναλλακτική λύση για την απαγόρευση σε περιοχές όπου μπορούν να εφαρμοστούν αναγκαστικά. Το ολλανδικό σύστημα, παρά τα συνεχή προβλήματα γύρω από την απαγόρευση της προμήθειας, αποτέλεσε μια σαφή επιτυχία σε πολλές από τις μετρήσεις με τις οποίες κρίνονται οι πολιτικές. Η ικανότητα του κράτους να παρεμποδίσει την υπερβολική εμπορευματοποίηση και να συρρικνώσει τα επίπεδα του μοντέλου των «coffee shop» όποτε εκείνο το επιθυμεί είναι κάτι που θα φθίνει κάτω από μια πλήρως νομιμοποιημένη αγορά, αν και θα ήταν επίσης επιβλαβές για εκείνους που εργάζονται στην λιανική αγορά. Ομοίως, η ισπανική αγορά, παρά την γενική έλλειψη έρευνας, φαίνεται να προσφέρει ένα ισχυρό παράδειγμα που θα μπορούσε να αποτελέσει αντικείμενο μίμησης για τις υπόλοιπες χώρες. Είναι πολύ νωρίς για να κρίνουμε την περίπτωση του μοντέλου της Ουρουγουάης. Παρ’ όλα αυτά, το επίπεδο κρατικού ελέγχου είναι ενθαρρυντικό και κάτι το οποίο οι χώρες που επιθυμούν να θεσμοθετήσουν πλήρως ρυθμιζόμενες αγορές θα ήθελαν σίγουρα να μιμηθούν, ανάλογα με την εξέλιξη της εμπειρίας της Ουρουγουάης.

Ωστόσο, οι ρεαλιστικές στάσεις και τα αυστηρά πρότυπα ρύθμισης της προσφοράς στην Ολλανδία και την Ισπανία δεν μπορούν να λειτουργήσουν ή να διατηρηθούν στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου οι περιορισμοί στην διαφήμιση και την εμπορική εκμετάλλευση θα έρθουν σε αντίθεση με τις εγγυήσεις της Πρώτη Τροπολογίας σχετικά με την ελευθερία του λόγου και την επιχειρηματική κουλτούρα. Επιπλέον, η αδυναμία του συστήματος των ΗΠΑ για προώθηση ρεαλιστικών συμβιβασμών γκρίζας ζώνης μεταξύ των ομοσπονδιακών στόχων και των κρατικών επιθυμιών είναι ήδη εμφανής λόγω των συνεχών παρενοχλήσεων του τομέα ιατρικής μαριχουάνας από ομοσπονδιακούς πράκτορες και εισαγγελείς. Αν και το ζήτημα της ιατρικής μαριχουάνας έχει εκτονωθεί από την ομοσπονδιακή νομοθεσία, το ψυχαγωγικό ζήτημα παραμένει ιδιαίτερα οδυνηρό δεδομένης της αβεβαιότητας σχετικά με το αν η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα εξακολουθήσει να αποδέχεται την νομιμοποίηση από το κράτος. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, μια πλήρως νομιμοποιημένη αγορά μπορεί να αποτελέσει την μοναδική μακροπρόθεσμη λύση και επομένως οι υπεύθυνοι καλά θα κάνουν να προλάβουν τις αρνητικές πτυχές αυτού του μοντέλου με την εφαρμογή ισχυρών εθνικών ρυθμίσεων, οι οποίες θα μπορέσουν να αποτρέψουν ρυθμίσεις μιας προς τα κάτω εξίσωσης μεταξύ των κρατών. Αυτό το σημείο υπογραμμίζεται καλά από τον Kleiman και τους συναδέλφους του, οι οποίοι επισημαίνουν την περίπτωση του διακρατικού λαθρεμπορίου καπνού εντός των Ηνωμένων Πολιτειών, ως μέσο αποφυγής μεμονωμένων κρατικών φόρων.

Εν τω μεταξύ, ο Jonathan Caulkins, ένας καθηγητής Δημόσιας Πολιτικής στο Carnegie Mellon, προειδοποιεί ότι η νομιμοποίηση της παραγωγής και οι δυνάμεις της αγοράς θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια επικίνδυνη πτώση των τιμών και αύξηση της κατανάλωσης. Επισημαίνει κάποια στοιχεία [13] από τις δυτικές Ηνωμένες Πολιτείες το 2008, όπου οι τιμές της χονδρικής υπό απαγόρευση πώλησης ήταν περίπου 3.500 δολάρια ανά λίβρα. Την ίδια στιγμή, στο εξαιρετικά οργανωμένο μικρής κλίμακας παραγωγικό σύστημα ιατρικής κάνναβης στην Ολλανδία, η κάνναβη πωλείται για περίπου 490 δολάρια ανά λίβρα. Προτείνει ότι, σύμφωνα με ένα άκρως εμπορευματοποιημένο παραγωγικό μοντέλο μεγάλης κλίμακας, οι τιμές στις Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να μειωθούν κατά 90%. Αν υποθέσουμε πως υπάρχει μια απλή αλληλεπίδραση μεταξύ τιμής και ζήτησης (γεγονός που αποτελεί σημαντική προϋπόθεση), θα περίμενε κανείς δυνητικά μεγάλες αυξήσεις στην κατανάλωση υπό νομική ρύθμιση.

Άλλοι [14] εμπιστεύονται περισσότερο την ικανότητα των κυβερνήσεων να φορολογούν και να ρυθμίζουν το προϊόν, μετριάζοντας έτσι την διαφορά της τιμής μεταξύ νόμιμων και παράνομων αγορών, ενώ εκτρέπουν τις αποδόσεις προς το κράτος κι όχι προς τα εγκληματικά ταμεία. Τα στοιχεία από το Κολοράντο είναι σαφώς ενθαρρυντικά από αυτήν την άποψη. Στις 27 Φεβρουαρίου, το Τμήμα επιβολής της νομοθεσίας για την μαριχουάνα του κρατικού Υπουργείου Οικονομικών δημοσίευσε την πρώτη ετήσια έκθεσή του [15]. Όπως σημείωσε ο Christopher Ingraham για την εφημερίδα The Washington Post [16], οι συνολικές πωλήσεις κάνναβης σε όλη την χώρα έφτασαν τα 700 εκατομμύρια το 2014, με την ιατρική να υπολογίζεται στα 386 εκατομμύρια δολάρια και την αναψυχής στα 313 εκατομμύρια δολάρια. Τα φορολογικά έσοδα συνολικά από την αγορά τόσο της ψυχαγωγικής όσο και της ιατρικής ήταν 63 εκατομμύρια δολάρια, συν 13 εκατομμύρια δολάρια σε άδειες και τέλη. Μέχρι το 2016, αναμένεται να φτάσουν το 1 δισεκατομμύριο δολάρια στην λιανική αγορά, συμβάλλοντας με 94 εκατομμύρια δολάρια στα φορολογικά έσοδα ετησίως –αριθμός που πιθανότατα αποτελεί μια υποτίμηση της πλήρους οικονομικής συνεισφοράς, καθώς δεν υπολογίζεται ο τουρισμός και τα άλλα είδη λιανικών πωλήσεων που σχετίζονται με την κάνναβη.