Η ανθεκτική δυστυχία της Αιγύπτου

Ως αποτέλεσμα της μονόπλευρης εστίαση του καθεστώτος στην Μουσουλμανική Αδελφότητα, ο Σίσι έχει πολύ περισσότερα περιθώρια ελιγμών για την έκδοση διαταγμάτων και την εδραίωση της νόμιμης εξουσίας του από όσα ο Morsi απόλαυσε ποτέ. Ο πρόσφατος νόμος του Σίσι [15] που του δίνει την εξουσία να απολύει τους επικεφαλής των τεσσάρων ανεξάρτητων ρυθμιστικών οργανισμών της Αιγύπτου είναι μια τέτοια περίπτωση. Οι διάφορες αρπαγές εξουσίας από τον Morsi πυροδότησαν διαδηλώσεις για το τέλος του καθεστώτος, ωστόσο οι ελιγμοί του Σίσι περνούν το πολύ με ένα τιτίβισμα.

Υποστηρικτές του πρώην προέδρου της Αιγύπτου Mohamed Morsi αντιδρούν, μόλις δύο εξ αυτών καταδικάστηκαν σε θάνατο σε δίκη στην Αλεξάνδρεια, τον Μάρτιο του 2014. AL YOUM AL SAABI NEWSPAPER / REUTERS
--------------------------------

Υπάρχουν άφθονοι λόγοι να αμφιβάλλει κανείς κατά πόσον ένα καθεστώς του οποίου πρωταρχικός στόχος είναι να καταστρέψει την Αδελφότητα μπορεί να πετύχει στην διακυβέρνηση. Στο κάτω-κάτω, ένα καθεστώς που ξοδεύει μεγάλο πολιτικό κεφάλαιο για να αποκλείσει μιαν οργάνωση δεν μπορεί ποτέ να είναι πολιτικά συμμετοχικό. Επιπλέον, η επιμονή του καθεστώτος ότι η Μουσουλμανική Αδελφότητα βρίσκεται πίσω από κάθε τρομοκρατική ενέργεια, συμπεριλαμβανομένων των πιο σοβαρών επιθέσεων για τις οποίες έχουν αναλάβει την ευθύνη ομάδες συνδεδεμένες με το ISIS, σημαίνει ότι εξακολουθεί να μην βλέπει ρεαλιστικά τις απειλές που αντιμετωπίζει. Και η ευρεία καταστολή του καθεστώτος στο όνομα της αντιμετώπισης της τρομοκρατίας που σάρωσε ακτιβιστές και δημοσιογράφους οι οποίοι υποστήριξαν ένθερμα την αποπομπή του Morsi, δημιουργεί νέους εχθρούς και, ενδεχομένως, ρίχνει τους σπόρους για πιο βίαιη επαναστατική αναταραχή στην συνέχεια.

Ωστόσο, ως επί το πλείστον, η στροφή του καθεστώτος κατά της Αδελφότητας εξακολουθεί να είναι πολιτικά νικηφόρα και κατά πάσα πιθανότητα θα παραμείνει έτσι για κάποιο χρονικό διάστημα. Εγχωρίως, πολλοί, ίσως και οι περισσότεροι, Αιγύπτιοι εξακολουθούν να θεωρούν την Αδελφότητα ως αποσταθεροποιητική δύναμη, δεδομένης της σημαντικής πολιτικής αβεβαιότητας της ταραχώδους χρονιάς του Morsi στην εξουσία και της έγκρισης από την Αδελφότητα των επιθέσεων σε υποδομές. Αυτοί οι Αιγύπτιοι δεν είναι απαραίτητα ενθουσιασμένοι με τον Σίσι, αλλά βλέπουν την εσωτερική ενότητα του καθεστώτος του ως ένα πράγμα που αποτρέπει την χώρα από το να κυλίσει στο χάος της ανυπαρξίας κράτους όπως έχει γίνει στο Ιράκ, την Λιβύη και την Συρία. Οι επαναστατικοί ακτιβιστές αισθάνονται αυτή την διάθεση για σταθερότητα έντονα και λένε ότι έχουν σταματήσει να διαμαρτύρονται, διότι φοβούνται μια λαϊκή αντίδραση σχεδόν όσο φοβούνται μήπως συλληφθούν. «Εάν πέντε άνθρωποι διαδηλώσουν για ένα πολιτικό ζήτημα, οι άνθρωποι θα τους πυροβολήσουν», μου είπε ένας ακτιβιστής στο Port Said κατά την διάρκεια ενός πρόσφατου ταξιδιού. Η κατά της Αδελφότητας στάση του καθεστώτος Σίσι ευθυγράμμισε επίσης την Αίγυπτο με πλούσια κράτη του Περσικού Κόλπου, που έχουν κρατήσει την Αίγυπτο στην ζωή δωρίζοντας πάνω από 20 δισεκατομμύρια δολάρια από την στιγμή που ανετράπη ο Morsi.

Ωστόσο, αξίζει να θυμάται κανείς ότι οι πολιτικές των ελίτ επί των οποίων εξαρτάται η σταθερότητα του καθεστώτος είναι συχνά αδιαφανείς. Λίγοι, εάν υπάρχουν καν, εξωτερικοί παρατηρητές γνώριζαν τα τμήματα στο εσωτερικό του αιγυπτιακού στρατού που κατέληξαν στο διορισμό Σίσι ως υπουργό Άμυνας, τον Αύγουστο του 2012, και κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει με βεβαιότητα εάν υπάρχουν παρόμοια, σημαντικά κομμάτια κάτω από την επιφάνεια τώρα. Ωστόσο, κανείς δεν καταλαβαίνει τους κινδύνους αυτούς καλύτερα από τους θεσμούς και τα συμφέροντα που συνθέτουν το καθεστώς. Και επειδή όλοι φοβούνται ότι μια ακόμα αλλαγή καθεστώτος θα μπορούσε να σημάνει τον θάνατό τους, κατά πάσα πιθανότητα θα συνεχίσουν να εστιάζουν στην καταστολή της Αδελφότητας που τους ενώνει, αντί να επιτρέψουν στις εσωτερικές ρήξεις να κλιμακώνονται επί μακρόν. Το κατεστημένο της Αιγύπτου, με άλλα λόγια, είναι ανθεκτικό. Αλλά αν ξαφνικά σπάσει, προσέξτε: Θα είναι ένα λουτρό αίματος.

Copyright © 2015 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/egypt/2015-07-21/egypts-durable-...