Το θεόσταλτο δώρο στην Αίγυπτο

Παρά το γεγονός ότι η Ρωσία δεν βλέπει την αιγυπτιακή ανακάλυψη ως μια μεγάλη πρόκληση για την ενεργειακή στρατηγική της στην Ευρώπη, το Zohr επηρεάζει την Ρωσία με άλλους, πιο εντοπισμένους τρόπους. Όπως και το Ισραήλ και η Κύπρος, η Ρωσία πρόκειται επίσης να χάσει μια εξαγωγική αγορά φυσικού αερίου, αφού πρόσφατα υπέγραψε συμφωνία για να μεταφέρει 3,5 εκατομμύρια τόνους υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Αίγυπτο μέσα σε δύο χρόνια [14]. Ωστόσο, το ενδιαφέρον της Ρωσίας στην εγχώρια αγορά ενέργειας της Αιγύπτου πάει πολύ πέρα από το LNG. Στα τέλη Αυγούστου, ο Πούτιν ανακοίνωσε την συμμετοχή της Ρωσίας στην κατασκευή ενός πυρηνικού σταθμού στην Αίγυπτο, και οι ρωσικές εταιρείες ενέργειας προσβλέπουν σε συμβάσεις κατασκευής υποθαλάσσιου αγωγού που θα φέρει το αιγυπτιακό φυσικό αέριο στην ξηρά [15]. Από τότε που οι Δυτικές δυνάμεις επέβαλαν κυρώσεις στην Ρωσία για την σύγκρουση στην Ουκρανία, η Μόσχα προσπαθεί ζωηρά να προσελκύσει την Αίγυπτο ως έναν δυνητικό οικονομικό και στρατιωτικό εταίρο. Οι νέες ανακαλύψεις είναι πιο πιθανό να ενισχύσουν παρά να παρεμποδίσουν αυτήν την προσέγγιση.

ΚΑΛΟΔΕΧΟΥΜΕΝΑ ΝΕΑ

Οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν ένας σχετικά μικρός παίκτης στις τρέχουσες υποθέσεις της ανατολικής Μεσογείου. Αφότου ο Σίσι ανέτρεψε τον Μόρσι με ένα στρατιωτικό πραξικόπημα το 2013, η Ουάσιγκτον κράτησε κοντά της την κυβέρνηση της Αιγύπτου και έχει περάσει τα τελευταία χρόνια ασχολούμενη με άλλες προκλήσεις, όπως το αυτοαποκαλούμενο Ισλαμικό Κράτος (επίσης γνωστό ως ISIS) στο Ιράκ και την Συρία και τις ρωσική δράσεις στην Ουκρανία. Παρά την σχετική αυτή αποστασιοποίηση, τα πρόσφατα γεγονότα έχουν σημαντικές συνέπειες για τα συμφέροντα των ΗΠΑ στην περιοχή, οι περισσότερες από αυτές μάλιστα είναι αρκετά θετικές.

Πρώτον, η ανακάλυψη του πεδίου Zohr ενισχύει σημαντικά την ενεργειακή ασφάλεια της Αιγύπτου και την ικανότητα του Καΐρου να παρέχει δημόσια αγαθά σε έναν ανήσυχο πληθυσμό. Με την μείωση της πιθανότητας για κοινωνική αναταραχή από τις διακοπές ρεύματος και για οικονομικούς κλυδωνισμούς ως αποτέλεσμά τους, οι νέες εγχώριες προμήθειες ενέργειας μπορούν να βοηθήσουν την Αίγυπτο να αντιμετωπίσει την αυξανόμενη εξέγερση των ισλαμιστών στο Σινά πιο αποτελεσματικά, και τελικά να γίνει καθαρός εξαγωγέας ασφάλειας στην περιοχή.

Δεύτερον, αν και το Zohr αντιπροσωπεύει μια οπισθοδρόμηση για την ενεργειακή στρατηγική του Ισραήλ, οι μακροπρόθεσμες ενεργειακές προοπτικές του συμμάχου των ΗΠΑ παραμένουν φωτεινές. Οι εξαγωγές ισραηλινού αερίου στις αιγυπτιακές εγκαταστάσεις LNG ήταν εξαρχής μια αμφιλεγόμενη πρόταση, και ακόμη κι αν το φυσικό αέριο από το κοίτασμα Leviathan θα εξυπηρετεί μόνο την εγχώρια ισραηλινή αγορά, θα εξακολουθεί να διασφαλίζει την ενεργειακή ανεξαρτησία του Ισραήλ για αρκετές δεκαετίες στο μέλλον.

Μια πυρκαγιά σε αγωγό φυσικού αερίου δυτικά της μεσογειακής παράκτιας πόλη Αλ-Αρίς, στα βόρεια του Σινά, τον Φεβρουάριο του 2012. STRINGER / REUTERS
-----------------------

Τρίτον, η ανακάλυψη του Zohr δημιουργεί ισχυρά οικονομικά κίνητρα για την επανένωση της Κύπρου. Με τις εξαγωγές προς την Αίγυπτο εκτός συζήτησης, η ικανότητα της Λευκωσίας για την ανάπτυξη του κοιτάσματος της Αφροδίτης θα εξαρτάται περισσότερο από ποτέ από την προσέγγιση με την Τουρκία και την Βόρεια Κύπρο. Εάν οι συνομιλίες για την επανένωση πετύχουν, η Κύπρος είναι επίσης πιθανό να άρει την αντίθεσή της σε μια διαδρομή υποθαλάσσιου αγωγού προς την Τουρκία είτε από το Ισραήλ είτε από την Αίγυπτο. Ακόμη και αν το φυσικό αέριο της Ανατολικής Μεσογείου δεν είναι επαρκές για να αντισταθμίσει την δεσπόζουσα θέση της Ρωσίας στην αγορά, η προοπτική του να προσεγγίσει το αέριο αυτό τις ευρωπαϊκές αγορές μέσω της Τουρκίας θα αποτελεί όφελος για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, δημιουργώντας επιπλέον ενδιαφερόμενους για μια ενωμένη Κύπρο.

Τέλος, η κλίμακα των νέων αποθεμάτων του αιγυπτιακού φυσικού αερίου αποτελεί μια πολλά υποσχόμενη εξέλιξη για τις μελλοντικές έρευνες για φυσικό αέριο στην ανατολική Μεσόγειο. Η πιθανότητα νέων ανακαλύψεων πετρελαίου και φυσικού αερίου στην περιοχή θα επιτρέψει στα παράκτια κράτη να καλύψουν τις εγχώριες ανάγκες τους πιο εύκολα, ενώ θα βάλουν περισσότερη καθοδική πίεση στις παγκόσμιες τιμές της ενέργειας. Ένα μέλλον ενεργειακής αφθονίας μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα από μόνο του, αλλά είναι μια καλή είδηση για την οικονομική και πολιτική σταθερότητα της περιοχής. Η Ουάσιγκτον πρέπει να χαιρετίσει την ανακάλυψη του κοιτάσματος Zohr.

Copyright © 2015 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/cyprus/2015-09-23/egypts-gift-god