Το νέο μεγάλο παιχνίδι

Και έτσι η Κίνα κατασκεύασε το λιμάνι Χαμπαντότα στη νότια Σρι Λάνκα, το οποίο, όταν ολοκληρωθεί φέτος η τρίτη φάση της κατασκευής, θα είναι το μεγαλύτερο λιμάνι της Νότιας Ασίας. Η Κίνα ξεκίνησε επίσης την κατασκευή ενός λιμενικού έργου 1,4 δισ. δολαρίων κοντά στο Κολόμπο. Η συμφωνία θα διαρκέσει για 99 χρόνια και δίνει στο Πεκίνο δικαιοδοσία πάνω σε περίπου 200 στρέμματα γης. Πράγματι, το έργο της πόλης-λιμένα Κολόμπο (Colombo Port City Project), όπως υποδηλώνει η ονομασία του, θα είναι μια πόλη υπό κινεζική μίσθωση, πλήρης με πολυκατοικίες, εμπορικά κέντρα και γήπεδα γκολφ. Σε περιόδους συγκρούσεων, η Κίνα πιθανότατα θα είναι σε θέση να κάνει στρατιωτική χρήση των εγκαταστάσεων. Πράγματι, το 2014, η Σρι Λάνκα χορήγησε μια μορφή προνομιακής πρόσβασης [13] στην Κίνα, που επιτρέπει στο Πεκίνο να δέσει τα υποβρύχιά του στο Νότιο Σταθμό Εμπορευματοκιβωτίων του Κολόμπο –μια εγκατάσταση βαθέων υδάτων που κατασκευάστηκε και διευθύνεται από κινεζικές εταιρείες- αντί για την Λιμενική Αρχή της Σρι Λάνκα, η οποία έχει την αρμοδιότητα να φιλοξενεί πολεμικά πλοία. [13] Η κυβέρνηση της Σρι Λάνκα, στην συνέχεια προσπάθησε να κρατήσει τα μέσα μαζικής ενημέρωσης στο σκοτάδι σχετικά με το θέμα, σε αντίθεση με τις συνήθεις ηχηρές ανακοινώσεις της όταν άλλες χώρες πραγματοποιούν κλήσεις ελλιμενισμού στην χώρα [14].

Ένας εργαζόμενος σε εργοτάξιο του λιμένα Κολόμπο στις 4 Ιουνίου 2013. DINUKA LIYANAWATTE / REUTERS
--------------------------

Όμως τον Φεβρουάριο του 2015, ο νεοεκλεγείς πρόεδρος της Σρι Λάνκα, Maithripala Sirisena, του οποίου η εκστρατεία επικεντρώθηκε στις κατηγορίες για διαφθορά στις κινεζικές επενδύσεις στην Σρι Λάνκα, άλλαξε πορεία. Έκανε το πρώτο διεθνές ταξίδι του στην Ινδία, υπογράφοντας ένα ευρύ φάσμα συμφωνιών για την ενίσχυση των στρατηγικών και οικονομικών δεσμών, συμπεριλαμβανομένης της μη στρατιωτικής πυρηνικής συνεργασίας. Ο Sirisena έχει πλέον θέσει το λιμενικό έργο Colombo σε αναμονή, αν και το Πεκίνο χρησιμοποιεί όλη την επιρροή του για να το ξαναξεκινήσει. Κατά την επίσκεψη του Ινδού πρωθυπουργού Narenda Modi στην Σρι Λάνκα, την πρώτη από Ινδό πρωθυπουργό τα τελευταία 28 χρόνια, η Ινδία συμφώνησε να εμβαθύνει τους στρατηγικούς, οικονομικούς και στρατιωτικούς δεσμούς με την χώρα. Ο Modi πρόσφερε μια γραμμή πίστωσης 318 εκατομμυρίων δολαρίων προς την Κολόμπο για την επέκταση του σιδηροδρομικού δικτύου της, και οι δύο χώρες συνήψαν συμφωνίες για να αναπτύξουν από κοινού τους τομείς άνθρακα και πετρελαίου της Σρι Λάνκα και ίδρυσαν μια κοινή ομάδα εργασίας για την ωκεάνια οικονομία.

ΩΡΑ ΓΙΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙ

Αντί να βραχνιάζει φωνάζοντας για τις κινεζικές υπερβάσεις, η Ινδία έχει επικεντρωθεί στην αναζωογόνηση των σχέσεών της στη Νότια Ασία και στην διεύρυνση των επαφών της με δυνητικούς εταίρους από τον Περσικό Κόλπο μέχρι την Θάλασσα της Νότιας Κίνας. Ταυτόχρονα, έχει αμφισβητήσει άμεσα τις κινεζικές θέσεις σε όλη την περιοχή. Μιλώντας ενώπιον του κοινοβουλίου της Σρι Λάνκα, ο Μόντι δήλωσε ότι το όραμά του για μια «ιδανική γειτονιά» είναι εκείνο στο οποίο «το εμπόριο, οι επενδύσεις, η τεχνολογία, οι ιδέες και οι άνθρωποι διακινούνται εύκολα». Το όραμα αυτό ταιριάζει με τις φιλοδοξίες των ΗΠΑ στην περιοχή, εκφρασμένες στο «Κοινό Στρατηγικό Όραμα ΗΠΑ-Ινδίας για την περιοχή Ασίας-Ειρηνικού και την περιοχή του Ινδικού Ωκεανού» [15] που υπεγράφη τον Ιανουάριο, και αργότερα στην «Ναυτική Στρατηγική Ασίας-Ειρηνικού» [16] του Υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ, η οποία ειδικά αγκάλιασε την Πολιτική Ανατολικής Δράσης της Ινδίας.

Η ινδική εξωτερική πολιτική αναγνωρίζει ότι τα μικρότερα κράτη που επιδιώκουν να αναπτύξουν τις οικονομίες τους θα αποδέχονταν την κινεζική βοήθεια, της οποίας τις βαθιές τσέπες η Ινδία δεν μπορεί να τις συναγωνιστεί. Αυτό σημαίνει ότι η Ινδία θα χάσει κάποια επιρροή σε αυτά τα κράτη, αλλά αυτές οι επενδύσεις θα βοηθήσουν επίσης την μεγάλη στρατηγική της Ινδίας να αναπτύξει την γειτονιά της, μια περιοχή η οποία είναι από τις λιγότερο ενταγμένες στον κόσμο. Αλλά η Ινδία φέρνει και κάτι άλλο στο τραπέζι: Μια κοινή αίσθηση πολιτισμού και αξιών με πολλούς από τους γείτονές της. Και αυτό είναι ένα περιουσιακό στοιχείο που η Κίνα δεν το έχει, παρ’ όλο τον πρωτόγνωρο πλούτο της.

Λιμάνια, λιμάνια, λιμάνια: Το Νέο Μεγάλο Παιχνίδι αφορά στην στρατηγική πρόσβαση στην περιοχή Ινδίας-Ειρηνικού. ΠΗΓΗ: MAP BY BRIAN BARNISIN BASED ON DATA FROM INDIAN DEVELOPMENT COOPERATION RESEARCH (IDCR), CENTRE FOR POLICY RESEARCH, NEW DELHI
------------------------------

Τα νερά ανάμεσα στον Ινδικό Ωκεανό και τις διαφιλονικούμενες νήσους Spratly, στην Θάλασσα της Νότιας Κίνας ετοιμάζονται να γίνουν η πρώτη γραμμή ενός νέου μεγάλου παιχνιδιού που θα εξαπλωθεί σε όλη την περιοχή Ασίας-Ειρηνικού. Το παιχνίδι είναι πολύ πιο περίπλοκο από εκείνο μεταξύ της βρετανικής και της ρωσικής αυτοκρατορίας για τον έλεγχο στην Κεντρική Ασία κατά την διάρκεια του 19ου αιώνα. Οι μετωπικές γραμμές δεν θα είναι διακριτές ή αδιαπέραστες˙ αντί για τα πολεμικά πλοία θα αναμιγνύονται τα φορτηγά πλοία και τα δεξαμενόπλοια καθώς οι μεγάλες δυνάμεις θα προσπαθούν να εξισορροπήσουν η μια την άλλη στις θαλάσσιες διαδρομές. Τα πιθανά κέρδη σε αυτό το παιχνίδι θα είναι πολύ μεγαλύτερα, αλλά ο ανταγωνισμός θα είναι πολύ πιο δύσκολα διαχειρίσιμος.