Η Ιερουσαλήμ του Ιράκ | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η Ιερουσαλήμ του Ιράκ

Το Κιρκούκ θα μπορούσε να κρατά τα κλειδιά για τα προβλήματα της Μέσης Ανατολής

Στα σχόλιά του μετά την υποχώρηση των ομοσπονδιακών ιρακινών δυνάμεων από το Κιρκούκ, τον Ιούνιο του περασμένου έτους, ο Καρίμ ήταν επιφυλακτικός [18] όταν ρωτήθηκε εάν η αυξημένη παρουσία των peshmerga σήμαινε ότι το Κιρκούκ κινείτο πιο κοντά στην κουρδική περιοχή. Το PUK είναι κατά κανόνα λιγότερο κατηγορηματικό σε σύγκριση με το αντίπαλό του KDP σχετικά με το θέμα των αποσχιστικών τάσεων των Κούρδων [19]. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να υπάρχει μια πιθανότητα ότι η Βαγδάτη και το PUK θα μπορούσαν να καταλήξουν σε μια ειρηνική διευθέτηση σχετικά με την πόλη. Η εναλλακτική λύση είναι το KDP του Μπαρζανί να προσπαθήσει να αποφασίσει μονομερώς για την τύχη της πόλης -πολύ πιθανόν έχοντας ως αποτέλεσμα μια προσάρτηση.

Είναι οι άλλες διασυνδέσεις του Karim που βοήθησαν να μειωθούν οι εντάσεις μεταξύ των μαχητών του PMF και των peshmerga. Συναντήθηκε [20] με τον Χάντι αλ-Αμίρι, τον επικεφαλής μιας ομάδας PMF, της Οργάνωσης Badr, για να συζητήσει αυτά τα θέματα και έχει διαφημίσει την ιδέα της συνεργασίας για την ασφάλεια [21]. Έχει χρησιμοποιήσει επίσης τις διασυνδέσεις του στην Βαγδάτη [22] για να βοηθήσει να σφυρηλατηθεί μια ασταθής συναίνεση ανάμεσα στην Βαγδάτη και το Ερμπίλ προς όφελος του Κιρκούκ.

Στα τέλη του 2014, η Βαγδάτη αποφάσισε ότι η κουρδική περιοχή θα μπορεί να υπολογίζει το πετρέλαιο του Κιρκούκ στην ποσόστωσή της που θα αποσταλεί στην State Oil Marketing Company (SOMO) ως ομοσπονδιακή εξαγωγή. Σε αντάλλαγμα, οι κουρδικές περιοχές θα πάρουν το 17% του ιρακινού προϋπολογισμού. Ο Karim έχει πει ότι όσο το Κιρκούκ παίρνει ένα ποσοστό επί της τιμής κάθε βαρελιού από τα κοιτάσματα του Κιρκούκ, μπορεί να συνεχίσει με τα έργα ανοικοδόμησης.

22012016-2.jpg

Ο κυβερνήτης του Κιρκούκ, Najmaldin Karim (κέντρο) περπατά με Κούρδους αξιωματικούς peshmerga κοντά στα κοιτάσματα πετρελαίου Khabbaz, στα περίχωρα του Κιρκούκ, την 1η Φεβρουαρίου 2015. REUTERS
---------------------------------

Η πετρελαϊκή συμφωνία Βαγδάτης-Ερμπίλ διαφημίστηκε πολύ εκείνη την εποχή, αλλά φάνηκε να καταρρέει έκτοτε. Με τις τιμές του πετρελαίου να πέφτουν, το Ερμπίλ βλέπει τον έλεγχο του πετρελαίου του Κιρκούκ ως πιο σημαντικό από ποτέ. Η παραγωγή πετρελαίου του Κιρκούκ αποτελεί το 50% των τρεχουσών κουρδικών εξαγωγών πετρελαίου, ένα κρίσιμο ποσοστό για την μικρή, αλλά εξαρτημένη από το πετρέλαιο κουρδική περιοχή. Είναι από την παραγωγή πετρελαίου που το Κιρκούκ αντλεί τα περισσότερα έσοδα για τον προϋπολογισμό του, κάποια διοχετευόμενα μέσων της SOMO και κάποια από την κουρδική περιοχή, κάτι που είναι συμβολικό της ευαίσθητης ισορροπίας των οικονομικών και πολιτικών δυνάμεων που πρέπει να αντιμετωπίσει ο Karim.

ΨΗΦΙΖΟΝΤΑΣ

Για χρόνια, το Κιρκούκ έχει αναβάλει την διεξαγωγή δημοψηφίσματος [23] για να καθορίσει το τελικό καθεστώς του, όπως απαιτείται από το άρθρο 140 του ιρακινού συντάγματος. Είναι σημαντικό να κάνει τελικά την ψηφοφορία.

Οι κάτοικοι θα αντιμετωπίσουν μια επιλογή μεταξύ του να υπαχθούν πλήρως υπό την εξουσία της Βαγδάτης, προσχωρώντας στην Κουρδική Περιφερειακή Κυβέρνηση, ή να παραμείνουν ως ημι-αυτόνομη περιοχή. Καμιά επιλογή δεν είναι τέλεια, αλλά φαίνεται ότι ένας βαθμός αυτονομίας έχει ωφελήσει [24] την πόλη˙ στο κάτω-κάτω τα πηγαίνει καλύτερα από την Μοσούλη στην γειτονική επαρχία Ninewa (Νινευή).

Ότι και αν επιλέξουν οι άνθρωποι του Κιρκούκ, το θέμα του πετρελαίου θα πρέπει να αποσυνδεθεί από το επίμαχο εδαφικό ζήτημα. Θα ήταν σκόπιμο για το Κιρκούκ να συνεχίσει την σύμπραξη με την ομοσπονδιακή North Oil Company, να προσκαλέσει ξένες επενδύσεις, και να σχηματίσει την δική του εταιρεία πετρελαίου του Κιρκούκ για να λειτουργήσει τα κοιτάσματα πετρελαίου στην επαρχία. Σε αυτό το σενάριο, το Κιρκούκ θα διατηρήσει μια καλύτερη εμπορική θέση και θα απελευθερωθεί από τις πετρελαϊκές πολιτικές του KRG, οι οποίες έρχονται με το βάρος των διαμφισβητούμενων πωλήσεων πετρελαίου σε μειωμένες τιμές μέσω της Τουρκίας [25].

Ίσως η καλύτερη λύση θα ήταν μια συνεργασία με την Βαγδάτη ως ανεξάρτητη περιοχή, δουλεύοντας με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση για την προώθηση του πετρελαίου στους τοπικούς καταναλωτές, καθώς και την χρήση του διαδρόμου της Βασόρας για να εξάγει πετρέλαιο στις αγορές της Ασίας. Επιπλέον, ως περιοχή, το Κιρκούκ θα απολαύσει το συνταγματικό μερίδιο εσόδου, καθώς και τα πετροδολάρια. Αυτό θα μεγιστοποιήσει τα έσοδά του, βοηθώντας στην επέκταση των τοπικών βιομηχανιών και στην αύξηση της απασχόλησης.

Η εναλλακτική λύση θα μπορούσε να δει το Κιρκούκ να μετατρέπεται σε ένα «ασφαλιστήριο συμβόλαιο» για να διασώσει την κουρδική περιοχή, η οποία αντιμετωπίζει χρέος πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων και στερείται δημοκρατικά εκλεγμένου ηγέτη. Ο εκτελών χρέη ηγέτη, ο Μασούντ Μπαρζανί, ζήτησε την διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία αμέσως αφότου οι peshmerga κατέλαβαν την επαρχία. Και έχει -από το 2008- υποστηρίξει την παράκαμψη της Βαγδάτης και την πώληση διαμφισβητούμενου πετρελαίου άμεσα στην διεθνή αγορά, σε τιμές με έκπτωση με την βοήθεια της Τουρκίας. Όλα αυτά αντήχησαν στο υπόλοιπο Ιράκ ως οπορτουνισμός, και τα φορτία πετρελαίου κρίθηκαν παράνομα από τα δικαστήρια των ΗΠΑ [26].