Από το πολιτικό Ισλάμ στην μουσουλμανική δημοκρατία

Τέτοιες κινήσεις αντανακλούν εν μέρει πολιτικές σκοπιμότητες. Ο Ghannouchi είπε στην Le Monde ότι το Ennahda «θέλει [να είναι] ένα κόμμα που μιλά για καθημερινά προβλήματα της ζωής των οικογενειών και των ατόμων, και όχι ένα κόμμα που μιλάει [στους ψηφοφόρους] σχετικά με την τελική κρίση, τον παράδεισο, και ούτω καθεξής». Σαν για να αποδείξει τι εννοούσε, αφιέρωσε το δεύτερο μισό της ομιλίας του στο συνέδριο στο να περιγράφει μια σειρά μεταρρυθμίσεων με στόχο την καταπολέμηση της διαφθοράς, την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης, την μείωση της ανεργίας και την βελτίωση των συνθηκών για τους νέους –όλα τους στόχοι της χώρας που οι Τυνήσιοι έχουν σταθερά κατατάξει ως τις υψηλότερες προτεραιότητες του έθνους. Με τις τοπικές εκλογές να έχουν προγραμματιστεί για τον Μάρτιο του 2017 και τις βουλευτικές εκλογές να ακολουθούν το 2019, το Ennahda ξέρει ότι χρειάζεται να επεκτείνει την βάση της στήριξής του, εάν θέλει να ανακάμψει από την ήττα του 2014. Οτιδήποτε άλλο μπορεί να καθοδηγεί την τρέχουσα μεταμόρφωση του κινήματος στην εστίαση στα «καθημερινά προβλήματα» του εκλογικού σώματος, έχει πολιτικό νόημα.

Είναι πολύ νωρίς για να πει κανείς αν η σχετικά περιορισμένη απόφαση να απαιτεί από τα μέλη του που κηρύττουν σε τεμένη να εγκαταλείψουν την πολιτικολογία θα σημάνει μια πιο δραματική κίνηση για να διαχωριστεί η θρησκεία και την πολιτική στην Τυνησία. Ο Ghannouchi όντως είπε στους αντιπροσώπους στο συνέδριο ότι «Είμαστε αποφασισμένοι να κρατήσουμε την θρησκεία μακριά από πολιτικούς αγώνες και συγκρούσεις», ακόμη και όταν θέλησε να υπογραμμίσει ότι ο διαχωρισμός θρησκείας και πολιτικής δεν πρέπει να εξισώνεται με τον διαχωρισμό της θρησκείας από την δημόσια ζωή. «Είμαστε έκπληκτοι όταν βλέπουμε την επιμονή ορισμένων να αποκλείσουν την θρησκεία από την δημόσια ζωή», διακήρυξε.

Αυτό εγείρει το ερώτημα του τι θα συμβεί όταν οι πολιτικές συγκρούσεις αφορούν την θέση της θρησκείας στην δημόσια ζωή. Ακριβώς το πού το κίνημα θα χαράξει τα όρια μεταξύ δημόσιας ζωής, πολιτικής και θρησκείας παραμένει ένα ανοιχτό ερώτημα. Στην συνέντευξή του στην Le Monde, ο Ghannouchi σημείωσε ότι «Ούτε το [τυνησιακό] δίκαιο ούτε η θρησκεία πρέπει να παρεμβαίνουν στην ιδιωτική ζωή των ανθρώπων. Στην δημόσια σφαίρα, εφαρμόζεται ο νόμος. Στον ιδιωτικό τομέα, είναι ατομική ελευθερία». Έτσι, όπως τόνισε στους εκπροσώπους του Ennahda, αν η θρησκεία πρόκειται να τροφοδοτεί την δημόσια ζωή, και η ίδια δημόσια σφαίρα πρέπει να ρυθμίζεται από τον νόμο, τότε οι δηλώσεις Ghannouchi θα προτείνουν μια στενότερη σύνδεση ανάμεσα στην θρησκεία και τον νόμο από όσο οι κοσμικοί του αντίπαλοι είναι πιθανό να δεχτούν.

ΤΙ ΕΠΕΤΑΙ;

Στο τέλος, ο βαθμός στον οποίο το συνέδριο του Ennahda θα αλλάξει την πολιτική της Τυνησίας μπορεί να εξαρτάται από το βαθμό στον οποίο θα αλλάξει το ίδιο το Ennahda. Οι αναλογίες έχουν χαραχθεί από την εμπειρία της Τουρκίας στις αρχές της δεκαετίας του 2000, όταν το ισλαμιστικό AKP αναδιατύπωσε τον εαυτό του ως κοινωνικά συντηρητικό κόμμα και τόνισε την οικονομική πλατφόρμα του σε μια προσπάθεια να διευρύνει την βάση στήριξής του. Το Ennahda μπορεί να έχει το ΑΚΡ στο μυαλό του, αλλά το πιο σημαντικό μοντέλο σήμερα είναι αναμφισβήτητα το Μαρόκο, όπου ένα ισλαμιστικό κόμμα με ρίζες στην Αδελφότητα νομοθετεί στην Βουλή και μάλιστα καταλαμβάνει την πρωθυπουργία, αλλά αφήνει τις ανοιχτές θρησκευτικές δραστηριότητες σε αδελφές οργανώσεις του στην κοινωνία των πολιτών. Το εάν το Ennahda αλλάξει εσωτερικές δομές του˙ εάν το κόμμα ασχοληθεί με διχαστικές νομοθεσίες, όπως η διευθέτηση των προβληματικών ιμάμηδων ή η πρόσφατη πρόταση για την κατάργηση του θρησκευτικού αποτυπώματος στο κληρονομικό δίκαιο της χώρας˙ και ο βαθμός στον οποίο οι κομματικές εκστρατείες σε προσανατολισμένα στην θρησκεία θέματα στους γύρους των επερχόμενων εκλογών, θα δώσουν στους παρατηρητές μια σαφέστερη εικόνα των πιο μακροπρόθεσμων σχεδίων του Ennahda και περισσότερα πυρομαχικά για την συζήτηση σχετικά με την συνεχιζόμενη εξέλιξη του πολιτικού Ισλάμ στην Τυνησία και στην ευρύτερη Μέση Ανατολή.

Copyright © 2016 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/tunisia/2016-06-08/political-isl...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition