Έχουν οι Κόπτες μέλλον στην Αίγυπτο;

Η στοχοποίηση των Κοπτών αποτελεί μέρος του τακτικού σχεδίου του ISIS για να διχάσει τον αιγυπτιακό πληθυσμό. Αλλά εξυπηρετεί και τον θεωρητικό στόχο του ISIS. Στο βίντεο που αναφέρθηκε παραπάνω, ο αφηγητής τονίζει ότι οι Κόπτες στέκονται σαν εμπόδιο στο κράτος της σαρία, δικαιολογώντας την επιθυμία του ISIS να τους εξαλείψει με ένα από τα πιο μαχητικά αποσπάσματα του Κορανίου: «Σκοτώστε τους πολυθεϊστές όπου και αν τους βρίσκετε, αρπάξτε τους, φυλακίστε τους, και στήστε τους ενέδρα παντού».

Οι επακόλουθες διώξεις ήταν καταστροφικές. Τον Μάρτιο, οκτώ Κόπτες στο βόρειο Σινά δολοφονήθηκαν άγρια, πράγμα που προκάλεσε μαζική έξοδο εκατοντάδων άλλων για επανεγκατάσταση στον νότο. Η Κυριακή των Βαΐων στις 9 Απριλίου 2017, είδε δύο εκκλησιαστικές λειτουργίες, στην Αλεξάνδρεια και την Τάντρα, να ανατινάζονται από βομβιστές αυτοκτονίας, σκοτώνοντας 45 Κόπτες. Στις 18 Απριλίου, σε μια επίθεση εναντίον του αρχαίου μοναστηριού της Αγίας Αικατερίνης στο νότιο Σινά σκοτώθηκε ένας φρουρός. Και έπειτα τον Μάιο, λίγες ώρες πριν ξεκινήσει το Ραμαζάνι, το ISIS παραμόνευε σε έναν χωματόδρομο στη Minya για να σφαγιάσει προσκυνητές που κατευθύνονταν στο μοναστήρι του Αγίου Σαμουήλ του Ομολογητή.

Αν και οι Κόπτες υποτίθεται ότι είναι ίσοι [με τους άλλους πολίτες] σύμφωνα με την αιγυπτιακή νομοθεσία, στην πράξη συχνά αντιμετωπίζονται ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Υποτιμούνται ευρέως και υφίστανται διακρίσεις στα επίσημα εγχειρίδια, στα ελεγχόμενα από το κράτος μέσα ενημέρωσης και στα κρατικά υποστηριζόμενα τζαμιά, καθώς και στην διοίκηση της δικαιοσύνης και την πρόσβαση σε σημαντικές κυβερνητικές θέσεις. Αυτό με την σειρά του ενθαρρύνει την κουλτούρα της βίας εναντίον τους. Ένα παράδειγμα πέρυσι αφορούσε Κόπτες μαθητές σχολείου, οι οποίοι γύρισαν ένα βίντεο κινητού τηλεφώνου 30 δευτερολέπτων με τους εαυτούς τους να κοροϊδεύουν το ISIS. Αφότου θυμωμένος όχλος όρμησε στα σπίτια τους, αυτοί και ο δάσκαλός τους συνελήφθησαν και καταδικάστηκαν [3] σε φυλάκιση έως πέντε ετών, για βλασφημία.

Λαμβάνοντας υπόψη αυτή την διαδεδομένη δαιμονοποίηση των Κοπτών της Αιγύπτου, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι πολλοί από την σουνιτική πλειοψηφία της χώρας τούς θεωρούν ως απειλητικούς ξένους. Το 2011, ένας θυμωμένος όχλος λεηλάτησε [4] και έβαλε φωτιά σε μια κοπτική εκκλησία σε χωριό, αφού βρήκε μέσα της ένα αρχαίο κοπτικό λειτουργικό έγγραφο και το πέρασε για έγγραφο μαγείας. Πριν από μερικά χρόνια, κάλεσα έναν εξέχοντα Κόπτη Ορθόδοξο επίσκοπο στην Ουάσινγκτον για να δώσει μια διάλεξη σχετικά με την πολιτισμική προέλευση της ομάδας. Σε απάντηση, τα αιγυπτιακά κρατικά ελεγχόμενα μέσα τον κατηγόρησαν ψευδώς ότι συνωμοτούσε να αντικαταστήσει τα αραβικά με την από μακρού χρόνου νεκρή κοπτική γλώσσα ως την επίσημη γλώσσα της Αιγύπτου και δημοσίευσε ένα υστερικό μπαράζ πάνω από 200 απειλών κατά της ζωής του.

Το κράτος συνεχίζει να επιβάλλει νόμους που προέρχονται από την οθωμανική εποχή και περιορίζουν την οικοδόμηση και την επισκευή των εκκλησιών. Τις τελευταίες δεκαετίες, τα περισσότερα από τα πογκρόμ κατά των Κοπτών φαίνονταν να επικεντρώνονται σε αυτό το ζήτημα και είχαν ως αποτέλεσμα εκκλησιαστικές επιθέσεις. Οι διώξεις αυξήθηκαν αλματωδώς κατά την επανάσταση της αραβικής άνοιξης του 2011, όταν, δύο χρόνια πριν από την δημιουργία του ISIS, η εκκλησιαστική λειτουργία της Πρωτοχρονιάς στην Αλεξάνδρεια βομβαρδίστηκε από υπόπτους εξτρεμιστές, σκοτώνοντας 23 άτομα. Κανένας δεν θεωρήθηκε υπεύθυνος. Μετά την ανατροπή της κυβέρνησης της Μουσουλμανικής Αδελφότητας από τον στρατό το 2013, ομάδες όχλου έκαναν τους Κόπτες αποδιοπομπαίους τράγους και κατέστρεψαν πολλές αρχαίες εκκλησίες.

Οι δυνάμεις ασφαλείας μερικές φορές μετατρέπονται σε διώκτες. Η αστυνομία είναι γνωστό ότι έριχνε στο έδαφος [5] Κόπτες μοναχούς και βοηθούς τους από τις στέγες εκκλησιών και μονών ενώ έκαναν επισκευές, όπως έπραξαν το 2010 στην Εκκλησία της Αγίας Μαρίας στη Γκίζα και το 2011 στο μοναστήρι Anba Bishoy στο Wadi Al-Natroun. Οι δυνάμεις ασφαλείας έχουν χρησιμοποιήσει ακόμη και τα τανκς τους για να χτυπήσουν Κόπτες που διαμαρτύρονταν ειρηνικά για τις καύσεις των εκκλησιών. Το 2013, αστυνομικοί προσχώρησαν σε έναν όχλο ρίχνοντας δακρυγόνα και πέτρες στον καθεδρικό ναό του Αγίου Μάρκου στο Κάιρο. Ακόμη και υπό τον Sisi, ο οποίος έχει μιλήσει έντονα προς υπεράσπιση των Κοπτών, τέτοια περιστατικά συμβαίνουν συνήθως με ατιμωρησία, με τους Κόπτες να αναγκάζονται σε επονομαζόμενες συνεδριάσεις συμφιλίωσης που καταλήγουν σε μια χειραψία παρά στην δικαιοσύνη.

Η στόχευση των τοπικών εκκλησιών χτυπά την κοινότητα σκληρά. Η τυπική συνέπεια μιας τέτοιας επίθεσης είναι μακρές πομπές κηδειών με δεκάδες φέρετρα, που μεταφέρονται στην ίδια εκκλησία, όλα ταυτοχρόνως, συνοδευόμενα από ολόκληρα εκκλησιάσματα που θρηνούν. Όπως έχει παρατηρήσει ο Samuel Tadros του Ινστιτούτου Hudson στην εφημερίδα The Washington Post [6], πολλοί Κόπτες, συμπεριλαμβανομένου ολόκληρου του πληθυσμού του χωριού Bayadeyah, τώρα θέλουν απελπισμένα να μεταναστεύσουν στο εξωτερικό. Αυτή η απελπισία εντείνεται με κάθε επίθεση.

Η μητέρα ενός από τα θύματα επίθεσης σε μια ομάδα Κοπτών Χριστιανών, παρακολουθεί την κηδεία στην Εκκλησία της Ιερής Οικογένειας στη Minya της Αιγύπτου, τον Μάιο του 2017. MOHAMED ABD EL GHANY / REUTERS
---------------------------------------------------------

ΘΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΘΟΥΝ ΟΙ ΚΟΠΤΕΣ;