Δεν ταιριάζουν ενθουσιασμοί για το Κουρδιστάν | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Δεν ταιριάζουν ενθουσιασμοί για το Κουρδιστάν

Οι ΗΠΑ πρέπει να μιλήσουν για τους προτιμώμενους συμμάχους τους

Οι αναγνώστες ίσως να συγχωρούνται αν έχασαν τον δρόμο τους σε αυτή την πυκνή ομάδα προσωπικοτήτων, οντοτήτων και μετατοπισμένων συμμαχιών. Είναι αυτή η πολυπλοκότητα που κάνει την κατάσταση τόσο κατάφορτη για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Δεν βοηθά τα πράγματα το γεγονός ότι, για όλα τα καθεστώτα που κυβερνούν τμήματα του «ευρύτερου Κουρδιστάν», το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία των Ιρακινών Κούρδων αποτελεί απειλή για την εδαφική τους ακεραιότητα και την εθνική τους ταυτότητα. Ο φόβος τους θα καθοδηγεί την περιφερειακή πολιτική για χρόνια. Το Ιράν, το Ιράκ και η Τουρκία ενεργούν ήδη [87] για να αντισταθμίσουν τις συνέπειες: Έχουν η καθεμιά χώρα απειλήσει να μπλοκάρουν οικονομικά [88] την περίκλειστη KRG και διεξάγουν [89] στρατιωτικές ασκήσεις [90] στα σύνορα με την KRG.

Η Ουάσιγκτον, αντιθέτως, ήταν πάρα πολύ πρόθυμη να δράσει, αγνοώντας την βασανισμένη ιστορία των Κούρδων. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ μπορεί να ισχυριστεί ότι ήταν αποκλειστικά επικεντρωμένη στην καταπολέμηση του ISIS, και όχι στα άλλα περιφερειακά ζητήματα, αλλά οι περιφερειακές δυνάμεις δεν βλέπουν κανένα τείχος προστασίας μεταξύ της τακτικής σχέσης της Ουάσινγκτον με τις κουρδικές ομάδες και των στρατηγικών σχεδίων αυτών των ομάδων για ένα μεγαλύτερο Κουρδιστάν. Το Ιράν έχει ήδη χαρακτηρίσει την προσπάθεια ανεξαρτησίας της KRG ως ένα Δυτικό αυτοκρατορικό σχέδιο, παρομοιάζοντας ένα δυνητικό κουρδικό κράτος με μια αποικιακή εμπροσθοφυλακή- ένα «νέο Ισραήλ» [91]. Εν τω μεταξύ, οι ανησυχίες της Τουρκίας είναι αναπόσπαστες από τις συνεχιζόμενες στρατιωτικές [92] ενισχύσεις των ΗΠΑ [93] σε Σύρους Κούρδους.

Με το να ισχυρίζεται [ότι ακολουθεί] μια περιορισμένη εστίαση στο ISIS, η Ουάσινγκτον δεν βοηθά τον εαυτό της. Αναλαμβάνει ευθύνες χωρίς κέρδος: Ταυτόχρονα υπονομεύει τους δεσμούς της τόσο με τα περιφερειακά κράτη όσο και με τους κουρδικούς δρώντες. Επιδιώκει [94] να παρακάμψει το Ιράκ για να οπλίσει άμεσα την KRG, αλλά λέγοντας [95] στην KRG να παραμείνει υποτελής στην Βαγδάτη. Εξοπλίζει [96] το PYD στην Συρία ενώ υποστηρίζει [97] ταυτόχρονα τον πόλεμο της Τουρκίας κατά του ΡΚΚ στο Ιράκ. Αυτές οι αντιφάσεις ενδέχεται να φαίνονται σαν να δίνουν στις Ηνωμένες Πολιτείες ευελιξία, αλλά αυτό το μίγμα πολιτικής είναι τελικά αυτοκαταστροφικό. Η στήριξη των ΗΠΑ ενθάρρυνε τους Κούρδους δρώντες να οξύνουν τους ήδη έντονους φόβους της Άγκυρας, της Βαγδάτης και της Τεχεράνης, αλλά όχι αρκετά για να ελέγξουν τις αποσταθεροποιητικές -και ίσως καταστροφικές- αντιδράσεις αυτών των κρατών. Το στενό πρίσμα της Αμερικής, με άλλα λόγια, δεν προσφέρει οδικό χάρτη ούτε για τους Κούρδους ούτε για τους αντιπάλους τους. Αυξάνει μόνο τις πιθανότητες μελλοντικών συγκρούσεων. Η στρατηγική δεν είναι καν αποτελεσματική με τους δικούς της όρους: Οι περιφερειακοί δρώντες θα συνεχίσουν να βάζουν την μια κουρδική ομάδα εναντίον της άλλης, στοχεύοντας εκείνους που θεωρούν πιο φιλικούς προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, περιορίζοντας έτσι την αποτελεσματικότητα οποιασδήποτε συναλλακτικής σχέσης των ΗΠΑ με τους Κούρδους.

Αυτό που χρειάζονται οι ΗΠΑ είναι μια στρατηγική, μακροχρόνια σχέση με τους Κούρδους που να μελετά την τεράστια πολυπλοκότητα της θέσης τους στην περιοχή. Αυτό δεν σημαίνει ότι η διατύπωση μιας τέτοιας στρατηγικής είναι απλή. Κατ’ αρχήν θα χρειαστεί μια μεγαλύτερη αμερικανική πολιτική, οικονομική και στρατιωτική δέσμευση στη Μέση Ανατολή. Μια τέτοια στήριξη μπορεί να μην είναι ικανοποιητική για τους περισσότερους Αμερικανούς, οι οποίοι έχουν κουραστεί από την οικοδόμηση εθνών και τις δαπανηρές περιπέτειες στο εξωτερικό.

Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες αποφασίσουν να στηρίξουν μια ανεξάρτητη KRG, για παράδειγμα, αυτό θα σήμαινε ότι το Κουρδιστάν δεν θα γίνει ένα αποτυχημένο κράτος. Για μια μαχητή πιθανότητα ως δημοκρατία, οι ίδιοι οι Κούρδοι χρειάζονται [98] να λάβουν σοβαρά υπόψη τους την δημοκρατία και την οικοδόμηση θεσμών˙ σε αυτά είναι που η Αμερική μπορεί να βοηθήσει. Το να πεισθεί η KRG ότι είναι λανθασμένες οι δυναστειακές πολιτικές, ωστόσο, θα είναι μια ανηφορική μάχη.

Μεγαλύτερη πρόκληση θα είναι ο αστερισμός των περιφερειακών ζητημάτων που η αμερικανική βοήθεια θα συνεχίσει να πυροδοτεί, ανεξάρτητα από την πολιτική που θα επιλέξουν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Το να καθησυχαστούν οι φόβοι ενός μετα-ISIS Ιράκ και το να βρεθούν τρόποι για να αποτραπεί από μια περαιτέρω διολίσθηση προς την ιρανική τροχιά, θα είναι η πρώτη και πιο προφανής πρόκληση. Μια άλλη θα είναι να διαβεβαιωθεί η Τουρκία, μια ασταθής σύμμαχος του ΝΑΤΟ, ότι η κουρδική ανεξαρτησία θα μπορούσε να περιοριστεί στο Ιράκ. Και για πολλούς συνηθισμένους Ιρανούς, για τους οποίους οι Ηνωμένες Πολιτείες διακηρύσσουν ότι θα σταθούν [99] μαζί τους απέναντι στο δεσποτικό καθεστώς τους, η εμφανής στήριξη των ΗΠΑ προς την KRG θα θεωρηθεί πρόδρομος μιας αμερικανικής υιοθέτησης των αποσχιστικών προσδοκιών των Ιρανών Κούρδων και ως εκ τούτου μια δικαίωση πολλών από τις αντι-αμερικανικές ρητορείες της ιρανικής κυβέρνησης [100].

Τελικά, μια επανακαθορισμένη αμερικανική σχέση με οποιαδήποτε κουρδική πολιτεία θα σημαίνει μια επανακαθορισμένη σχέση των ΗΠΑ με το Ιράν, το Ιράκ, την Συρία και την Τουρκία: Με άλλα λόγια, με ολόκληρη την περιοχή. Σε κάθε θέατρο, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να εκτιμήσουν το κόστος και τους κινδύνους που είναι πρόθυμοι να αναλάβουν και να καθορίσουν ποια, αν υπάρχουν, συμφέροντα των ΗΠΑ διακυβεύονται. Αλλά προτού αυτές οι προκλήσεις μπορέσουν καν να πλαισιωθούν στον δημόσιο διάλογο, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και οι ειδήμονες πρέπει να ξεκινήσουν μια ειλικρινή συζήτηση για τους Κούρδους που ξεπερνά την αφήγηση περί «ISIS εναντίον Κούρδων». Πρέπει να αναγνωρίσουν την πολύπλοκη ιστορία του κουρδικού κινήματος και να εξετάσουν τόσο την δυσχερή κατάσταση του κουρδικού λαού όσο και το επίπεδο της αμερικανικής αφοσίωσης στο υπάρχον κρατικό σύστημα της Μέσης Ανατολής. Αυτά αποτελούν ένα μεγάλο στοίχημα, αλλά είναι το μόνο που ταιριάζει στην μοναδική υπερδύναμη του κόσμου.