Το μέλλον του Εθνικού Μετώπου της Γαλλίας | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Το μέλλον του Εθνικού Μετώπου της Γαλλίας

Η Marine Le Pen έχει πέσει αλλά δεν έχει τελειώσει
Περίληψη: 

Το Εθνικό Μέτωπο μπορεί να διεκδικήσει μερικές ιδεολογικές νίκες. Όσον αφορά τη μετανάστευση και, σε μικρότερο βαθμό, την θέση των Μουσουλμάνων στην γαλλική κοινωνία, η ακροδεξιά έχει σε μεγάλο βαθμό επιβάλει τις απόψεις και το εννοιολογικό της πλαίσιο στο υπόλοιπο πολιτικό φάσμα.

Η CÉCILE ALDUY είναι καθηγήτρια Γαλλικού Πολιτισμού και Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ. Είναι η συγγραφέας του βιβλίου με τίτλο Marine Le Pen prise aux mots. Décryptage du nouveau discours frontiste [1].

«Εγώ γεννήθηκα με πολιτικές αναποδιές». Την εποχή που έκανε εκείνη την εξομολόγηση, τον Οκτώβριο του 2012, η Marine Le Pen [2], τότε η επερχόμενη νέα ηγέτις του γαλλικού κόμματος Εθνικό Μέτωπο, δεν το εννοούσε ως παραδοχή κακής μοίρας. Στο τέλειο γραφείο της στον δεύτερο όροφο της έδρας του Εθνικού Μετώπου στη Ναντέρ, μια ήσυχη περιοχή κατοικιών λίγα μίλια δυτικά του Παρισιού, αναπόλησε την ταραχώδη πολιτική της ζωή για χάρη μου. Για πολλά χρόνια, είχε δουλέψει στην σκιά του πατέρα της, Jean-Marie Le Pen [3], που δημιούργησε δεκαετίες πρωτοσέλιδων και δικαστικές υποθέσεις με τις αντισημιτικές και ρατσιστικές εκρήξεις του. «Να κατεβαίνει [στις εκλογές] για το Κογκρέσο και στην συνέχεια να χάνει, αυτό ήταν το καθημερινό μας στοίχημα», φιλοσοφεί. «Κάποιοι έχουν ευχάριστα πολιτικά ταξίδια. Εμείς; Περπατάμε με τα σακίδιά μας, πέφτουμε, ξαναστεκόμαστε στα πόδια μας, πέφτουμε και πάλι, ξαναστεκόμαστε στα πόδια μας και πάλι».

Εκ των υστέρων, η δήλωση της Le Pen ακούγεται προφητική. Μετά από μια στρατοσφαιρική άνοδο που ώθησε το κόμμα της μπροστά στον πρώτο γύρο των περιφερειακών εκλογών το 2015, με το 40% των ψήφων σε κάποια οχυρά στο βόρειο και νοτιοανατολικό τμήμα της Γαλλίας, η Le Pen έφτασε στον δεύτερο γύρο των γαλλικών προεδρικών εκλογών τον περασμένο Μάιο μόνο για να συντριβεί, με 34% έναντι 66% του Emmanuel Macron, ενός νεοφερμένου πολιτικού. Στις επόμενες κοινοβουλευτικές εκλογές, το Εθνικό Μέτωπο κατέρρευσε σε ένα μίζερο 13%, το ίδιο ποσοστό με πέντε χρόνια πριν. Σήμερα, με τα μέλη του κόμματος να πηδούν από το πλοίο κατά εκατοντάδες, με διαφωνούντες να αμφισβητούν ανοιχτά τις ηγετικές ικανότητες της Le Pen, μια δίκη με κατηγορίες για υπεξαίρεση κεφαλαίων από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στον ορίζοντα, και μια οικονομική κρίση στο κόμμα, οι σχολιαστές έσπευσαν να γράψουν τον επικήδειο της Le Pen.

02022018-1.jpg

Η Marine Le Pen σε συνέντευξη Τύπου στη Nanterre, στην Γαλλία, τον Ιανουάριο του 2018. CHARLES PLATIAU / REUTERS
--------------------------------------------------------------------------------

Πρέπει να την ξεγράψουν τόσο γρήγορα; Είναι δελεαστικό το να δηλώσουμε ότι η γαλλική ακροδεξιά είναι πλέον παρωχημένη. Ωστόσο, αυτό θα διακινδύνευε να επαναλάβει τα ίδια λάθη και να επιτρέψει την ίδια έλλειψη επαγρύπνησης που εν μέρει οδήγησε στην σοκαριστική νίκη του προέδρου των ΗΠΑ, Donald Trump. Τα 10,6 εκατομμύρια Γάλλοι ψηφοφόροι που έδωσαν τις ψήφους τους υπέρ της Le Pen τον περασμένο Μάιο δεν έχουν εξαφανιστεί. Ούτε η ελκυστικότητα του Εθνικού Μετώπου προς αυτούς θα εξαφανιστεί οποτεδήποτε σύντομα.

ΣΥΝΤΡΙΒΗ ΚΑΙ ΚΑΨΙΜΟ

Βεβαίως, το Εθνικό Μέτωπο θα γλείφει τις πληγές του για αρκετό καιρό. Από το 2011, όταν ανέλαβε το κόμμα, μέχρι την ήττα της πέρυσι, η Le Pen απολάμβανε μια σειρά νικών. Υπό την ηγεσία της, το κόμμα πήρε τον έλεγχο μιας ντουζίνας πόλεων μεσαίου μεγέθους, κέρδισε 25 έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και είχε δύο γερουσιαστές και χιλιάδες τοπικούς αξιωματούχους εκλεγμένους για πρώτη φορά στην ιστορία του. Σε τρεις διαδοχικές ενδιάμεσες εκλογές το 2014-2015, συγκέντρωσε πάνω από το 25% των εθνικών ψήφων. Κατά τους μήνες που προηγήθηκαν των προεδρικών εκλογών, η Le Pen ηγείτο στις δημοσκοπήσεις˙ το ερώτημα δεν ήταν αν θα φτάσει στον δεύτερο γύρο [4], αλλά το ποιον θα αντιμετώπιζε. Τον Οκτώβριο του 2016, υπήρχαν προβολές ότι θα μπορούσε ακόμη και να κερδίσει έναν δεύτερο εκλογικό γύρο απέναντι στον τότε νυν πρόεδρο François Hollande. (Ο Hollande επέλεξε να μην κατέβει στις εκλογές). Η δυναμική ήταν στο πλευρό της.

Στην συνέχεια ήρθε η συντριβή. Στις 3 Μαΐου 2017, τέσσερις ημέρες πριν από την τελική ψηφοφορία, η αξιοπιστία της Le Pen κατέρρευσε κατά την διάρκεια της τελευταίας συζήτησής της με τον Macron. Δεν απέτυχε στο ντιμπέιτ˙ το κατακρεούργησε. Σε όλη την συζήτηση, ο Macron ήταν έτοιμος και ευγενής˙ εκείνη ήταν επιθετική και αλαζονική. Ήταν υπομονετικός και αρθρωμένος, ακόμη και σε περίπλοκα ζητήματα πολιτικής˙ εκείνη ανέτρεχε σε ένα σωρό σελίδες σημειώσεων και δεν μπορούσε να εξηγήσει το πιο σημαντικό οικονομικό μέτρο στην πλατφόρμα της, μια έξοδο της Γαλλίας από την ευρωζώνη. Κουνώντας το κεφάλι του με δυσπιστία, ένας 40χρονος ακροδεξιός υποστηρικτής της είπε σε έναν δημοσιογράφο: «Σταμάτησα να παρακολουθώ μετά από 20 λεπτά. Φοβόμουν ότι δεν θα την ψήφιζα πια αν συνέχιζα».

Από τότε, η μια ελπίδα μετά την άλλη έχουν συνθλιβεί. Η Le Pen σκόπευε τουλάχιστον το 40% των ψήφων κατά του Macron˙ πήρε μόλις 34% [5]. Περίμενε μέχρι και 60 έδρες στη νέα Εθνοσυνέλευση˙ με κόπο διέσωσε μόλις επτά. Μέσα στο Εθνικό Μέτωπο ξεκίνησε το παιχνίδι των ευθυνών. Τα παλαιά ρήγματα που είχαν καταστρέψει την εκλογική στρατηγική του κατά την διάρκεια της εκστρατείας, ξέσπασαν ανοιχτά. Οι αποστασίες συσσωρεύτηκαν. Η αγαπημένη του κόμματος, η28χρονη Marion Maréchal-Le Pen, η ανηψιά της Marine, έκανε μια ευγενική αλλά αξιοσημείωτη έξοδο από την πολιτική, δύο ημέρες μετά την ήττα της θείας της τον Μάιο, αναφέροντας την επιθυμία της να επιστρέψει στα μητρικά της καθήκοντα. Τον Σεπτέμβριο, ο υπαρχηγός της Marine Le Pen, ο Florian Philippot, ένας τεχνοκράτης των μέσων ενημέρωσης ο οποίος ευρέως πιστώνεται ως ο αρχιτέκτονας της ανόδου της Le Pen, όρμησε έξω από το Εθνικό Μέτωπο λόγω πολιτικών διαφορών και ίδρυσε το δικό του αντίπαλο κόμμα, τους Πατριώτες. Το φάντασμα της διαίρεσης, που μάστιζε το ακροδεξιό κίνημα στο παρελθόν, σήκωσε και πάλι το κεφάλι. Η συμμετοχή στο κόμμα μειώθηκε από 63.000 μέλη τον περασμένο Απρίλιο σε 51.400 στα τέλη Δεκεμβρίου. Και αυτό μπορεί να μην καταγράφει την πλήρη πτώση: Μόλις 30.000 μέλη απάντησαν σε μια εσωκομματική δημοσκόπηση που ξεκίνησε τον Δεκέμβριο για να αξιολογήσει τις επιθυμίες τους για το μέλλον του κινήματος.