Η ΕΕ αυτονομείται οικονομικά από τις ΗΠΑ με αφορμή το Ιράν

Αλλά τελικά, το SPV, ή ένας παρόμοιος μηχανισμός που θα εμπνευστεί από αυτό, μπορεί να επιτύχει στην δημιουργία ενός νομιμοποιημένου και λειτουργικού, έστω και περιορισμένου, τρόπου πληρωμών εκτός του συμβατικού τραπεζικού συστήματος. Ένα τέτοιο όχημα μπορεί να προσφέρει ρευστότητα στους ανθρώπους, τις εταιρείες και τα κράτη που παλεύουν μέσα στο συμβατικό χρηματοπιστωτικό σύστημα, είτε επειδή είναι διεφθαρμένοι απατεώνες είτε επειδή απλά δεν έχουν πρόσβαση στις κανονικές τράπεζες, γιατί οι τράπεζες το βρίσκουν υπερβολικά δαπανηρό να εκτελέσουν την δέουσα επιμέλεια (due diligence) για πελάτες σε περιοχές που έχουν διαλυθεί από πόλεμο ή σε χώρες με αδύναμη τραπεζική εποπτεία.

Τα οφέλη που θα μπορούσε να αποκομίσει το Ιράν από το SPV ή από μια παρόμοια διευκόλυνση πληρωμών είναι πιθανώς περιορισμένα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι πολλές από τις επιχειρήσεις της χώρας είναι διεφθαρμένες και αδιαφανείς, και οι δουλειές με το Ιράν θεωρούνται γενικά ως επικίνδυνες. Όμως, το SPV, περισσότερο από το να προσφέρει ένα πραγματικά λειτουργικό σύστημα, θα παράσχει πιθανώς ένα υπόδειγμα για μελλοντικά ειδικά συστήματα πληρωμών τα οποία επιδιώκουν να αποφύγουν την δικαιοδοσία των ΗΠΑ και τις συμβατικές πλατφόρμες πληρωμών.

Ορισμένες μη Δυτικές χώρες έχουν ήδη καταβάλει προσπάθειες για να αποφύγουν τα παραδοσιακά βασικά νομίσματα και συστήματα πληρωμών, είτε λόγω εθνικισμού, μιας επιθυμίας να αποφύγουν κυρώσεις ή φόρους είτε λόγω της αναζήτησης αποτελεσματικότητας. Η Ρωσία διερευνά την δημιουργία κρυπτονομίσματος [13] και η Κίνα αναπτύσσει ένα εκτεταμένο σύστημα πληρωμών [14] που δεν περιλαμβάνει καθόλου τις Δυτικές τράπεζες ή τους διεκπεραιωτές πληρωμών. Η Βενεζουέλα διαβοήτως ξεκίνησε ένα αντιστοιχιζόμενο με πετρέλαιο κρυπτονόμισμα [15], το Petro, νωρίτερα φέτος. Αλλά τίποτα από αυτά δεν θα υπονομεύσει την κυριαρχία του δολαρίου και του ευρώ ούτε θα οδηγήσει σε ρωγμές στην παγκόσμια αρχιτεκτονική πληρωμών, μέχρι να δώσουν απτά οικονομικά οφέλη στους χρήστες τους και να φέρουν κάποιες οικονομίες του G-7 και μεγάλες εταιρείες με την πλευρά τους.

Το SPV είναι ένας από τους πολλούς μηχανισμούς που θα αναπροσανατολίσουν εμπορικές ροές, αλυσίδες εφοδιασμού, τραπεζικές σχέσεις και διεκπεραιώσεις πληρωμών εις βάρος της οικονομικής ισχύος των ΗΠΑ. Ωστόσο, είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι οι ίδιες οι Ηνωμένες Πολιτείες επιταχύνουν αυτή την τάση. Επιβάλλοντας κυρώσεις μονομερώς, με φιλοπόλεμο τρόπο, οι Ηνωμένες Πολιτείες ενθαρρύνουν άλλα έθνη να δημιουργήσουν ανεξάρτητα οικονομικά κανάλια. Αυτές οι προσπάθειες μπορούν να φέρουν τις χώρες αυτές πιο κοντά μεταξύ τους, καθώς επιδιώκουν να αντισταθμίσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες. Και οι εχθροί των Ηνωμένων Πολιτειών μπορούν στην συνέχεια να χρησιμοποιήσουν αυτά τα κανάλια για να αποφύγουν τις κυρώσεις των ΗΠΑ, οι οποίες θα έχουν χάσει την δύναμή τους.

Την επόμενη μέρα αφότου η Mogherini ανακοίνωσε τα σχέδια της ΕΕ, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Mike Pompeo, δήλωσε ότι το SPV «είναι ένα από τα πιο αντιπαραγωγικά μέτρα που μπορεί να φανταστεί κανείς για την περιφερειακή και παγκόσμια ειρήνη και ασφάλεια». Δεν ήξερε πόσο δίκιο είχε.

Copyright © 2018 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/europe/2018-10-10/eu-cant-avoid-...