Η μεγαλύτερη κρίση της Καθολικής Εκκλησίας μετά τη Μεταρρύθμιση

Όπως η Μεταρρύθμιση, η οποία οδήγησε στην θρησκευτική διάλυση της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας του Κάρολου Ε’, η σημερινή κρίση έχει γεωπολιτικές διαστάσεις. Ο πάπας Φραγκίσκος, για πρώτη φορά, γύρισε το βλέμμα του παπισμού μακριά από την Ευρώπη και την Βόρεια Αμερική και προς τον παγκόσμιο Νότο, ιδιαίτερα την Ασία. Τον Σεπτέμβριο του 2018, για παράδειγμα, ο Φραγκίσκος κατάφερε να καταλήξει σε μια ιστορική συμφωνία με την κυβέρνηση της Κίνας [7] για την επανένωση της επίσημης και της ανεπίσημης Εκκλησίας εκεί -μια κίνηση που πολλοί Καθολικοί των ΗΠΑ βλέπουν με μεγάλη καχυποψία. Πολλοί από τους επικριτές του πάπα στην Δύση και ιδιαίτερα στις Ηνωμένες Πολιτείες βλέπουν την κρίση κακοποίησης όχι μόνο ως ηθική αποτυχία, αλλά και ως αποτυχία της Καθολικής Εκκλησίας να παραμείνει η ψυχή της Δύσης. Δεν είναι τυχαίο ότι ο πρώην στρατηγιστής του Λευκού Οίκου και επικεφαλής του Breitbart News, ο Steve Bannon, βοηθά στην δημιουργία του Ινστιτούτου Dignitatis Humanae, ενός δεξιού ινστιτούτου Ρωμαιοκαθολικών στην Ιταλία, του οποίου ο ιδρυτής το περιγράφει ως «ακαδημία για την Ιουδο-Χριστιανική Δύση» [8].

ΤΙ ΕΡΧΕΤΑΙ ΜΕΤΑ;

Με δεδομένες αυτές τις διαφορές, είναι στον ορίζοντα μια νέα ρήξη για το Βατικανό; Ένα τυπικό σχίσμα στην Καθολική Εκκλησία είναι, αν και όχι αδύνατο, μάλλον απίθανο βραχυπρόθεσμα. Τα πιθανά μέλη μιας σχισματικής Καθολικής αίρεσης βρίσκονται σε περιοχές του κόσμου όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπου η εκκλησία διαθέτει σημαντικούς οικονομικούς πόρους και στοιχεία, καθώς και ένα ευρύ φάσμα ανεξάρτητων Καθολικών θεσμών που λειτουργούν σε μεγάλο βαθμό εκτός της ιεραρχίας της εκκλησίας. Ένα σχίσμα θα ξεκινούσε έναν καταρράκτη από αμφισβητούμενες αξιώσεις ως προς το ποιος κατέχει τι και ποιος χρωστάει τι, καθώς η εκκλησία πληρώνει αποζημίωση σε θύματα σεξουαλικής κακοποίησης.

Μια μεγαλύτερη πιθανότητα είναι ότι η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία θα καταλήξει σε μια δομή παρόμοια με τις Ανατολικές Ορθόδοξες Εκκλησίες. Ορισμένες μεμονωμένες Ορθόδοξες εκκλησίες έχουν πολύ ισχυρές εθνικές ταυτότητες. Ο εθνικισμός συχνά επηρεάζει την θεολογία αυτών των εκκλησιών και το σύστημα των παγκόσμιων δεσμεύσεων μεταξύ αυτών και του Πατριάρχη της Κωνσταντινούπολης, ο οποίος είναι «πρώτος μεταξύ ίσων» και κέντρο της Ορθόδοξης ενότητας. Αυτό θα μπορούσε να είναι μια μακροπρόθεσμη λύση για έναν υπερβολικά εκτεταμένο παπισμό, ειδικά έναν [παπισμό με] επικεφαλής έναν Λατινοαμερικάνο πάπα με μια ασθενή λαβή στις Καθολικές εκκλησίες που δημιούργησαν τον κόσμο της Χριστιανοσύνης στην Ευρώπη και την Βόρεια Αμερική. Το Βατικανό δεν μπορεί και δεν πρέπει να εγκαταλείψει την παγκοσμιοποίηση του καθολικισμού, αλλά η διαδικασία μπορεί να έρθει με μεγάλο κόστος για την εσωτερική του ενότητα.

Προς το παρόν, αυτό που είναι πιο πιθανό να συμβεί είναι η εμβάθυνση του προϋπάρχοντος, ανεπίσημου διχασμού της εκκλησίας. Οι Καθολικοί θα παραμείνουν επίσημα υπάκουοι σε έναν πάπα και μια επισκοπική ιεραρχία. Ταυτόχρονα, οι νεοπαραδοσιακές καθολικές ομάδες -με τις δικές τους ενορίες και τα σεμινάριά τους- θα συνεχίσουν σε διαφορετική πορεία από την υπόλοιπη εκκλησία. Θα είναι μια «μακρά πορεία»: Μια προσπάθεια να επιστρέψει ο Ρωμαιοκαθολικισμός και η Καθολική θεολογία σε ένα μοντέλο που προηγείται του «Βατικανό ΙΙ», και μάλιστα προηγήθηκε του εικοστού αιώνα. Θα ήταν μια μεγάλη ειρωνεία της ιστορίας της εκκλησίας αν, μόλις το Βατικανό θεραπεύσει την πληγή στην Κίνα, ανοίξει μια νέα και βαθύτερη πληγή στην Δύση.

Copyright © 2018 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/world/2018-10-11/catholic-church...