Οι αινιγματικές εκλογές του Ισραήλ

Κανένα εβραϊκό πολιτικό κόμμα της αντιπολίτευσης –ακόμα και το Γαλανόλευκο «κόμμα των στρατηγών»– δεν άρθρωσε κριτική κατά των χειρισμών του Νετανιάχου στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής. Αυτό δεν οφείλεται μόνο στην απουσία αντίθετων επιχειρημάτων, αλλά και στο γεγονός ότι καμία πολιτική προσωπικότητα στο Ισραήλ σήμερα δεν έχει σημαντικό «διεθνές προφίλ». Η μοναδική που θα μπορούσε να εκφράσει ουσιαστική κριτική (ακόμα και ως προς τον τρόπο που το Ισραήλ διαχειρίζεται την διπλωματική ένταση με την Τουρκία) ήταν η Τσίπι Λίβνι, η οποία είχε παίξει κατά το παρελθόν σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση της στάσης του Ισραήλ ως προς την ειρηνευτική διαδικασία με την Παλαιστινιακή Αρχή. Λίγες ημέρες πριν δηλώσει ότι αποχωρεί από την πολιτική σκηνή, η Λίβνι είχε εκφράσει την άποψη (και δικαίως) ότι το μόνο ουσιαστικό θέμα που θα έπρεπε να αναδείξει η προεκλογική εκστρατεία και επί του οποίου το εκλογικό σώμα θα πρέπει να εκφράσει ξεκάθαρη θέση, είναι η επίλυση των διαφορών με την παλαιστινιακή πλευρά. Κάλεσε μάλιστα την κυβέρνηση των ΗΠΑ να ανακοινώσει το ειρηνευτικό της σχέδιο πριν τις εκλογές της 9ης Απριλίου, προκειμένου οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας να καθορίσουν ποια στάση θα τηρήσουν επ’ αυτού. Η απόσυρση της Τσίπι Λίβνι από τον προεκλογικό αγώνα καταδεικνύει ότι δεν βρήκε κάποια πολιτική δύναμη στο Ισραήλ που να δηλώνει διατεθειμένη να διαχειριστεί αυτό το ευαίσθητο θέμα. Η απόφασή της να μην συμπράξει στην προεκλογική σκανδαλολογία αποτιμάται ως μια κίνηση έντιμη, μιας και το Παλαιστινιακό ουσιαστικά δεν συζητήθηκε ποτέ τους τελευταίους τέσσερις μήνες. Αντιθέτως, η προεκλογική αντιπαράθεση διατηρήθηκε σε στείρο επίπεδο, αγόμενη και φερόμενη στο τι θα περιέχεται στην έκθεση του Νομικού Επιτρόπου περί πιθανών ποινικών ευθυνών του Νετανιάχου –γεγονός που ούτως ή άλλως, θα κριθεί σε βάθος χρόνου δύο ετών από σήμερα, εάν και εφόσον τελικά ο Νετανιάχου παραπεμφθεί σε δίκη– κάτι που, ακόμα τουλάχιστον, δεν είναι σίγουρο. Υπενθυμίζεται δε, ότι η απολογία του Νετανιάχου επί των αιτιάσεων της έκθεσης του Νομικού Επιτρόπου προσδιορίζεται να συμβεί χρονικά περί τα τέλη του ερχομένου καλοκαιριού, και τότε μόνο θα μπορεί κανείς με σχετική βεβαιότητα να εκτιμήσει εάν πράγματι η πολιτική πορεία του Βενιαμίν Νετανιάχου θα πλησιάζει είτε στο οριστικό της τέλος, είτε στην απαρχή ενός ακόμα νέου κεφαλαίου της.

Η Tzipi Livni, πρώην υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ, σε συνέντευξη Τύπου στο Τελ Αβίβ, στις 18 Φεβρουαρίου 2019. Ammar Awad/REUTERS
-----------------------------------------------------------------------------

Έτσι, λοιπόν, αποτιμώντας το δίπολο Νετανιάχου - Γκαντς , εύκολα καταλήγει κανείς στο συμπέρασμα ότι, κατά την διάρκεια μιας μακράς και θορυβώδους προεκλογικής εκστρατείας, αμφότεροι επέλεξαν να αγνοήσουν τον «ελέφαντα στο δωμάτιο», που δεν είναι άλλος παρά η διένεξη Ισραήλ-Παλαιστινίων, η λύση δύο εθνών-δύο κρατών και, βέβαια, ποιες είναι οι δυσάρεστες εκπλήξεις που πιθανότατα επιφυλάσσει για το Ισραήλ το ειρηνευτικό σχέδιο Τραμπ, το ακριβές περιεχόμενο του οποίου ουδείς γνωρίζει σήμερα. Η Ουάσινγκτον φρόντισε να φανερώσει τα σημεία του ειρηνευτικού της σχεδίου που αναμφίβολα ικανοποιούν την ισραηλινή πλευρά (αμερικανική πρεσβεία στην Ιερουσαλήμ και αναγνώρισή της ως πρωτεύουσα του κράτους, αποχώρηση από την συμφωνία με το Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα, αναγνώριση της ισραηλινής κυριαρχίας στα Υψώματα του Γκολάν). Ωστόσο, ένα σχέδιο ειρήνευσης δεν είναι δυνατόν να ικανοποιεί μόνο την μια από τις αντιμαχόμενες πλευρές. Όλα δείχνουν ότι το σχέδιο Τραμπ θα ενθαρρύνει την αναθεώρηση του παρόντος modus vivendi στην Ιερουσαλήμ και στην Δυτική Όχθη. Και τότε, η κυβέρνηση, ανεξαρτήτως σύνθεσης και ιδεολογικής τοποθέτησης, θα είναι αναγκασμένη να διαχειριστεί ανάλογα τον μέσο Ισραηλινό πολίτη, ο οποίος, όμως, θα έχει ήδη ψηφίσει ποιοι θα τον κυβερνούν, χωρίς προηγουμένως να γνωρίζει ξεκάθαρα τι ακριβώς είχε διακυβευθεί δια της δικής του ψήφου.

ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ

Αποτιμώντας την προεκλογική περίοδο στο Ισραήλ ενόψει των εκλογών της 9ης Απριλίου, αξίζει να σημειωθεί ότι τα βασικά ερωτήματα που ετέθησαν επίμονα και πολλαπλώς στον μέσο ψηφοφόρο ήταν τα εξής: Μπορεί η ηθική να συμβαδίσει με την πολιτική; Μήπως ένας ηθικά άμεμπτος -πλην όμως άπειρος πολιτικά- στρατιωτικός είναι προτιμότερος από έναν λιγότερο ηθικό –αλλά έμπειρο– πολιτικό;

Πρόκειται για ένα δίλημμα-παγίδα, ενώ τελικά δεν αποκλείεται να αποτελέσει και την απαρχή μιας μακράς περιόδου απαξίωσης του πολιτικού συστήματος της χώρας, σε περίπτωση μάλιστα που ο Βενιαμίν Νετανιάχου παραπεμφθεί στην δικαιοσύνη μετά τις διευκρινίσεις που θα κληθεί να καταθέσει στα τέλη του ερχόμενου καλοκαιριού.