Η κουρδική αφύπνιση

Αυτή η πρωτόγνωρη ενότητα αντικατοπτρίζεται στην εμφάνιση παν-κουρδικών στρατιωτικών μονάδων. Οι Τούρκοι Κούρδοι αγωνίστηκαν με τις YPG στην Συρία, όπως και οι Σύροι και οι Τούρκοι Κούρδοι έχουν ενταχθεί στις ένοπλες δυνάμεις της KRG. Η διασπορά των Κούρδων έχει επίσης προσφερθεί εθελοντικά να πολεμήσει, ιδιαίτερα με τις YPG. Το ΡΚΚ διοικεί ένοπλες δυνάμεις στο Ιράκ, την Τουρκία και την Συρία και το 2004 δημιούργησε θυγατρική στο Ιράν. Η διάβρωση των ενδο-κουρδικών συνόρων επιταχύνθηκε σε μεγάλο βαθμό από την πρόοδο του ISIS μέσω του Ιράκ και της Συρίας το καλοκαίρι του 2014, κάτι που έθεσε σε κίνδυνο τους Κούρδους και στις δύο χώρες και ενίσχυσε την πανευρωπαϊκή αλληλεγγύη. Αντιμέτωποι με έναν πραγματικό υπαρξιακό κίνδυνο, οι Κούρδοι έβαλαν στην άκρη την δική τους εριστική πολιτική και εμφανίστηκαν ως ένα. Και όσο περισσότερο το κάνουν, τόσο περισσότερο θα αρχίσουν να αναμορφώνουν την πολιτική της Μέσης Ανατολής.

Τόσο στο Ιράκ όσο και στην Συρία, η ευθραυστότητα των κεντρικών κυβερνήσεων παρέχει στους Κούρδους μια ευκαιρία αυτονομίας που είναι ακόμα αδιανόητη στο Ιράν και την Τουρκία. Αυτή η διαδικασία έχει πάει πολύ πιο μακριά στο Ιράκ, όπου η αυτονομία της KRG προστατεύεται από το σύνταγμα. Ωστόσο, η KRG εξακολουθεί να είναι ευάλωτη, όπως έδειξε η αντίδραση της Βαγδάτης στο καταστροφικό δημοψήφισμα για ανεξαρτησία το 2017 [8]. Στην Συρία, οι Κούρδοι ενδέχεται να έχουν την ευκαιρία να καταλήξουν σε συμφωνία με το καθεστώς Assad που θα τους παράσχει έναν βαθμό περιφερειακής αυτονομίας. Παρόλα αυτά, ένα τέτοιο αποτέλεσμα δεν είναι εγγυημένο, και μια αποχώρηση των ΗΠΑ από την χώρα θα μπορούσε να αφήσει τους Σύρους Κούρδους στο έλεος της Δαμασκού και της Άγκυρας. Ακόμα κι έτσι, οποιαδήποτε συριακή ή τουρκική εκστρατεία για την εξάλειψη των YPG, όσο αιματηρή κι αν είναι, θα δημιουργούσε μια αντίδραση μεταξύ των Κούρδων στη Μέση Ανατολή. Τίποτα δεν χτίζει εθνική συνείδηση όσο ένας Δαβίδ που επιτίθεται σε έναν Γολιάθ.

Στην Τουρκία, οι Κούρδοι έχουν σημειώσει μεγάλη πρόοδο την τελευταία δεκαετία, παρά την πρόσφατη επιδείνωση των σχέσεών τους με την κεντρική κυβέρνηση. Οι προσπάθειες του Ερντογάν να σαμποτάρει τις εκλογικές ευκαιρίες του HDP -φυλακίσεις υποψηφίων, επιβολή σιωπής στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, και παρενόχληση Κούρδων ψηφοφόρων- δεν εμπόδισαν το κόμμα να εισέλθει στο τουρκικό κοινοβούλιο σε τρεις διαδοχικές εκλογές. (Πολλοί πολιτικοί του HDP, συμπεριλαμβανομένου του ηγέτη του κόμματος, Selahattin Demirtas, μαραζώνουν ακόμα και τώρα στην φυλακή). Το νέο τουρκικό σύνταγμα, το οποίο πέρασε με δημοψήφισμα τον Απρίλιο του 2017, μετέτρεψε την Τουρκία σε ένα προεδρικό σύστημα και ευνούχισε το κοινοβούλιό της, οπότε η επιρροή του HDP, παρά τον σημαντικό αριθμό των βουλευτών του, είναι πολύ περιορισμένη.

Παρόλα αυτά, το γεγονός ότι το κόμμα ήρθε στην τρίτη θέση στις εκλογές του Ιουνίου του 2018, πίσω από το κυβερνών κόμμα και το κόμμα της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, αποτελεί ένδειξη ότι το κουρδικό ζήτημα έχει θεσμοθετηθεί στην τουρκική πολιτική. Η επιτυχία του HDP θα ενθαρρύνει την κινητοποίηση της κουρδικής κοινωνίας των πολιτών και, τέλος, την ανάπτυξη κουρδικών δεσμών με άλλους στην τουρκική αντιπολίτευση. Και ο πολλαπλασιασμός των κουρδικών οργανώσεων στην Ευρώπη μπορεί να βοηθήσει να μετακινηθεί η ευρωπαϊκή στάση απέναντι στην Τουρκία σε μια πιο φιλοκουρδική κατεύθυνση. Είναι οι Τούρκοι Κούρδοι που, αν και χωρίζονται μεταξύ μιας στρατιωτικής πτέρυγας (PKK) και μιας πολιτικής πτέρυγας (HDP), είναι σε καλύτερη θέση να αναλάβουν ηγετικό ρόλο για τους Κούρδους στην περιοχή. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, αντίθετα με τις άλλες κουρδικές κοινότητες, αποτελούν μέρος μιας χώρας που είναι ενσωματωμένη στα Δυτικά θεσμικά όργανα. Ακόμα κι αν οι πρακτικές της Τουρκίας αποκλίνουν από τα Δυτικά πρότυπα, οι Τούρκοι Κούρδοι επωφελήθηκαν από την έκθεσή τους στις αξίες και τις αρχές που συνδέονται με την Δύση.

Η περίπτωση των Ιρανών Κούρδων είναι η πιο ομιχλώδης, δεδομένων των τεταμένων σχέσεων της Τεχεράνης με τον έξω κόσμο και της μυστικοπαθούς φύσης του ίδιου του καθεστώτος. Ωστόσο, τα γεγονότα σε άλλα μέρη του Κουρδιστάν επηρεάζουν τις εξελίξεις στις κουρδικές περιοχές του Ιράν. Το Ιράν ακολουθούσε πάντα μια πολιτική πολλαπλών προσανατολισμών προς τους Κούρδους. Εγχώρια, τους έχει καταστείλει, μεταξύ άλλων μέσω της ελεύθερης χρήσης της θανατικής ποινής κατά των ακτιβιστών. Ταυτόχρονα, έχει δημιουργήσει δεσμούς με την KRG σε μια επιτυχημένη προσπάθεια να ελέγξει ιρανικές κουρδικές ομάδες που κατοικούν στο ιρακινό Κουρδιστάν. Ωστόσο, καθώς το Ιράν είναι υπερβολικά εκτεταμένο στην περιοχή, με τους ηγέτες του να ανησυχούν για την σταθερότητα του καθεστώτος και για την επιδείνωση της οικονομίας της χώρας, η κεντρική κυβέρνηση μπορεί να δει τους Κούρδους ως μια ακόμη μεγαλύτερη απειλή. Οι Ιρανοί Κούρδοι είχαν λίγη εμπειρία με την αυτοδιοίκηση, έχοντας ζήσει επί δεκαετίες κάτω από μια κυβέρνηση που παρεμβαίνει σε όλες τις πτυχές της καθημερινής ζωής. Αλλά το Ιράν, όπως και η Συρία, είναι ένα εύθραυστο κράτος. Η αλλαγή θα ξεκινήσει από το κέντρο. Όσο ενισχύονται η παν-κουρδική ταυτότητα και η αυτοπεποίθηση, τόσο πιο πιθανό είναι ότι οι Ιρανοί Κούρδοι θα είναι προετοιμασμένοι για αστάθεια στην Τεχεράνη.