Η νέα επανάσταση στις στρατιωτικές υποθέσεις | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η νέα επανάσταση στις στρατιωτικές υποθέσεις

Το μέλλον του πολέμου μοιάζει με επιστημονική φαντασία

Σε μια ακόμη πιο βαθιά αλλαγή, το διάστημα [7] θα αναδυθεί ως πεδίο ελιγμών εχθροπραξιών από μόνο του. Μέχρι στιγμής, η σχεδόν αδυναμία ανεφοδιασμού ενός διαστημικού οχήματος τα έχει περιορίσει σε μεγάλο βαθμό σε τροχιά γύρω από την γη. Αλλά καθώς καθίσταται εφικτό όχι μόνο να ανεφοδιάζονται τα διαστημικά σκάφη στην διάρκεια της πτήσης τους, αλλά και να κατασκευάζονται και να συντηρούνται δορυφόροι στο διάστημα, να επεξεργάζονται δεδομένα σε τροχιά, και να συλλαμβάνονται πόροι και ενέργεια στο διάστημα για χρήση στο διάστημα (π.χ. με την χρήση τεράστιων ηλιακών συστοιχιών ή εξόρυξης [μεταλλευμάτων] από αστεροειδείς) οι διαστημικές λειτουργίες θα γίνουν λιγότερο εξαρτημένες από την γη. Τα διαστημικά σκάφη θα είναι σε θέση να ελιχθούν και να πολεμήσουν, και τα πρώτα τροχιακά όπλα θα μπορούσαν να εισέλθουν στο πεδίο της μάχης. Ήδη υπάρχει η τεχνολογία για να γίνουν πολλά από αυτά.

ΟΙ ΣΤΡΑΤΟΙ ΤΟΥ ΑΥΡΙΟ

Η τεχνολογία θα αλλάξει επίσης ριζικά τον τρόπο με τον οποίο οι στρατοί θα πυροβολούν, τόσο κυριολεκτικά όσο και μεταφορικά. Οι κυβερνο-επιθέσεις [8], το μπλοκάρισμα των επικοινωνιών, ο ηλεκτρονικός πόλεμος και άλλες επιθέσεις στο λογισμικό (software) ενός συστήματος θα γίνουν εξίσου σημαντικές με εκείνες που στοχεύουν στο υλικό τμήμα (hardware) του συστήματος, αν όχι περισσότερο. Ο ρυθμός πυρός, ή αλλιώς το πόσο γρήγορα μπορούν να πυροβολούν τα όπλα, θα επιταχυνθεί γρήγορα χάρη σε νέες τεχνολογίες όπως το λέιζερ, τα μικροκύματα υψηλής ισχύος και άλλα όπλα κατευθυνόμενης ενέργειας. Αλλά αυτό που πραγματικά θα αυξήσει το ρυθμό πυρός είναι τα έξυπνα συστήματα που θα μειώσουν ριζικά τον χρόνο μεταξύ του πότε οι στόχοι μπορούν να εντοπιστούν και πότε μπορούν να υποστούν επίθεση. Ένας προάγγελος αυτού του πολύ μοχθηρού μελλοντικού πεδίου μάχης έχει εκτυλιχθεί στην Ουκρανία [9] από το 2014, όπου η Ρωσία έχει συντομεύσει σε λίγα λεπτά το χρονικό διάστημα μεταξύ της στιγμής που τα drones εντοπισμού της εντοπίσουν για πρώτη φορά τις ουκρανικές δυνάμεις και της στιγμής που το οι εκτοξευτές πυραύλων ακριβείας της σβήνουν τις δυνάμεις αυτές από τον χάρτη.

Οι στρατιωτικές δυνάμεις του μέλλοντος θα μπορούν επίσης να πυροβολούν μακρύτερα από τις σημερινές. Τελικά, τα υπερ-υπερηχητικά (hypersonic) πυρομαχικά (όπλα που ταξιδεύουν σε περισσότερες από πέντε φορές την ταχύτητα του ήχου) και τα όπλα που θα έχουν βάση στο διάστημα, θα είναι σε θέση να επιτύχουν στόχους σχεδόν οπουδήποτε στον κόσμο. Οι στρατιωτικές δυνάμεις θα είναι σε θέση να επιτίθενται σε τομείς που υποτίθεται ότι είναι ιεροί, όπως τα δίκτυα διαστημικής και εφοδιαστικής. Δεν θα υπάρχουν πλέον οπισθοφυλακές ή ασφαλή καταφύγια. Σμήνη αυτόνομων συστημάτων όχι μόνο θα μπορούν να βρίσκουν στόχους παντού˙ θα είναι επίσης σε θέση να τους πυροβολούν με ακρίβεια. Η ικανότητα να έχει κάποιος τόσο ποσότητα όσο και ποιότητα σε στρατιωτικά συστήματα θα έχει καταστροφικές συνέπειες, ειδικά καθώς η τεχνολογία καθιστά το φονικό ωφέλιμο φορτίο μικρότερο.

Τέλος, ο τρόπος επικοινωνίας των στρατών θα αλλάξει δραστικά. Τα παραδοσιακά δορυφορικά δίκτυα επικοινωνιών –δομές κόμβου και ακτίνας (hub-and-spoke) με ευαίσθητα μοναδικά σημεία αποτυχίας- δεν θα επιβιώσουν. Αντ’ αυτού, η τεχνολογία θα προωθήσει λειτουργίες ζωτικών επικοινωνιών στα άκρα του δικτύου. Κάθε αυτόνομο σύστημα θα είναι σε θέση να επεξεργάζεται και να κατανοεί τις πληροφορίες που συλλέγει από μόνο του, χωρίς να βασίζεται σε ένα κόμβο διοίκησης. Αυτό θα επιτρέψει την δημιουργία ριζικά κατανεμημένων δικτύων που είναι ανθεκτικά και αναδιαμορφώσιμα.

Η τεχνολογία ανατρέπει επίσης το σημερινό παράδειγμα διοίκησης και ελέγχου (command and control). Σήμερα, ακόμη και ένα υποτιθέμενο μη επανδρωμένο σύστημα απαιτεί δεκάδες άτομα να το λειτουργούν εξ αποστάσεως, να το συντηρούν και να επεξεργάζονται τα δεδομένα που συλλέγει. Όμως, καθώς τα συστήματα καθίστανται πιο αυτόνομα, ένα άτομο θα είναι σε θέση να χειριστεί μεγαλύτερους αριθμούς απ’ αυτά. Οι τελετές έναρξης των χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων του 2018 στη Νότια Κορέα προσέφεραν μια προεπισκόπηση αυτής της τεχνολογίας, όταν 1.218 αυτόνομα αεροσκάφη εξοπλισμένα με φώτα συνεργάστηκαν για να σχηματίσουν περίπλοκες εικόνες στο νυχτερινό ουρανό πάνω από την Pyeongchang. Τώρα, φανταστείτε παρόμοια αυτόνομα συστήματα που χρησιμοποιούνται, για παράδειγμα, για να συντρίψουν ένα αεροπλανοφόρο και να το καταστήσουν ανενεργό.

05032020-3.jpg

Drones σχηματίζουν εικόνες πάνω από τον νυχτερινό ουρανό στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες της Pyeongchang, στη Νότια Κορέα, τον Φεβρουάριο του 2018. Eric Gaillard / REUTERS
------------------------------------------------------------------