Αντιμετωπίζοντας τα εχθρικά UAVs

Δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε και τις κλασσικές μεθόδους απόκτησης πληροφοριών μέσω της κατασκοπίας, με έμφαση στην βιομηχανική, καθώς τουρκικά ΜΕΑ αρχίζουν να εξάγονται σε τρίτες χώρες ενώ αρκετά υποσυστήματά τους παράγονται από ξένες βιομηχανίες και σχετικές πληροφορίες είναι προσβάσιμες. Ενδεχομένως να αποτελούσε σενάριο επιστημονικής φαντασίας η «ισραηλινής» έμπνευσης καταδρομική ενέργεια (προσωπικού τρίτης χώρας-εμπολέμου) για αρπαγή ολοκλήρου συστήματος ή βασικών εξαρτημάτων ενός ΜΕΑ και μεταφορά του σε ασφαλές έδαφος για ενδελεχή εξέτασή του.

ΤΑ ΠΑΘΗΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ

Οι προαναφερθείσες μέθοδοι αντιμετώπισης των ΜΕΑ εντάσσονται στα ενεργητικά μέτρα που πάντοτε πλαισιώνονται και από τα αποκαλούμενα παθητικά μέτρα που έχουν ως στόχο να μειώσουν την αποτελεσματικότητα της αναπόφευκτης δράσης των εχθρικών ΜΕΑ.

Η μέθοδος της απόκρυψης και παραλλαγής των παντοειδών στόχων έχει πάντα την αξία της αλλά και τους περιορισμούς της. Οι δυνατότητες χρήσης οπτικών αισθητήρων σε συνδυασμό με υπέρυθρα συστήματα από τα ΜΕΑ καθιστούν προβληματική την αποφυγή της εχθρικής παρατήρησης και εγκλωβισμού. Ακόμη και η χρήση πυκνών προπετασμάτων καπνού αφενός παρεμποδίζει μόνο την μέθοδο οπτικής καθοδήγησης των ΜΕΑ και αφετέρου δεν μπορεί να είναι συνεχής ούτε και να καλύπτει μεγάλες εκτάσεις. Ομοίως και η συνεχής κίνηση των στόχων μικρή προστασία παρέχει. Παρά ταύτα οι συνεχείς αναδιατάξεις των θέσεων σίγουρα καθυστερούν τον εντοπισμό του στόχου καίτοι η φάση της μετακίνησης αποκαλύπτει τον στόχο με αποτέλεσμα να καθίσταται ευάλωτος.

Η θωράκιση του στόχου (τεθωρακισμένα οχήματα, αυτοκινούμενα πυροβόλα) σε αρκετές περιπτώσεις ελαττώνει τις απώλειες του προσωπικού καθόσον -επί του παρόντος- τα ΜΕΑ είναι εξοπλισμένα με πυρομαχικά σχετικά μικρής εκρηκτικότητας με βασική επιδίωξη την εξουδετέρωση του στόχου (να τεθεί εκτός ενεργείας) και όχι αναγκαστικά την πλήρη καταστροφή του. Στο πλαίσιο της επιβιωσιμότητας των τεθωρακισμένων οχημάτων έχουν αναπτυχθεί συστήματα ενεργητικής και παθητικής προστασίας που θα μπορούσαν να συμπεριλάβουν και τις εκ των άνωθεν προσβολές. Μιλάμε για θώρακες ενεργής προστασίας αλλά και συστήματα εκτόξευσης μικρών πυρομαχικών για καταστροφή των προσεγγιζόντων ρουκετών [16], ανάλογα των ναυτικών CIWS. Αναπόφευκτο μειονέκτημα η αύξηση του κόστους και του βάρους και αντίστοιχη μείωση της ευκινησίας. Η χρήση ομοιωμάτων διατηρεί την αξία της όταν συνοδεύεται με ένα ρεαλιστικό σχέδιο παραπλανήσεως με χρήση κινήσεων και κάθε είδους ηλεκτρομαγνητικών και θερμικών εκπομπών που πλαισιώνουν τα ομοιώματα. Οπωσδήποτε όλα τα οπλικά συστήματα που αποτελούν πηγές θερμικής ή ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας πρέπει να συνοδεύονται από ανάλογα «δολώματα» (decoys) που αποσκοπούν να προσελκύσουν βλήματα και ΜΕΑ που εγκλωβίζουν διάφορες εκπομπές.

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΔΟΓΜΑ

Πλέον όμως των ενεργητικών και παθητικών μέτρων αντιμετώπισης των ΜΕΑ πρέπει να υιοθετηθεί ένα δόγμα επιχειρήσεων που θα προετοιμάζει τα στρατεύματα μας να δρουν σε ένα περιβάλλον στο οποίο τα εχθρικά ΜΕΑ θα έχουν επιφέρει μια σημαντική εξάρθρωση των δικτύων διοικήσεων και των επικοινωνιών καθώς και απώλειες σε καίρια οπλικά συστήματα οδηγώντας σε μια, μικρότερη ή μεγαλύτερη, αδυναμία προώθησης ενισχύσεων και εφοδίων προς τα πεδία των μαχών (απομόνωση του πεδίου της μάχης). Ως εκ τούτου, όλες οι Μονάδες και Υπομονάδες, Τμήματα και Στοιχεία, πρέπει να είναι προετοιμασμένα να δράσουν σε περιβάλλον πλήρους εξάρθρωσης των επικοινωνιών και απώλειας αρκετών σταθμών διοικήσεων. Στο περιβάλλον αυτό, οι ηγέτες όλων των κλιμακίων πρέπει να είναι έτοιμοι να δράσουν με κατευθυντήριο άξονα τους αντικειμενικούς στόχους του προϊσταμένου την δική τους αποστολή (πάντα ως μέρους της γενικότερης αποστολής της Μονάδος τους) και τις γνώσεις τους για την κατάσταση των γειτονικών κλιμακίων [17].

Επιπρόσθετα, δεν πρέπει να παραγνωρίζονται οι ψυχολογικές συνέπειες που επιφέρει η χρήση των ΜΕΑ. Η συνήθως άνευ προειδοποίησης εύστοχη «χειρουργική» προσβολή των ημετέρων στρατευμάτων επιφέρει ψυχολογικό κλονισμό, δυσανάλογο των απωλειών, καθώς έκαστος εκ των μαχητών θεωρεί τον εαυτό του ως παντελώς ανίκανο να αντιδράσει στην επικείμενη στοχοποίησή του. Η αιφνιδιαστική προσβολή φιλίου στόχου από «αόρατο» ΜΕΑ δημιουργεί την μερικώς λανθασμένη εντύπωση στους εγγύς ευρισκόμενους μαχητές, ότι η προστασία που προσφέρει η θωράκιση των τεθωρακισμένων είναι ανεπαρκής και η καταφυγή σε ορύγματα μάχης είναι μάταια και ως εκ τούτου ουδεμία ελπίδα υπάρχει για αυτούς. Ανάλογος κλονισμός προκαλείται και κατά τη διάρκεια σφοδρού βομβαρδισμού πυροβολικού με την διαφορά ότι η προσβολή από ΜΕΑ ενέχει το στοιχείο της «προσωπικής στοχοποίησης» του μαχητού. Ο αιφνιδιασμός του εκ των άνω κτυπήματος οδηγεί στην παραγνώριση του γεγονότος του περιορισμένου αριθμού των ΜΕΑ που διαθέτει ο αντίπαλος αλλά και στην συνήθη διαμόρφωση μεταφοράς δύο έως τεσσάρων το πολύ κατευθυνομένων βλημάτων από κάθε αερόχημα.

Οι στρατιώτες πρέπει να αντιληφθούν ότι οι προσβολές των εχθρικών ΜΕΑ δεν είναι πάντοτε επιτυχείς, ενώ ένεκα του περιορισμένου αριθμού και ισχύος των οπλικών φορτίων που μεταφέρουν, απειροελάχιστα μεταβάλουν τις στατιστικές πιθανότητες θανάτου κατά την μάχη. Παρά ταύτα δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής μας η αλματώδης τεχνολογική πρόοδος που οδηγεί στην συνεχή αύξηση των δυνατοτήτων τους. Ενδεχομένως και σε βάθος δεκαετίας να δούμε την ανάπτυξη μικροσκοπικών κατευθυνομένων βλημάτων, χαμηλού κόστους, υψηλής ακρίβειας, με δυνατότητα αναζήτησης, ιχνηλάτησης και προσβολής ανθρωπίνων στόχων που θα πληρούν ένα συγκεκριμένο προφίλ.