Ο υβριδικός πόλεμος του λοχία της βρετανικής αυτοκρατορίας

Στις 26 Φεβρουαρίου 2013, ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου των ενόπλων δυνάμεων της Ρωσίας, Στρατηγός Valeriy Gerasimov, δημοσίευσε ένα άρθρο σε περιοδικό των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων [4], με τίτλο (μεταφρασμένο στα αγγλικά): «The value of Science is in the Foresight: New challenges demand rethinking the forms and methods of carrying out combat operations» (MilitaryReview, 2016). Τον Οκτώβριο του 2013, ο ίδιος επέβλεψε τη συγγραφή ενός επιπλέον άρθρου των αναλυτών Chekinov και Bogdanov, με τίτλο (μεταφρασμένο στα αγγλικά) «The Nature and Content of a New-Generation War» (Bogdanov, 2013). Έκτοτε, τα εν λόγω κείμενα αποτελούν σημείο αναφοράς για τους στρατιωτικούς αναλυτές της Δύσης, αναφερόμενα συχνά με τον όρο «Δόγμα Gerasimov» [5].

Ο τελευταίος, εξετάζοντας τις περιπτώσεις των συγκρούσεων στο πλαίσιο της «αραβικής άνοιξης» και των «έγχρωμων επαναστάσεων», διαπίστωσε ότι οι πολεμικές συγκρούσεις στον 21ο αιώνα εμφανίζουν μια δομική αλλαγή: Οι διακηρυγμένες και κλιμακούμενες πολεμικές συγκρούσεις, με σαφώς διαχωρισμένους ρόλους μεταξύ στρατιωτικών και μη ενεργειών, ανήκουν στο παρελθόν. Την θέση τους έχουν λάβει ακήρυκτοι πόλεμοι, συνδυασμένες στρατιωτικές και μη ενέργειες και μικρές δυνάμεις που μπορούν να αναπτυχθούν με ταχύτητα και να επιφέρουν πλήγματα ακριβείας. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον πολιτικές, οικονομικές, πληροφορικές, πολιτιστικές και άλλες μη-στρατιωτικές ενέργειες (ακόμα και η προσφορά ανθρωπιστικής βοήθειας), δύνανται να φέρουν απτά πολιτικά αποτελέσματα και πρέπει να θεωρούνται ως αναπόσπαστα στοιχεία των ευρύτερων επιχειρήσεων (US-SOC, 2016) πάντα σε συνδυασμό με μικρές και ευέλικτες στρατιωτικές δυνάμεις. Αντικειμενικός σκοπός των ανωτέρω ενεργειών, θα πρέπει να είναι η δημιουργία ενός διαρκώς ενεργού μετώπου το οποίο να διατρέχει το σύνολο της επικρατείας του κράτους–στόχου αλλά και το ίδιο το πνεύμα του πληθυσμού, δυσχεραίνοντας τον διαχωρισμό μεταξύ στρατιωτικών και μη ενεργειών (Rusnáková, 2017).

Κατά τον Gerasimov, η Ρωσία πρέπει να ακολουθεί έξι στάδια για την εξέλιξη μιας σύγκρουσης (Εικόνα 1) (US-SOC, 2016):

1. Συγκεκαλυμμένες Αρχικές Επιχειρήσεις: Σχηματισμός δραστήριας αντιπολίτευσης από πολιτικά κόμματα, συνδικαλιστικές οργανώσεις κλπ. με παράλληλη διεξαγωγή πληροφοριακού πολέμου ώστε να διαμορφωθεί το επιθυμητό περιβάλλον.
2. Κλιμάκωση: Αύξηση πολιτικής και διπλωματικής πίεσης μέσω οικονομικών κυρώσεων και διακοπής διπλωματικών σχέσεων.
3. Έναρξη Συγκρούσεων: Έναρξη των συγκρούσεων ανάμεσα στις αντίπαλες ομάδες με μορφή διαδηλώσεων, διαμαρτυριών, δολιοφθορών, δολοφονιών και παραστρατιωτικών συγκρούσεων. Οι συγκρούσεις αυτές θα εκληφθούν ως απειλή για τα συμφέροντα της Ρωσίας προς ανάπτυξη των ενόπλων δυνάμεων.
4. Κρίση: Έναρξη στρατιωτικών επιχειρήσεων οι οποίες να συνοδεύονται από διαρκείς διπλωματικές και οικονομικές κινήσεις αλλά και πληροφοριακές επιχειρήσεις.
5. Διευθέτηση Κρίσης: Μέσω της διευθέτησης θα πρέπει να επέλθουν επιθυμητές για την Ρωσία αλλαγές στην πολιτική στρατιωτική και οικονομική ηγεσία του κράτους–στόχου.
6. Αποκατάσταση Ειρήνης: Στο παρατεταμένο αυτό στάδιο θα επιδιωχθεί ο κατευνασμός των εντάσεων που οδήγησαν στην σύγκρουση.

Εικόνα 1: Στάδια της υβριδικής σύγκρουσης κατά τον Gerasimov
--------------------------------------------------------------------------

Τα ανωτέρω στάδια, φαίνεται να ανταποκρίνονται σε μεγάλο βαθμό στον τρόπο δράσης της ρωσικής κρατικής μηχανής στην σύγκρουση Ρωσίας–Ουκρανίας τον Νοέμβριο του 2013, στην οποία η Ρωσία επικράτησε καταφανώς επί της Δύσης και η οποία αποτελεί την χαρακτηριστικότερη περίπτωση «Υβριδικού Πολέμου».

Εκ των ανωτέρω, αλλά και από τα υπόλοιπα παραδείγματα υβριδικών συγκρούσεων, μπορούμε να συνάγουμε οκτώ διακριτές αλλά εν δυνάμει παράλληλες μορφές, που δύναται να λάβει ο Υβριδικός Πόλεμος (Tienhoven, 2019):

1. Συμβατικός Πόλεμος: Χρήση των συμβατικών στρατιωτικών δυνάμεων, με προσωπικό σαφώς αναγνωρίσιμο ως στρατιωτικό.
2. Ανορθόδοξος Πόλεμος: Ενέργειες με σκοπό, την διεξαγωγή ανταρτοπολέμου, την υποκίνηση εξεγέρσεων του πληθυσμού καθώς και την απώλεια της νομιμοποίησης της κρατικής εξουσίας.
3. Τρομοκρατία: Παράνομη χρήση βίας κατά αμάχου πληθυσμού (ή συμβολικών στόχων), με σκοπό την επίτευξη πολιτικού σκοπού.
4. Εγκληματικές ενέργειες: Λαθρεμπόριο, εμπόριο ναρκωτικών, εμπόριο όπλων και χρήση υπαρχουσών εγκληματικών οργανώσεων.
5. Πολιτικές ενέργειες: Το σύνολο των πολιτικών ενεργειών που στοχεύουν στο να εξαναγκάσουν τον αντίπαλο να υποκύψει στις επιθυμίες του δρώντα.
6. Οικονομικός Πόλεμος: Η χρήση ή απειλή χρήσης οικονομικών μέτρων κατά μιας χώρας, με σκοπό τη μείωση της οικονομικής δύναμής της.
7. Πληροφοριακός Πόλεμος: Ενέργειες που αποσκοπούν στην απόκτηση πληροφοριών, στην πρόσβαση σε διαδικασίες συλλογής πληροφοριών, σε πληροφοριακά συστήματα και σε δίκτυα υπολογιστών. Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει στον κεντρικό ρόλο των επιχειρήσεων Κυβερνοπολέμου, κατά της υποδομής της πληροφορικής τεχνολογίας (Information Technology, IT) ενός κράτους–στόχου (Rusnáková, 2017).
8. Κοινωνικά μέσα: Ενέργειες, συνδεόμενες με τον Πληροφοριακό Πόλεμο, με σκοπό την εξασφάλιση της υποστήριξης και του ελέγχου του πληθυσμού στην εμπόλεμη περιοχή, στο εσωτερικό των φίλιων χωρών και της διεθνούς κοινής γνώμης.

Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να φανταστούμε έναν Διοικητή στρατιωτικού τμήματος, εκπαιδευμένου κατά τα Δυτικά πρότυπα, σε μια κατάσταση όπου έχει να αντιμετωπίσει: