Ο ανταγωνισμός μεγάλων δυνάμεων έρχεται στην Αφρική

Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει επίσης να αντιμετωπίσουν τα θέματα διακρατικού συντονισμού που επιτρέπουν στους αντάρτες να ξεφεύγουν από την στρατιωτική πίεση απλώς διασχίζοντας διεθνή σύνορα. Αντί να αναζητούν καταφύγιο σε τραχύ ή δύσκολο σε πρόσβαση γεωγραφικό έδαφος, οι ανταρτικές ομάδες απλώς εκμεταλλεύονται διακρατικά προβλήματα συντονισμού για να περιφέρονται ελεύθερα στις παραμεθόριες περιοχές. Συχνά το κάνουν κατά μήκος συνόρων μεταξύ κρατών που έχουν τεταμένες διπλωματικές ή στρατιωτικές σχέσεις. Για παράδειγμα, η Μπόκο Χαράμ επιχειρεί στα σύνορα μεταξύ Καμερούν και Νιγηρίας, τα οποία έχουν ένα ιστορικό συγκρούσεων [10].

Η ανά χώρα προσέγγιση στην Αφρική όχι μόνο δεν αντιμετωπίζει τα θέματα συντονισμού, αλλά μπορεί επίσης να χρησιμεύσει για να τα παγιώσει. Για παράδειγμα, το Κογκρέσο εγκρίνει κονδύλια για στρατιωτικές δραστηριότητες βάσει της αξιολόγησής του για μεμονωμένες χώρες εταίρους -όχι βάσει της περιφερειακής δυναμικής της απειλής. Ως αποτέλεσμα, οι νομοθέτες μπορούν να εγκρίνουν ένα πρόγραμμα για να εκπαιδεύσουν και να εξοπλίσουν μια φίλια δύναμη σε μια χώρα για να αντιμετωπίσει μια περιφερειακή απειλή, αλλά περιορίζουν την χρήση εξοπλισμού των ΗΠΑ και τις δραστηριότητες των Αμερικανών συμβούλων εντός των συνόρων αυτής της χώρας. Αυτή η ασυνέχεια όχι μόνο εμποδίζει τις αντεπαναστατικές προσπάθειες αλλά τροφοδοτεί την αντίληψη ότι ο στρατός των ΗΠΑ είναι ένας αναξιόπιστος εταίρος.

ΣΚΕΠΤΟΜΕΝΟΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑ

Οι επικριτές της τρέχουσας ανά χώρα προσέγγισης απαιτούν μια γενική ηπειρωτική στρατηγική [11]. Και πράγματι, τόσο η κυβέρνηση Ομπάμα όσο και του Τραμπ δημοσίευσαν στρατηγικές για δέσμευση σε επίπεδο ηπείρου, αλλά καμιά τους δε διατύπωσε συγκεκριμένους σκοπούς ή μέσα. Ως αποτέλεσμα, διάφορα επίπεδα διακυβέρνησης ήταν ελεύθερα να ερμηνεύσουν τις στρατηγικές όπως το θεωρούσαν κατάλληλο, και η προσέγγιση ανά χώρα επέμεινε πρακτικά. Τα έγγραφα του Ομπάμα και του Τραμπ ήταν χρήσιμα στο βαθμό που προσέφεραν ένα ευρύ πλαίσιο για την εμπλοκή, αλλά η αλήθεια είναι ότι οι ανάγκες της Αφρικής είναι πολύ διαφορετικές και πολύ περίπλοκες για να αντιμετωπιστούν με μια μόνο στρατηγική, εκτός από το πολύ επιφανειακό επίπεδο.

Αυτό που χρειάζονται οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι μια γενική στρατηγική για την ήπειρο αλλά μια στρατηγική προσαρμοσμένη σε συγκεκριμένες περιοχές. Οι αφρικανικές χώρες έχουν αρχίσει να υιοθετούν μια τέτοια προσέγγιση. Για παράδειγμα, ως απάντηση στις τζιχαντιστικές δραστηριότητες που συνδέονται με την Αλ Κάιντα -και το ISIS- σε ολόκληρο το Σαχέλ, πέντε αφρικανικές χώρες δημιούργησαν την ομάδα G5 Sahel για τον συντονισμό των στρατιωτικών δραστηριοτήτων, την ενεργοποίηση διασυνοριακών κοινών επιχειρήσεων, και την αίτηση για παροχή βοήθειας από διεθνείς υποστηρικτές. Ομοίως, η Πολυεθνική Κοινή Ομάδα στη λεκάνη της λίμνης Τσαντ συντονίζει τις στρατιωτικές δραστηριότητες μεταξύ του Καμερούν, του Τσαντ, του Νίγηρα και της Νιγηρίας για την αντιμετώπιση της Μπόκο Χαράμ. Η αποστολή της Αφρικανικής Ένωσης στην Σομαλία συντονίζει επίσης τις προσπάθειες του Μπουρούντι, της Αιθιοπίας, της Κένυας, της Ουγκάντα και άλλων εθνών για να πολεμήσουν την Αλ Σαμπάμπ.

Η Γαλλία υιοθέτησε παρόμοια προσέγγιση για την ανασφάλεια στην Δυτική Αφρική και το Σαχέλ. Το 2014, ίδρυσε την Task Force Barkhane, μια επιχείρηση περίπου 5.000 στρατιωτών που συγκεντρώνει την πολιτική ασφάλειας και τις διοικητικές λειτουργίες σε όλη τη Μπουρκίνα Φάσο, το Τσαντ, το Μάλι, τη Μαυριτανία και τον Νίγηρα.

Οι αποτυχίες της διακυβέρνησης σε αυτές τις χώρες και οι καταχρήσεις από τις δυνάμεις ασφαλείας τους, έχουν υπονομεύσει την αποτελεσματικότητα της Barkhane, όπως και η υπερβολική εξάρτηση της Γαλλίας σε τακτικές αντιτρομοκρατίας σε βάρος των προσπαθειών αντι-εξέγερσης που εστιάζουν στον πληθυσμό. Ωστόσο, η περιφερειακή προσέγγιση έχει εξαλείψει σαφώς τα δυσκίνητα γραφειοκρατικά εμπόδια και συνέβαλε στην διατήρηση της πίεσης στους μαχητές.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να διατυπώσουν παρόμοιες περιφερειακές στρατηγικές για το Σαχέλ, την περιοχή της Λίμνης Τσαντ, το Κέρας της Αφρικής και τη Νοτιοανατολική Αφρική -καθεμία περιοχή με σαφώς καθορισμένους στόχους, όσο κι αν το χρονοδιάγραμμα για την επίτευξή τους μετράται σε γενιές. Οι στρατηγικές πρέπει να βασίζονται κυρίως σε μη στρατιωτικά μέσα και να στοχεύουν στην βελτίωση της διακυβέρνησης και της ασφάλειας, αντιμετωπίζοντας έτσι τις βασικές αιτίες της ριζοσπαστικοποίησης. Για παράδειγμα, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να αναζωογονήσουν την USAID [12], μαζί με άλλες αναπτυξιακές και κυβερνητικές πρωτοβουλίες, έτσι ώστε να τοποθετηθούν καλύτερα ως εταίρος της επιλογής των αφρικανικών εθνών. Αλλά πρέπει επίσης να πραγματοποιήσουν τις απαραίτητες στρατιωτικές επενδύσεις, ιδίως στον συγχρονισμό των δραστηριοτήτων παροχής συμβουλών, εκπαίδευσης και εξοπλισμού καθώς και της τακτικής και επιχειρησιακής υποστήριξής τους προς τους στρατιωτικούς εταίρους τους. Η στρατιωτική και η μη στρατιωτική υποστήριξη πρέπει να συντονίζονται περιφερειακά και να ευθυγραμμίζονται με τις περιφερειακές απειλές. Κάθε περιφερειακή στρατηγική πρέπει επίσης να αναπτυχθεί με την συμβολή του Κογκρέσου και να εξηγηθεί με σαφήνεια στον αμερικανικό λαό, προκειμένου να διασφαλιστεί η λαϊκή και διακομματική υποστήριξη.