Αρχή του τέλους της προεδρίας του Μαχμούντ Αμπάς;

Αλλά και από πλευράς της οργάνωσης Χαμάς παρατηρείται η τάση να μην προτίθεται να αυξήσει τους τόνους κατά της Παλαιστινιακής Αρχής. Άλλωστε, ο Νιζάρ Μπανάτ δεν ήταν ποτέ στέλεχός της. Η πολιτική του καριέρα είχε αρχίσει από την οργάνωση Φατάχ, από την οποία και αποσκίρτησε, και στις βουλευτικές εκλογές που θα πραγματοποιούντο στις 22 Μαΐου συμμετείχε ως υποψήφιος σε δικό του, ανεξάρτητο συνδυασμό. Επιπλέον, ο αντιπολιτευτικός λόγος που είχε αναπτύξει ο Μπανάτ -καταδεικνύοντας όχι μόνο την κακοδιαχείριση της εξουσίας εκ μέρους του περιβάλλοντος του προέδρου Αμπάς, αλλά και την οικονομική πτυχή της παρασκηνιακής συνεργασίας των δυνάμεων ασφαλείας της Παλαιστινιακής Αρχής με το Ισραήλ– θα μπορούσε κάποια στιγμή να επεκταθεί και στις συνθήκες υπό τις οποίες πραγματοποιείται εδώ και χρόνια ο παρασκηνιακός διάλογος μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, είτε μέσω Αιγύπτου, είτε μέσω του εκάστοτε διαπραγματευτή από το Κατάρ που επισκέπτεται ανά τακτά διαστήματα το Ισραήλ και την Γάζα για αυτόν ακριβώς το σκοπό. Με άλλα λόγια, η Χαμάς θα μπορούσε εύκολα να κεφαλαιοποιήσει υπέρ της την οργή της κοινής γνώμης εξ αιτίας του τραγικού θανάτου του Νιζάρ Μπανάτ. Σε βάθος χρόνου, όμως, η ταύτιση της οργάνωσης με την ρητορική του Μπανάτ θα μπορούσε να αποβεί εναντίον της. Έτσι, η οργάνωση Χαμάς, παρότι αρχικά, με ανακοίνωσή της, κατηγόρησε ευθέως τις παλαιστινιακές δυνάμεις ασφαλείας, όταν οι διαδηλώσεις άρχισαν να πραγματοποιούνται η μια μετά την άλλη, αποφάσισε να κρατήσει αποστάσεις ασφαλείας. Είναι χαρακτηριστικό ότι μετά τη μεγάλη διαδήλωση που πραγματοποιήθηκε το βράδυ του Σαββάτου (26/6) στο κέντρο της Ραμάλα κατά του προέδρου Μαχμούντ Αμπάς, την επομένη ημέρα (27/6) η Χαμάς προτίμησε να εκδώσει μια «ανακοίνωση-κλισέ», καλώντας τους πολίτες να διαμαρτυρηθούν για την επέτειο της προσάρτησης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ την οποία το Ισραήλ είχε αποφασίσει με νόμο που δημοσιεύθηκε στις 27 Ιουνίου του 1967.

Αντιθέτως, η υπόθεση Μπανάτ έχει κινητοποιήσει τους υποστηρικτές του Μωχάμαντ Νταχλάν και του Μαρουάν Μπαργκούτι, τους δύο επικρατέστερους πολιτικούς αντιπάλους και φερέλπιδες διαδόχους του Μαχμούντ Αμπάς.

Ο πρώτος βρίσκεται αυτοεξόριστος στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, έχοντας αποπεμφθεί από τα νυν ηγετικά στελέχη της Φατάχ, και όπως πολλοί θεωρούν, αναμένει να έρθει η δική του σειρά να κυβερνήσει την Παλαιστινιακή Αρχή, εκμεταλλευόμενος ίσως την πρόσφατη ομαλοποίηση των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ Ισραήλ και ΗΑΕ.

Ο δεύτερος, όσα χρόνια βρίσκεται φυλακισμένος σε ισραηλινές φυλακές ασφαλείας, έχει κτίσει ένα ιδιαίτερα δημοφιλές «πατριωτικό» προφίλ, το οποίο πιστεύει ότι θα το εξαργυρώσει πολιτικά όταν θα έρθει η στιγμή να αποφυλακισθεί. Στην πραγματικότητα, κανένας από τους δύο δεν είναι σε θέση να γνωρίζει πότε και με ποια διαδικασία θα έρθει η στιγμή της διαδοχής, καθώς ο πρόεδρος Αμπάς έχει απομακρύνει κάθε ενδεχόμενο δημοκρατικής μετάβασης στην όποια επόμενη μέρα. Παρ’ όλα αυτά, οι υποστηρικτές και των δύο πολιτικών προσωπικοτήτων, με αναρτήσεις τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, καλούν τους Παλαιστίνιους πολίτες να εντείνουν τις διαμαρτυρίες τους. Ο χρόνος θα δείξει ποια θα είναι η επιρροή των προτροπών που προέρχονται από τα περιβάλλοντα των Νταχλάν και Μπαργκούτι.

Τέλος, εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η αντίδραση που ήρθε από τον χώρο των αριστερών κομμάτων της αραβικής μειονότητας που ζει στο Ισραήλ. Το δικοινοτικό (αραβο-εβραϊκό) κόμμα Χαντάς που μετέχει στον Ενιαίο Αραβικό Συνδυασμό, το Κομμουνιστικό Κόμμα Ισραήλ (ΜΑΚΙ) που οργανικά και θεσμικά έχει ενσωματωθεί εδώ και δεκαετίες στο Χαντάς, αλλά και ο επικεφαλής του Ενιαίου Αραβικού Συνδυασμού, βουλευτής του ισραηλινού κοινοβουλίου, Άημαν Ούντε, καταδίκασαν με ανακοίνωσή τους «την δολοφονία του Νιζάρ Μπανάτ από τις παλαιστινιακές δυνάμεις ασφαλείας», κάλεσαν την Παλαιστινιακή Αρχή να συστήσει άμεσα εξεταστική επιτροπή που θα διαλευκάνει το περιστατικό και θα τιμωρήσει παραδειγματικά τους υπεύθυνους, απαιτώντας να γίνονται σεβαστά τα ανθρώπινα δικαιώματα στις περιοχές που ελέγχει η κυβέρνηση της Ραμάλα. Είναι η πρώτη φορά που χρησιμοποιείται τόσο σκληρή γλώσσα προς την Παλαιστινιακή Αρχή από πολιτικά κόμματα της αραβικής μειονότητας που ζει στο Ισραήλ –γεγονός που πραγματικά εντυπωσιάζει και αξίζει να επισημανθεί.

ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ

Μέχρι τώρα, όταν γίνεται λόγος περί «αιφνίδιου γεγονότος» που θα μεταβάλει δραστικά το πολιτικό σκηνικό της Παλαιστινιακής Αρχής, σχεδόν πάντοτε υπονοείται ότι η ευάλωτη κατάσταση της υγείας του προέδρου Μαχμούντ Αμπάς κάποια στιγμή θα τον προδώσει. Τις υπόλοιπες φορές που θεωρήθηκε ότι είχε αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση της προεδρικής του θητείας, γινόταν λόγος για κάποια δυναμική επέμβαση της ισραηλινής διοικητικής μηχανής, η οποία με κάποιον τρόπο, δημοκρατικοφανή ή μη, θα έφερνε τελικά στην εξουσία κάποιον άλλον Πρόεδρο της δικής της αρεσκείας. Ωστόσο κανένας δελφίνος δεν φαινόταν πρόθυμος να αναλάβει έναν τέτοιο ρόλο, ούτε η παλαιστινιακή κοινή γνώμη φαινόταν έτοιμη για τέτοιου είδους μεταβολές. Έτσι, ο Μαχμούντ Αμπάς παραμένει στην θέση του μέχρι σήμερα, διατηρώντας την διπλωματική αναγνώριση της μοναδικής νόμιμης θεσμικής εκπροσώπησης του παλαιστινιακού λαού σε διεθνές και περιφερειακό επίπεδο. Είναι, μάλιστα, εντυπωσιακό ότι καμία διεθνής πίεση δεν του ασκείται ώστε να αποφασίσει να εγκαταλείψει την προεδρία –παρά την αντιδημοκρατική πρακτική του να ανανεώνει την θητεία του με διατάγματα που υπογράφει ο ίδιος, με αποτέλεσμα να έχει καταστήσει την Παλαιστινιακή Αρχή ίσως την μοναδική προεδρική δικτατορία που χαίρει μιας τόσο ευρείας αδιαμφισβήτητης εκτίμησης.

Και ο λόγος είναι απλός: Η διεθνής κοινότητα και όλοι ανεξαιρέτως οι περιφερειακοί παίκτες έχουν επίγνωση των κινδύνων που μπορεί να διαφανούν ήδη από την πρώτη ημέρα της «μετα-Αμπάς εποχής». Η νέα ισραηλινή ηγεσία, ως επίσης και η διακυβέρνηση Μπάιντεν εκτιμούν πλέον ότι πράγματι, η παραμονή του προέδρου Αμπάς στην εξουσία και το να μην υποσκάπτεται η αξιοπιστία του, εν τέλει συμφέρει τους πάντες.