Οι Παλαιστίνιοι δεν θα -και δεν μπορούν να- αγνοηθούν | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Οι Παλαιστίνιοι δεν θα -και δεν μπορούν να- αγνοηθούν

Ένα αναζωογονημένο παλαιστινιακό εθνικό κίνημα θα μπορούσε να ανατρέψει το status quo

Αν όλα αυτά φαίνεται σαν να είναι καινούργια, και ίσως να αποτελέσουν σημείο καμπής, πολλά δεν έχουν αλλάξει. Τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και παγκοσμίως, παραμένει μια σχεδόν παράλογη προσκόλληση στο πρόσχημα μιας «λύσης δύο κρατών», στην ιδέα ότι ο μόνος τρόπος για να έρθει μόνιμη ειρήνη στην περιοχή είναι μέσω της δημιουργίας ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους παράλληλα με το Ισραήλ. Οι υποστηρικτές της λύσης των δύο κρατών [4] αρνούνται να αναγνωρίσουν την ουσιώδη προϋπόθεσή της: την διάλυση των τρομερών δομικών εμποδίων, τόσο φυσικών όσο και διοικητικών, που έχουν δημιουργήσει οι Ισραηλινοί ηγέτες όλων των παρατάξεων από το 1967 για να αποτρέψουν την δημιουργία ενός κυρίαρχου, γειτονικού Παλαιστινιακού κράτους. Αυτές οι μεθοδικές προσπάθειες περιελάμβαναν την ουσιαστική προσάρτηση των περισσότερων κατεχόμενων περιοχών και την παράνομη μεταφορά σχεδόν 750.000 εποίκων (πάνω από το 10% του εβραϊκού πληθυσμού του Ισραήλ) σε αυτές τις περιοχές, στο πλαίσιο της μαζικής κατασκευής αποικιακών οικισμών, αποκλειστικών οδικών, υδροδοτικών και επικοινωνιακών συστημάτων -το μεγαλύτερο έργο υποδομής στην μετά το 1967 ιστορία της χώρας.

Χωρίς να αντιστραφεί η υφέρπουσα ενσωμάτωση όσων απομένουν από την Παλαιστίνη στη ευρύτερη γη του Ισραήλ -ο βασικός στόχος των περισσότερων ισραηλινών πολιτικών κομμάτων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αντιπροσωπεύουν ίσως 100 από τα 120 μέλη του Κνέσετ- η επίκληση της λύσης των δύο κρατών είναι απλώς ένα φύλλο συκής για την ατελείωτη αποστέρηση του παλαιστινιακού λαού [από την γη και την περιουσία του]. Προς το παρόν δεν υπάρχει προοπτική διεθνούς προσπάθειας για να αναιρεθούν τα δεδομένα που έχει δημιουργήσει το Ισραήλ επί του πεδίου για να καταστήσει αδύνατο ένα βιώσιμο παλαιστινιακό κράτος. Ωστόσο, η επίμονη αντίσταση του παλαιστινιακού λαού στις προσπάθειες της αποστέρησης και του σβησίματός τους από την ιστορία μπορεί να επέφερε ένα σημείο καμπής. Ένα νέο παράδειγμα διαμορφώνεται, βασισμένο στα ίσα δικαιώματα για όλους στην Παλαιστίνη και το Ισραήλ, τόσο συλλογικά όσο και ατομικά, είτε μέσω μιας ολοένα και πιο απίθανης λύσης δύο κρατών, είτε ενός ενιαίου κράτους ή μιας δυαδικής οντότητας, είτε ενός ομοσπονδιακού, καντονικού, ή άλλου πλαισίου. Ένας αυξανόμενος αριθμός Παλαιστινίων και Ισραηλινών κατανοεί τα υψηλά εμπόδια [5] κατά της εφαρμογής μιας λύσης δύο κρατών και διερευνούν μερικές από αυτές τις εναλλακτικές λύσεις. Οι υποστηρικτές τέτοιων συστημάτων πρέπει να προσφέρουν μια ολοκληρωμένη έκθεση για το πώς αυτές οι επιλογές θα λειτουργούσαν στην πράξη προτού μπορέσουν να αποκτήσουν πραγματική έλξη. Όμως, η επίμονη αντίθεση του Ισραήλ σε ένα πραγματικά ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος παραδόξως καθιστά την ανάγκη για αυτές τις εναλλακτικές λύσεις όλο και πιο επείγουσα.

Αυτό το αναδυόμενο νέο παράδειγμα πιθανότατα δεν θα έχει βραχυπρόθεσμο αντίκτυπο στις πολιτικές των ΗΠΑ ή σε εκείνες άλλων ισχυρών χωρών. Οι πολιτικοί των ΗΠΑ και οι μανδαρίνοι της εξωτερικής πολιτικής, οι φιλελεύθεροι Σιωνιστές, και οι περισσότεροι διεθνείς παράγοντες επενδύουν πάρα πολύ στην λύση των δύο κρατών, ώστε αυτή η προσέγγιση να μην μπορεί να αντικατασταθεί σύντομα. Εν τω μεταξύ, σημαντικοί διεθνείς παράγοντες, κυρίως οι ΗΠΑ μεταξύ τους, έχουν δείξει μικρό ενδιαφέρον για να εμποδίσουν το Ισραήλ να μπλοκάρει την πορεία προς μια λύση δύο κρατών. Αυτή η συγκατάθεση επιτρέπει στο Ισραήλ να συνεχίζει την βίαιη «διαχείριση» του παλαιστινιακού προβλήματός του, αρνούμενο κάθε κίνηση προς μια πραγματική επίλυση, μια προσέγγιση που τελειοποίησε ο Ισραηλινός πρώην πρωθυπουργός, Βενιαμίν Νετανιάχου, κατά την διάρκεια των πολλών ετών του στην εξουσία.

Η νέα κυβέρνηση του πρωθυπουργού Naftali Bennett πιθανότατα θα ακολουθήσει την πορεία που έθεσε η προκάτοχός της, καθώς ο κυβερνών συνασπισμός του είναι τόσο ανόμοιος που δεν είναι δυνατή καμία νέα συναίνεση για το παλαιστινιακό ζήτημα. Παραμένει μια σταθερή δεξιόστροφη πλειοψηφία στην Knesset και στις δύο πλευρές του κοινοβουλίου για την υποστήριξη του συνεχιζόμενου αποικισμού των κατεχόμενων εδαφών και την άρνηση των εθνικών και άλλων δικαιωμάτων στον παλαιστινιακό λαό. Αυτή η σκληροπυρηνική θέση είναι ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια στην αλλαγή. Ένα νέο παράδειγμα -ακόμη και όταν θα είναι πιο ανεπτυγμένο- είναι απίθανο να έχει πολύ άμεσο αποτέλεσμα στο να πείσει τους Εβραίους Ισραηλινούς να εγκαταλείψουν ένα status quo τόσο δυσμενές για τους Παλαιστίνιους.

ΕΝΑ ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΜΕΝΟ ΕΘΝΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ

Ωστόσο, οι Παλαιστίνιοι έχουν την δυνατότητα να αλλάξουν αυτήν την κατάσταση. Ένα αναζωογονημένο παλαιστινιακό εθνικό κίνημα θα μπορούσε να προκαλέσει και τελικά να μεταμορφώσει το τρέχον μη βιώσιμο καθεστώς [6]. Ένα τέτοιο κίνημα θα απαιτούσε εξαιρετικά δύσκολες πολιτικές μετακινήσεις και μια ψυχρή επανεκτίμηση της παλαιστινιακής στρατηγικής και των στόχων [για το παλαιστινιακό] –με την ελπίδα ότι θα καθοδηγείται από την εκλογή νέων και νεαρότερων ηγετών που θα μπορούν να σχεδιάσουν μια καινούργια προσέγγιση. Αυτό θα απαιτούσε πολλές σημαντικές προσπάθειες. Οι Παλαιστίνιοι πρέπει να δείξουν σθεναρά, και ιδανικά χωρίς βιαιότητες, τη μη βιωσιμότητα του status quo, κάτι που έκαναν με επιτυχία κατά την διάρκεια της άοπλης πρώτης Ιντιφάντα από το 1987 έως το 1991. Και πρέπει είτε να αναβιώσουν τις ετοιμοθάνατες δυνατότητες της παλαιστινιακής εθνικής ανεξαρτησίας παράλληλα με το Ισραήλ ή, πιο πιθανά, να χαρτογραφήσουν ένα όραμα για μια μελλοντική πορεία για τους Παλαιστινίους σε μια νέα μεταποικιακή πολιτική δομή που να μοιράζεται με τους Ισραηλινούς γείτονές τους. Οι εξωτερικοί δρώντες που λατρεύουν την επιρροή τους επί των αγαπημένων τους Παλαιστίνιων πελατών και συμμάχων τους μπορεί να αντισταθούν σε τέτοιες αλλαγές, αλλά οι Παλαιστίνιοι έχουν δείξει στο παρελθόν την ικανότητα να ξεπερνούν τέτοια εξωτερική παρέμβαση -όπως έκαναν υπό την ηγεσία του Γιάσερ Αραφάτ από τα τέλη της δεκαετίας του 1960 έως την δεκαετία του 1980- και θα μπορούσαν να το κάνουν ξανά.