Γιατί κέρδισαν οι Ταλιμπάν | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Γιατί κέρδισαν οι Ταλιμπάν

Και τι μπορεί να κάνει τώρα η Ουάσιγκτον γι' αυτό

Η πιο άμεση προτεραιότητα είναι η εμπλοκή σε σκληρή διπλωματία και διαπραγματεύσεις με τους Ταλιμπάν. Η Ουάσινγκτον θα πρέπει να πιέσει την ομάδα να διατηρήσει το αεροδρόμιο της Καμπούλ σε λειτουργία, έτσι ώστε να προχωρήσουν οι εκκενώσεις. Θα πρέπει να προειδοποιήσει τους Ταλιμπάν να μην διαπράξουν αιματοχυσία στην Καμπούλ και να τονίσει ότι η ομάδα φέρει τώρα την ευθύνη για την παροχή τάξης και ανθρωπιστικής βοήθειας στην πόλη, όπου δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες κυκλοφορούν στους δρόμους χωρίς φαγητό και στέγη.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η διεθνής κοινότητα θα πρέπει επίσης να συνεχίσουν να παρέχουν βίζα σε Αφγανούς που είναι ευάλωτοι σε αντίποινα των Ταλιμπάν, όχι μόνο σε όσους συνεργάστηκαν με τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και σε φορείς της κοινωνίας των πολιτών, υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και δημοσιογράφους. Στους Ταλιμπάν, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να στείλουν ένα σαφές και συνεπές μήνυμα τις επόμενες εβδομάδες και μήνες: δεν πρέπει να εκτελέσουν μέλη της πρώην αφγανικής κυβέρνησης ή ακτιβιστές της κοινωνίας των πολιτών και πρέπει να περιορίσουν τις εκδικητικές δολοφονίες. Η Ουάσινγκτον θα πρέπει να πιέσει για όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συμπεριληπτικότητα στην κυβέρνηση των Ταλιμπάν, ενσωματώνοντας εθνοτικές μειονότητες, τεχνοκράτες, και γυναίκες. Και θα πρέπει να απαιτεί να επιτρέπεται στις γυναίκες η πρόσβαση στα σχολεία και την υγειονομική περίθαλψη, τουλάχιστον σε ορισμένες θέσεις εργασίας, και την δυνατότητα να βγαίνουν από το σπίτι τους χωρίς άντρα κηδεμόνα.

Ωστόσο, οι προοπτικές επιτυχίας είναι ασαφείς. Η ταχεία κατάρρευση του αφγανικού στρατού έχει κάνει τους Ταλιμπάν ενθουσιασμένους με τη νίκη και ακόμη λιγότερο πρόθυμους να συμβιβαστούν. Το γεγονός ότι η ομάδα ανακοίνωσε την πρόθεσή της να μην σχηματίσει μια μεταβατική κυβέρνηση υποδηλώνει ότι δεν σκοπεύει να μοιραστεί την εξουσία. Ούτε το κύμα των εκδικητικών δολοφονιών [5] που έχει διαπράξει στις επαρχίες που κατέκτησε τις τελευταίες εβδομάδες δεν προμηνύει κάτι καλό.

Σε αυτό το σημείο, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν περιορισμένη μόχλευση. Μπορεί να προσφέρουν ή να αρνηθούν στους Ταλιμπάν και στους ηγέτες τους οικονομική βοήθεια, επίσημη αναγνώριση, ελάφρυνση κυρώσεων, και πρόσβαση σε διεθνή χρηματοπιστωτικά συστήματα και ιδρύματα. Αλλά αυτό το σύνολο εργαλείων δεν μπορεί να αλλάξει τις επί τόπου πραγματικότητες ισχύος. Επιπλέον, η μόχλευση των Ηνωμένων Πολιτειών υπονομεύεται ήδη από το γεγονός ότι η Κίνα, το Ιράν, και η Ρωσία έχουν συνάψει την ειρήνη τους με τους Ταλιμπάν. Αυτές οι χώρες είναι πολύ πιο πιθανό να πιέσουν τους Ταλιμπάν να εγγυηθούν τα αντιτρομοκρατικά και οικονομικά τους συμφέροντα και να μοιραστούν ισχύ και πόρους με τους Αφγανούς πολιτικούς πελάτες τους παρά να παροτρύνουν την ομάδα να ενδιαφερθεί για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τον πολιτικό πλουραλισμό. Και έτσι η συμπεριφορά των Ταλιμπάν στην εξουσία θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την ικανότητα των ίδιων των αφγανικών κοινοτήτων να διαπραγματεύονται με τους νέους ηγέτες τους.

Στο μέτωπο της αντιτρομοκρατίας, τα νέα δεν είναι εντελώς ζοφερά. Παρόλο που οι Ταλιμπάν είναι πολύ απίθανο να διακόψουν τους δεσμούς τους με την Αλ Κάιντα, πιθανότατα δεν θα επιτρέψουν την προέλευση διεθνών τρομοκρατικών επιθέσεων από το αφγανικό έδαφος. Όχι μόνο οι Ηνωμένες Πολιτείες θα το απαιτούσαν αυτό αλλά και η Κίνα, το Ιράν, και η Ρωσία. Οι Ταλιμπάν θα συνεχίσουν να έχουν ισχυρά κίνητρα για να πολεμήσουν το Ισλαμικό Κράτος (γνωστό και ως ISIS) στο Αφγανιστάν.

Αλλά εκτός από αυτό, εκείνο που απομένει στην συνέχεια δεν είναι μια χαρούμενη εικόνα. Μια εσωτερική πολιτική και κοινωνική τάξη που μοιάζει με το Ιράν ίσως να είναι το καλύτερο που μπορούμε να ελπίζουμε στο Αφγανιστάν. Σε αυτό το σύστημα, το ανώτατο συμβούλιο των Ταλιμπάν, το κυβερνών σώμα τους από περίπου 20 ηγέτες, θα καθόταν πάνω σε ένα στρώμα τεχνοκρατικών θεσμών που θα ασκούσαν την πραγματική διακυβέρνηση. Σε ένα πολύ αισιόδοξο σενάριο, οι ηγέτες του Αφγανιστάν θα επέτρεπαν ακόμη και κάποια μορφή νομοθετικών και εκτελεστικών εκλογών. Οι τεχνοκράτες θα κατέχουν ορισμένες θέσεις και οι μειονοτικές ομάδες θα εκπροσωπούνται στις κυβερνητικές δομές και στις δομές λήψης αποφάσεων. Μπορεί επίσης κάποιος να φανταστεί ότι η κατάσταση για τις γυναίκες θα μπορούσε να αποτραπεί από το να φτάσει στον πάτο: οι Ταλιμπάν θα συνέχιζαν να αφήνουν τις γυναίκες να έχουν πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη, εκπαίδευση, και ορισμένες θέσεις εργασίας.

Μετά από δύο δεκαετίες, 2.400 νεκρούς Αμερικανούς, και 1 τρισεκατομμύριο δολάρια, δύσκολα αυτό είναι το αποτέλεσμα στο οποίο ήλπιζαν οι Ηνωμένες Πολιτείες στο Αφγανιστάν. Αλλά αυτό προετοιμαζόταν επί χρόνια.