Πώς να εμβολιαστεί η Αφρική

Η Αφρική βιώνει το χειρότερο έλλειμμα εμβολίων στον κόσμο. Μόνο μια μειοψηφία χωρών -κυρίως εκείνες όπου παράγονται τα εμβόλια- πλησιάζει σε επαρκή επίπεδα εμβολιασμού. Αλλά η Αφρική έχει κατά μέσο όρο ακόμη χαμηλότερα ποσοστά από άλλες λιγότερο εύπορες ηπείρους -λιγότερο από το 1/10 του ποσοστού της Νότιας Αμερικής και το 1/8 από εκείνο της Ασίας. Οι περισσότερες αφρικανικές χώρες έχασαν τον πρόσφατο στόχο του εμβολιασμού του 10% του πληθυσμού τους. Συνολικά, λιγότερο από το 5% των Αφρικανών είναι πλήρως εμβολιασμένοι.

Εμβολιασμός στην Αμπιτζάν, στην Ακτή Ελεφαντοστού, τον Σεπτέμβριο του 2021. Luc Gnago / Reuters
------------------------------------------------------------

Αυτή είναι μια κολοσσιαία παγκόσμια υγειονομική αποτυχία. Λαμβάνοντας υπόψη το πλεόνασμα εμβολίων που βρέθηκε στις ανεπτυγμένες οικονομίες, ειδικά στις Ηνωμένες Πολιτείες, είναι επίσης μια ηθική κρίση. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αγοράσει 1,2 δισεκατομμύρια δόσεις εμβολίων, αρκετές για να εμβολιάσουν ολόκληρο τον πληθυσμό τους δύο φορές, και μπορεί να έχουν έως και 500 εκατομμύρια επιπλέον δόσεις μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου και πιθανώς ένα δισεκατομμύριο έως τον Δεκέμβριο. Επιπλέον εμβόλια αρχίζουν να συσσωρεύονται τόσο γρήγορα που ένας αυξανόμενος αριθμός δόσεων καταστρέφονται.

Η COVAX—η παγκόσμια σύμπραξη εμβολιασμού κατά της COVID που ιδρύθηκε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), τον Συνασπισμό για Καινοτομίες Ετοιμότητας για Επιδημίες (Coalition for Epidemic Preparedness Innovations), και την Συμμαχία Εμβολίων GAVI (GAVI Vaccine Alliance )— υποτίθεται ότι θα απέτρεπαν τέτοιες μεγάλες ανισότητες στον τομέα των εμβολίων. Οι χώρες υψηλού και χαμηλού εισοδήματος ενθαρρύνθηκαν να ενταχθούν και η καθεμία έπρεπε να λάβει μερίδια δόσεων με βάση το μέγεθος του πληθυσμού της και όχι τον πλούτο της. Αλλά τα πλουσιότερα κράτη του κόσμου παρέκαμψαν την COVAX για να εξασφαλίσουν πρόσβαση προτεραιότητας σε περισσότερα εμβόλια από αυτά που μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν, βάζοντας τους εαυτούς τους μπροστά από άλλες χώρες στην σειρά παραγωγής. Η Ινδία, ο μεγαλύτερος παραγωγός εμβολίων του πλανήτη και ο κύριος προμηθευτής της COVAX, απαγόρευσε τις εξαγωγές εμβολίων για πέντε μήνες καθώς αντιμετώπισε ένα καταστροφικό τρίτο κύμα λοιμώξεων. Η Κίνα έχει σε μεγάλο βαθμό μοιραστεί τα εμβόλιά της απευθείας με άλλα έθνη, στέλνοντας πολύ λίγα μέσω της COVAX.

Η COVAX κατάφερε ακόμα να διασφαλίσει ότι κανένα κράτος δεν θα μείνει εντελώς πίσω και οι Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες χώρες υψηλού εισοδήματος θα πρέπει να συνεχίσουν να εργάζονται με την πρωτοβουλία. Αλλά η COVAX έχει παλέψει πάρα πολύ, υστερώντας πολύ από τους στόχους της. Η επίλυση της ανισότητας στα εμβόλια [1] και ο επιτυχής εμβολιασμός όλου του κόσμου είναι ουσιαστικής σημασίας για τον τερματισμό της πανδημίας, και αυτό σημαίνει την υιοθέτηση μιας νέας και διαφορετικής προσέγγισης, με πιο στοχευμένες και αποτελεσματικές συνεργασίες. Στην Αφρική, αυτό σημαίνει συνεργασία με έναν οργανισμό συγκεκριμένα: το Africa Centers for Disease Control and Prevention (CDC).

Το CDC Αφρικής, που ιδρύθηκε στον απόηχο της επιδημίας Έμπολα το 2014, έχει ισχυρό ιστορικό καταπολέμησης ασθενειών. Για παράδειγμα, κατά την διάρκεια της επιδημίας του Έμπολα [την περίοδο] 2018–20, ο οργανισμός υποστήριξε την ιχνηλάτηση επαφών και τα εργαστήρια που εξέτασαν δεκάδες χιλιάδες δείγματα, και εκπαίδευσε χιλιάδες εργαζόμενους στον τομέα της υγείας. Έχει δημιουργήσει αποτελεσματικά νέα συστήματα για την κοινή χρήση πόρων, όπως την πλατφόρμα ιατρικών προμηθειών της Αφρικής˙ ενίσχυσε βέλτιστες πρακτικές, συμπεριλαμβανομένων σχημάτων [διαγνωστικών] τεστ˙ και ανταποκρίθηκε στην δυναμική της νόσου την περιοχή μέσω των Περιφερειακών Συνεργαζόμενων Κέντρων (Regional Collaborating Centers).

Υπάρχουν πολλοί λόγοι για συνεργασία με το CDC Αφρικής εκτός από την [συνεργασία με την] COVAX. Ο μικρότερος τομέας του CDC Αφρικής καθιστά τον οργανισμό πιο αποτελεσματικό υλικοτεχνικά από την COVAX, η οποία αγωνίστηκε για να συμβαδίσει με τις επικοινωνίες και τους μηχανισμούς της συνεργασίας με τόσες πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο. Το CDC Αφρικής δεσμεύει άμεσα τους αρχηγούς κρατών, ενώ η COVAX ασχολείται κυρίως με τα Υπουργεία Υγείας, τα οποία συχνά δεν διαθέτουν το προσωπικό και την υποστήριξη που απαιτείται για την διανομή των εμβολίων. Και οι δωρεές εμβολίων στην COVAX απλώνονται σε ολόκληρο τον κόσμο, ενώ οι δόσεις που διανέμονται από το CDC Αφρικής στοχεύουν στις χώρες με την πιο έντονη ανάγκη. Για να προωθήσουν την παγκόσμια ισότητα στην υγεία, να αποτρέψουν την άνοδο επικίνδυνων νέων παραλλαγών και να σταματήσουν να πηγαίνουν χαμένες πολλές από τις δόσεις τους, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να δώσουν μεγάλα μερίδια από τα πλεονάζοντα εμβόλια σε αυτόν τον ισχυρό οργανισμό. Είναι ο οργανισμός που μπορεί καλύτερα να βοηθήσει την Αφρική να φτάσει και, ελπίζουμε, να επιταχύνει τον φιλόδοξο στόχο του να εμβολιάσει το 25% με 30% των κατοίκων της μέχρι το τέλος του 2021 και το 60% το συντομότερο δυνατό.

Ο ΣΩΣΤΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ

Η Αφρική δεν ήταν ποτέ σε θέση να εμβολιάσει τον πληθυσμό της χωρίς ισχυρούς εταίρους. Ως η κατοικία για το 17,8% του παγκόσμιου πληθυσμού, η ήπειρος φιλοξενεί λιγότερο από το 0,1% της παγκόσμιας παραγωγής εμβολίων, σύμφωνα με εκτίμηση του ΠΟΥ. Εργάζεται για την ανάπτυξη νέας ικανότητας [παραγωγής], αλλά θα περάσουν πολλοί μήνες μέχρι να διασυνδεθούν περισσότερα εργοστάσια. Εκθέσεις [2] δείχνουν ότι μια νέα μονάδα στην Σενεγάλη, για παράδειγμα, πιθανότατα δεν θα παράγει δόσεις μέχρι το δεύτερο εξάμηνο του 2022. Ως αποτέλεσμα, η ήπειρος έχει αναγκαστεί να βασίζεται σχεδόν εξ ολοκλήρου στην παραγωγή στο εξωτερικό. Στην πραγματικότητα, μέχρι πρόσφατα, οι σχετικά λίγες δόσεις που εμφιαλώνονταν στην Αφρική αγοράζονταν και εξάγονταν στην Ευρώπη, μια λανθασμένη κατανομή πόρων που είναι τόσο ασυνείδητη όσο και επιδημιολογικά αβάσιμη.

Ωστόσο, παρά αυτές τις προκλήσεις, το CDC Αφρικής έχει κάνει σημαντικά βήματα για την προμήθεια εμβολίων για την ήπειρο. Το African Vaccine Acquisition Trust του οργανισμού έχει συμβασιοποιήσει 400 εκατομμύρια δόσεις του [εμβολίου της] Johnson & Johnson, αρκετές για να εμβολιάσουν μερικώς περίπου το ένα τρίτο του πληθυσμού της ηπείρου. Ωστόσο, η παράδοση αυτών των δόσεων στο Trust έχει αυξηθεί αργά και αναμένεται να φτάσει μόνο τα 20 εκατομμύρια τον μήνα τον Ιανουάριο. Είναι καιρός οι Ηνωμένες Πολιτείες και άλλα πλούσια έθνη να φύγουν από τη μέση. Αντί να απαιτούν από τους κατασκευαστές εμβολίων να ολοκληρώσουν πρώτα τις εκκρεμείς παραγγελίες τους, οι πλούσιες χώρες θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους το αίτημα του διευθυντή του CDC Αφρικής, John Nkengasong, να βγάλουν από την προτεραιότητα τα δικά τους συμβόλαια [3] υπέρ των αγορών του Africa CDC -μια προσέγγιση που ευνοείται από τον Λευκό Οίκο σε έγγραφα που διέρρευσαν. Τα κράτη θα εξακολουθούν να λαμβάνουν τις δόσεις τους, αλλά η καθυστέρηση στην παράδοση θα αφορούσε χώρες που ήδη επωφελούνται από σημαντική κάλυψη εμβολίων.

Τα πλούσια σε εμβόλια έθνη θα πρέπει επίσης να μοιραστούν τα αποθέματά τους και τις μελλοντικές τους δεσμεύσεις με την Αφρική, και η συνεισφορά μέσω του CDC Αφρικής έχει πολλά πλεονεκτήματα. Οι πανδημίες οδηγούνται από την περιφερειακή δυναμική [4] και το CDC Αφρικής κατανοεί καλά τις ανάγκες της ηπείρου. Τα διασυνοριακά ταξίδια, η εποχικότητα, τα κοινωνικοοικονομικά χαρακτηριστικά, και άλλοι παράγοντες σημαίνουν ότι οι ιοί δεν σέβονται τα σύνορα και οι εντατικές επενδύσεις υλικοτεχνικής υποστήριξης που απαιτούνται για τους εμβολιασμούς σε λιγότερο κατοικημένες περιοχές θα ωφεληθούν από μια περιφερειακή προσέγγιση που επιτρέπει την ασφαλή αποθήκευση των δόσεων μέχρι να μπορέσουν να παραδοθούν. Με την συνεχή, άμεση εμπλοκή του με τους αρχηγούς κρατών, το CDC Αφρικής έχει εξαιρετική ματιά στις επιδημιολογικές τάσεις και στους εθνικούς πόρους δημόσιας υγείας, κάτι που το καθιστά καλά τοποθετημένο στο να κατευθύνει την δουλειά. (Αντίθετα, πολλοί εθνικοί ηγέτες έχουν δυσκολευτεί να επικοινωνήσουν με την COVAX.) Η χορήγηση εμβολίων μέσω του CDC Αφρικής θα συμβάλει επίσης στον περιορισμό των διπλωματικών επιπτώσεων και των εθνικών πολιτικών συγκρούσεων σχετικά με την κατανομή και την διαχείριση εμβολίων που πιθανότατα θα δαιμονοποιούσαν τις διμερείς δωρεές των ΗΠΑ.

Ως αξιόπιστη και έγκυρη υγειονομική οντότητα, το CDC Αφρικής μπορεί να βοηθήσει στην επίλυση ακανθωδών ζητημάτων για τις χώρες της ηπείρου σχετικά με θέματα όπως η καθυστέρηση των δεύτερων δόσεων ή η ανάμειξη διαφορετικών τύπων εμβολίων. Σε χώρες όπου οι εθνικοί ηγέτες έχουν υποβαθμίσει την πανδημία ή έχουν διαδώσει παραπληροφόρηση για τα εμβόλια, το CDC Αφρικής μπορεί να διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο πιστοποίησης, επιβεβαιώνοντας την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των εμβολίων. Ο οργανισμός μπορεί να αντιμετωπίσει τις ανησυχίες των φαρμακευτικών εταιρειών σχετικά με την ευθύνη για βλάβες που σχετίζονται με τα εμβόλια, βοηθώντας στην σύνταξη μιας συμφωνίας αποζημίωσης χωρίς υπαιτιότητα, κατά το πρότυπο αυτής που χρησιμοποιείται ήδη από την COVAX, αποζημιώνοντας τους κατασκευαστές και διαχειριζόμενος ένα ταμείο αποζημιώσεων που οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να βοηθήσουν να χρηματοδοτηθεί.

Το να ζητήσουμε από τα επιβαρυμένα εθνικά συστήματα δημόσιας υγείας να χορηγήσουν εκατομμύρια δόσεις εμβολίων θα παρουσιάσει εξαιρετικές προκλήσεις, αλλά οι αφρικανικές χώρες έχουν αποδείξει την ικανότητά τους να τις αντιμετωπίζουν. Η Ρουάντα χορήγησε σχεδόν 350.000 δόσεις του εμβολίου Oxford-AstraZeneca σε τρεις εβδομάδες και η Αιθιοπία εμβολίασε 15 εκατομμύρια παιδιά κατά της ιλαράς παρά την πανδημία και τον βάναυσο εμφύλιο πόλεμο. Το CDC Αφρικής μπορεί να βοηθήσει χρησιμοποιώντας τα αναλυτικά του δεδομένα σχετικά με την υλικοτεχνική ικανότητα των χωρών της ηπείρου και την αποδεδειγμένη ικανότητά του να υποστηρίζει τις αλυσίδες εφοδιασμού κατά την διάρκεια πανδημιών μέσω οχημάτων όπως η Πλατφόρμα Ιατρικών Προμηθειών Αφρικής (Africa Medical Supplies Platform).

ΜΙΑ ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ

Η διοίκηση Μπάιντεν φαίνεται να κατανοεί την ανάγκη να μοιράσει εμβόλια στην Αφρική, δεσμευόμενη πρόσφατα να παραδώσει 17 εκατομμύρια περισσότερες δόσεις Johnson & Johnson στην Αφρικανική Ένωση (αν και αυτό δεν πλησιάζει καν το να είναι αρκετό). Αρχίζει επίσης να κατανοεί πόσο πολύτιμο μπορεί να είναι το CDC Αφρικής. Εκτός από την υποστήριξη της έκκλησης του CDC Αφρικής προς τους κατασκευαστές να μεταφέρουν τα συμβόλαια του οργανισμού στην πρώτη γραμμή, ο Μπάιντεν ανακοίνωσε πρόσφατα σχέδια να ορίσει τον Nkengasong ως επικεφαλής του Σχεδίου Έκτακτης Ανάγκης του Προέδρου για την Ανακούφιση από το AIDS (President’s Emergency Plan for AIDS Relief, PEPFAR). Ο Μπάιντεν έχει σαφώς εμπιστοσύνη στην διοίκηση της ομάδας.

Ο διορισμός του Nkengasong αντιμετωπίστηκε με κάπως ανάμεικτα συναισθήματα από όσους ανησυχούν ότι η αποχώρησή του θα μπορούσε να υπονομεύσει το έργο μιας κρίσιμης οργάνωσης σε μια καίρια στιγμή της πανδημίας. Αλλά εκτός από μια εξαιρετική επιλογή για να ηγηθεί της ναυαρχίδας της παγκόσμιας παρέμβασης των ΗΠΑ στον τομέα της υγείας, η κίνηση μπορεί τελικά να κάνει το CDC Αφρικής ακόμη πιο αποτελεσματικό. Το PEPFAR είναι το ίδιο ένα όργανο αντιμετώπισης πανδημίας, με τεχνογνωσία και εμπειρία στην επιτήρηση ασθενειών, τις επικοινωνίες δημόσιας υγείας, και τις κλινικές παρεμβάσεις, και του οποίου το έργο ήταν κυρίως στην Αφρική. Το PEPFAR θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει την υποδομή του —συμπεριλαμβανομένων των υπαρχουσών σχέσεών του με κυβερνήσεις, μη κυβερνητικούς οργανισμούς, και κοινοτικούς οργανισμούς, καθώς και με κλινικές και προσωπικό δημόσιας υγείας— για να υποστηρίξει το CDC Αφρικής στον αγώνα του κατά της COVID-19. Το PEPFAR είναι ήδη εξαιρετικά επιτυχημένο και έχει λάβει καλή υποδοχή στην ήπειρο. Η βοήθεια του CDC Αφρικής στην καταπολέμηση της πανδημίας θα βασιστεί στην πολιτική του κληρονομιά.

Αυτό θα μπορούσε επίσης να είναι μόνο η αρχή μιας ακόμη μεγαλύτερης συνεργασίας μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και του CDC Αφρικής. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν και θα έπρεπε να βοηθήσουν τον οργανισμό να γίνει πιο αυτάρκης αυξάνοντας την παραγωγή εμβολίων [5] στην Αφρική όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος που η ήπειρος θα μπορέσει να καταπολεμήσει πλήρως όχι μόνο την COVID-19 αλλά και την επόμενη πανδημία. Η ικανότητα παραγωγής εμβολίων στην ήπειρο θα αλλάξει επίσης το παιχνίδι στον αγώνα της Αφρικής ενάντια στις ασθένειες που ταλαιπωρούν τον κόσμο επί γενιές, όπως η ελονοσία, για την οποία ο ΠΟΥ μόλις ενέκρινε ένα εμβόλιο.

Η ενίσχυση του CDC Αφρικής δεν θα ωφελήσει μόνο τους Αφρικανούς. Πολλαπλές αναλύσεις δείχνουν ότι οι αποτελεσματικές παγκόσμιες εκστρατείες εμβολιασμού, τόσο για την COVID-19 όσο και για άλλες ασθένειες, έχουν τεράστιες οικονομικές ανταποδόσεις που επηρεάζουν ολόκληρο τον πλανήτη. Τα επόμενα χρόνια, η ισχύς του CDC Αφρικής θα είναι επίσης απαραίτητη για την αντιμετώπιση μελλοντικών πανδημιών [6] και την διαχείριση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής παρακολουθώντας τις αλλαγές στον επιπολασμό των ασθενειών και στην γεωγραφία, συντονίζοντας τις περιφερειακές αντιδράσεις και μετριάζοντας τις υγειονομικές επιπτώσεις των εκτοπίσεων [πληθυσμών]. Με αυτόν τον τρόπο, ο οργανισμός θα είναι κρίσιμος για να διατηρήσει ολόκληρο τον κόσμο ασφαλή. Αλλά η οικοδόμηση της ικανότητας του CDC Αφρικής πρέπει να ξεκινήσει αμέσως, με το να βοηθηθεί να εμβολιάσει την ήπειρο και να τερματίσει την πανδημία, και αυτό εξαρτάται από μια έγκαιρη και ισχυρή συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.foreignaffairs.com/articles/united-states/2020-07-27/vaccine...
[2] https://african.business/2021/07/technology-information/senegal-to-build...
[3] https://www.foreignaffairs.com/articles/world/2020-12-29/vaccine-nationa...
[4] https://www.foreignaffairs.com/articles/united-states/2021-06-08/coronav...
[5] https://www.foreignaffairs.com/articles/world/2021-04-20/vaccine-revolution
[6] https://www.foreignaffairs.com/articles/united-states/2020-05-21/coronav...

Copyright © 2021 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/africa/2021-10-26/how-vaccinate-...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition