Ο δύσκολος δρόμος που έχει το ΝΑΤΟ μπροστά του

Μολονότι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία συνιστά μια παραδοσιακή πράξη εδαφικής επιθετικότητας [23], αποκαλύπτει επίσης πόσο περίπλοκη έχει γίνει η ατζέντα ασφαλείας. Οι συνέπειες της σύγκρουσης διαπερνούν μια μεγάλη ποικιλία ζητημάτων. Οι στρατιωτικές υποθέσεις και οι πληροφορίες είναι πανταχού παρούσες, αλλά το ίδιο είναι και η ενεργειακή ασφάλεια. Η απομάκρυνση από την εξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα ίσως αποτελεί στρατηγική αναγκαιότητα, αλλά έχει επίσης αρνητικές επιπτώσεις στην κλιματική αλλαγή, καθώς η Ευρώπη ανοίγει εκ νέου κλειστές μονάδες ηλεκτρικής ενέργειας με καύση άνθρακα και καθώς οι παραγωγοί ενέργειας αντλούν περισσότερο πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Η κυβερνοασφάλεια, η επισιτιστική ασφάλεια, οι εφοδιαστικές αλυσίδες, η μετανάστευση, οι σχέσεις με την Κίνα [24], το διεθνές σύστημα πληρωμών — ο πόλεμος έχει αφήσει ελάχιστα ζητήματα ανέγγιχτα.

Οι διατλαντικοί θεσμοί πρέπει να προσαρμοστούν ανάλογα. Το ΝΑΤΟ μπορεί να χειριστεί κάποια, αλλά σίγουρα όχι όλα, από αυτά τα οριζόντια ζητήματα. Υπήρξε αρκετά επιδέξιο στην ενσωμάτωση της κυβερνοασφάλειας στην ατζέντα του και η συμμαχία έχει ξεκινήσει μια εποικοδομητική συζήτηση σχετικά με τις γεωπολιτικές συνέπειες της ανόδου της Κίνας. Είναι αξιοσημείωτο ότι η Αυστραλία, η Ιαπωνία, η Νέα Ζηλανδία και η Νότιος Κορέα συμμετέχουν στην Σύνοδο Κορυφής της Μαδρίτης ως παρατηρητές. Αλλά στην ενεργειακή ασφάλεια, στις οικονομικές κυρώσεις, στην ψηφιακή διακυβέρνηση, στις τεχνολογικές γραμμές εφοδιασμού, στο κλίμα και σε μια σειρά από άλλα ζητήματα, η ΕΕ [25] είναι ο καταλληλότερος συνομιλητής. Το Ηνωμένο Βασίλειο, ωστόσο, δεν έχει πλέον θέση στο τραπέζι της ΕΕ στις Βρυξέλλες, περιπλέκοντας περαιτέρω το έργο της δημιουργίας διατλαντικών θεσμών που θα είναι προσαρμοσμένοι στην παγκόσμια αλληλεξάρτηση.

Οι βαθύτεροι δεσμοί μεταξύ του ΝΑΤΟ και της ΕΕ προσφέρουν μια οδό για την καλύτερη ενσωμάτωση του γεωπολιτικού και του γεωοικονομικού. Μια άλλη επιλογή θα ήταν η ίδρυση ενός νέου διατλαντικού συμβουλίου, επιφορτισμένου με την αντιμετώπιση ζητημάτων πολιτικής, με τρόπο που να υπερβαίνει και να καταρρίπτει τους θεσμικούς και τους γραφειοκρατικούς φραγμούς. Αυτό το όργανο θα μπορούσε να περιλαμβάνει αντιπροσώπους από το ΝΑΤΟ και την ΕΕ, καθώς και επιλεγμένα κράτη - μέλη, παρέχοντας την επίβλεψη μιας δυναμικής και ποικιλόμορφης διατλαντικής ατζέντας. Το προσφάτως συσταθέν Συμβούλιο Εμπορίου και Τεχνολογίας ΗΠΑ-ΕΕ (US – EU Trade and Technology Council) παρέχει ένα καλό παράδειγμα θεσμικής καινοτομίας που στοχεύει στο να δώσει την δυνατότητα στην πολιτική να συμβαδίσει με τις τεχνολογικές αλλαγές. Οι επιπτώσεις του πολέμου καθιστούν επαρκώς σαφές πόσο βαθιά η παγκοσμιοποίηση και η αλληλεξάρτηση δημιουργούν την ανάγκη για νέες μορφές διατλαντικής διακυβέρνησης και συνεργασίας. Εξίσου σημαντικό είναι το ότι, οποιοδήποτε νέο εποπτικό όργανο πρέπει να παρακολουθεί στενά τις ολοένα και πιο στενές σχέσεις μεταξύ της εξωτερικής και της εσωτερικής πολιτικής. Εάν οι ηγέτες κάθε πλευράς του Ατλαντικού παραβλέψουν τέτοιες συνδέσεις, θα το κάνουν με δικό τους κίνδυνο και με κίνδυνο για την διατλαντική αλληλεγγύη.

Το ΝΑΤΟ [26] παραμένει βασικός πυλώνας μιας διαρκούς διατλαντικής κοινότητας κοινών συμφερόντων και αξιών. Έχει αποδείξει επαρκώς την συνάφεια, την αποτελεσματικότητα και την ενότητά του στην επιστράτευση μιας αποφασιστικής απάντησης στην επιθετικότητα της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας. Είναι πλέον καιρός για το ΝΑΤΟ να αρχίσει να κινείται προς μια κατάπαυση του πυρός και ένα διπλωματικό φινάλε στην Ουκρανία, σε μεγάλο βαθμό για να διατηρήσει την διατλαντική αλληλεγγύη και να προφυλαχθεί από τις ντόπιες απειλές για την φιλελεύθερη δημοκρατία που ίσως αποτελέσουν ακόμη μεγαλύτερη απειλή για την Ατλαντική κοινότητα από τον Πούτιν. Αυτή η στροφή πρέπει να αποτελέσει μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας για την οικοδόμηση μιας κατάλληλης διατλαντικής αρχιτεκτονικής εν μέσω της αλληλεξάρτησης του εικοστού πρώτου αιώνα.