Πώς θα σπάσει ο αποκλεισμός της Ρωσίας στη Μαύρη Θάλασσα

Τα έξι υποβρύχια κλάσης Kilo του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας θα αποτελούσαν τη μεγαλύτερη απειλή για τις νηοπομπές, δεδομένου ότι είναι αθόρυβα και καλά οπλισμένα. Θα μπορούσαν να επιτεθούν με τορπίλες, να εκτοξεύσουν πυραύλους κρουζ, [ευρισκόμενα] έξω από την αποτελεσματική εμβέλεια των συνοδευτικών ή να τοποθετήσουν νάρκες στο μονοπάτι μιας νηοπομπής. Επίγειοι αντιπλοϊκοί πύραυλοι από την Κριμαία θα μπορούσαν να βάλλουν κατά των πλοίων, και πιθανώς θα ξεσπούσε μια μεγάλη μάχη, καθώς το ΝΑΤΟ θα προσπαθούσε να συγκρατήσει τον ρωσικό καταιγισμό πυραύλων. Άλλες ρωσικές δυνάμεις είναι απίθανο ότι θα συμμετείχαν με οποιονδήποτε ουσιαστικό τρόπο. Οι ανίσχυρες δυνάμεις επιφανείας [10] της Ρωσίας δεν θα ήταν ισάξιες ακόμη και μιας περιορισμένης συνοδείας του ΝΑΤΟ. Θα μπορούσαν να προσπαθήσουν να βάλλουν σε πλοία της νηοπομπής από κοντά στην ακτή, αλλά αυτό θα τις εξέθετε στους ουκρανικούς αντιπλοϊκούς πυραύλους και στην αεροπορική ισχύ του ΝΑΤΟ. Η Ρωσία θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιήσει τις σημαντικές αεροπορικές δυνάμεις της, αλλά αυτές έχουν εμπλακεί πλήρως στον χερσαίο πόλεμο και μέχρι στιγμής έχουν αποδώσει άσχημα.

Εάν η Ρωσία [11] επέλεγε να αντιμετωπίσει τις νηοπομπές, ο κόσμος πιθανώς θα το μάθαινε όταν εκρήξεις θα τράνταζαν ένα πλοίο με σιτηρά. Η Ρωσία θα αρνείτο οποιαδήποτε ανάμειξη, ισχυριζόμενη ότι το πλοίο είχε χτυπήσει μια ουκρανική νάρκη. Το ΝΑΤΟ θα μπορούσε να δεχτεί τις ρωσικές αρνήσεις ανάμειξης και να δοκιμάσει μια διαφορετική προσέγγιση, εάν επιθυμούσε να αποφύγει περαιτέρω κλιμάκωση. Εναλλακτικά, θα μπορούσε να ξεκινήσει μια ναυτική εκστρατεία για να καθαρίσει νάρκες και να νικήσει τα ρωσικά υποβρύχια. Σε αυτή την περίπτωση, θα ακολουθούσε ένας ναυτικός πόλεμος.

Ένας τέτοιος πόλεμος θα περνούσε σε μια σειρά από μάχες των νηοπομπών, καθώς το ΝΑΤΟ θα εργαζόταν για να ωθήσει τα φορτηγά σκάφη δια μέσου του ρωσικού αποκλεισμού. Θα υπήρχαν άφθονες ευκαιρίες για τέτοιες αψιμαχίες, δεδομένου ότι μια νηοπομπή που πλέει με τους συνήθεις 12 κόμβους θα χρειαζόταν περίπου μια ημέρα για να πλεύσει από το λιμάνι της Οδησσού στα στενά. Η έκβαση μιας τέτοιας μάχης θα ήταν αβέβαιη διότι δεν υπάρχει σύγχρονο προηγούμενο για ναυτική εμπλοκή μεταξύ ισότιμων ανταγωνιστών. Σε αντίθεση με τον πόλεμο στον αέρα και στο έδαφος, ελάχιστες ναυτικές εμπλοκές έχουν συμβεί από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου [12] και μετά. Είναι πιθανό ότι το ΝΑΤΟ, με τα πανίσχυρα πλοία του και το τεράστιο αεροπορικό πλεονέκτημα του, θα επικρατούσε —ίσως γρήγορα, ίσως μετά από μια εκτεταμένη σειρά μαχών των νηοπομπών. Αλλά πολλά κράτη του ΝΑΤΟ δεν θα έχουν το θάρρος για μια άμεση στρατιωτική αντιπαράθεση με την Ρωσία και όλους τους κινδύνους κλιμάκωσης που αυτή θα έφερνε αναπόφευκτα, ακόμα κι αν μπορούσε να σπάσει τον αποκλεισμό της Μόσχας και να ανακουφίσει την αυξανόμενη επισιτιστική κρίση.

ΑΚΟΜΗ ΠΙΟ ΣΙΓΟΥΡΑ

Μια λιγότερο συγκρουσιακή επιλογή θα ήταν να στρατολογηθούν χώρες εκτός ΝΑΤΟ για να παράσχουν συνοδεία και φορτηγά πλοία. Μια χώρα όπως η Αίγυπτος, η οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τα εισαγόμενα σιτηρά, θα ήταν ίσως πρόθυμη να αναλάβει τους κινδύνους που θα συνεπάγετο μια νηοπομπή. Αυτή η έμμεση προσέγγιση θα απέφευγε το ρωσικό αφήγημα της επιθετικότητας του ΝΑΤΟ και θα στηριζόταν σε μεγάλο βαθμό στο ανθρωπιστικό επιχείρημα της ανακούφισης από την πείνα. Στο τέλος, ωστόσο, αυτός είναι ένας διπλωματικός υπολογισμός, διότι αυτές οι τρίτες χώρες πιθανώς δεν έχουν την στρατιωτική ικανότητα να πολεμήσουν αποτελεσματικά τη Ρωσία.

Η Ουκρανία θα μπορούσε να μεταφέρει σιτηρά σιδηροδρομικώς στο ρουμανικό λιμάνι της Κωστάντζας, το οποίο απέχει μόλις 190 μίλια από την Οδησσό, και από εκεί, να τα μεταφέρει μέσω θαλάσσης, χρησιμοποιώντας πλοία τρίτων. Αυτό θα απέφευγε κάθε άμεση σύνδεση με την Ουκρανία και τον πόλεμο, επιτρέποντας έτσι στην Ρωσία κάποια απόσταση εάν ήθελε να αποφύγει μια αντιπαράθεση. Ωστόσο, η Ρωσία ίσως να μην είναι πρόθυμη να αφήσει ένα τέτοιο σχέδιο να διολισθήσει, μπροστά στις κυρώσεις εναντίον των δικών της εξαγωγών.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να ακολουθήσουν μια άμεση προσέγγιση, νηολογώντας ή μετανηολογώντας εμπορικά σκάφη ως αμερικανικά πλοία, έτσι ώστε η Ρωσία να είναι υποχρεωμένη να επιτεθεί σε αμερικανικά σκάφη για να επιβάλει τον αποκλεισμό. Υπάρχει προηγούμενο για μια τέτοια κίνηση: οι Ηνωμένες Πολιτείες μετανηολόγησαν πετρελαιοφόρα του Κουβέιτ για να παράσχουν αμερικανική ναυτική προστασία κατά την διάρκεια του πολέμου Ιράν-Ιράκ το 1987-88, ώστε να διασφαλίσουν την συνεχή ροή πετρελαίου. Ωστόσο, αυτή είναι μια επικίνδυνη στρατηγική· ακόμη και κατά την διάρκεια του πολέμου των δεξαμενόπλοιων, αυτά τα μετανηολογημένα δεξαμενόπλοια υπόκεινταν σε βολές και ναρκοθετήσεις, με αποτέλεσμα να χρειάζονταν συνοδεία, ανεξάρτητα από την επαναπροσδιορισμένη εθνικότητά τους. Ομοίως, η Ρωσία ίσως να μην αποτραπεί [13] από αυτή την τακτική.

Υπάρχουν επίσης διπλωματικές επιλογές που αξίζει να επιδιωχθούν. Ο Πούτιν, για παράδειγμα, έχει δηλώσει ότι η Ρωσία θα επέτρεπε αποστολές από την Ουκρανία υπό κάποιες προϋποθέσεις. Θα μπορούσε κανείς να φανταστεί μια συμφωνία «πλοίο για πλοίο», σύμφωνα με την οποία σε ένα εμπορικό πλοίο από την Ουκρανία θα επιτρεπόταν να συμμετάσχει στο διεθνές εμπόριο με αντάλλαγμα να το κάνει και ένα πλοίο από την Ρωσία. Αυτή η πρόταση του τύπου «μια σου και μια μου» δεν έχει κερδίσει δημοτικότητα, δεδομένου ότι θα παρείχε στην Ρωσία σημαντικούς οικονομικούς πόρους και θα συνιστούσε προηγούμενο για την άρση των κυρώσεων. Εντούτοις, τα Δυτικά έθνη διστάζουν να διακινδυνεύσουν μια στρατιωτική αντιπαράθεση και η παγκόσμια επισιτιστική κατάσταση θα γίνεται ολοένα και πιο δεινή. Μια διπλωματική προσέγγιση ίσως κερδίσει την διεθνή υποστήριξη με την πάροδο του χρόνου.