Δυσκολεύοντας την διεξαγωγή του πολέμου

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και σχεδόν άλλες 40 χώρες έχουν απαντήσει στην απρόκλητη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία με κάποια από τα πλέον σκληρά οικονομικά μέτρα που θεσπίστηκαν στη μεταψυχροπολεμική εποχή. Τις πρώτες εβδομάδες της σύγκρουσης, η προσοχή των media εστίασε στην εκπληκτική ταχύτητα με την οποία οι νέες κυρώσεις που περιόριζαν την πρόσβαση της Ρωσίας στις παγκόσμιες κεφαλαιακές και χρηματοοικονομικές αγορές άρχισαν να παρακωλύουν βασικά τμήματα της οικονομίας της χώρας. Αλλά ακόμη πιο σημαντικοί από τις κυρώσεις είναι οι νέοι σαρωτικοί έλεγχοι των εξαγωγών προς την Ρωσία, που η Ουάσιγκτον και οι σύμμαχοί της έχουν επιβάλει για να περιορίσουν την ροή πολλών αγαθών. Αυτοί οι νέοι έλεγχοι σπάζουν το παραδοσιακό καλούπι της ρύθμισης μόνο της ευαίσθητης στρατιωτικής τεχνολογίας και των σχετιζόμενων με τα όπλα ειδών, επιδιώκοντας να προωθήσουν ευρύτερους στρατηγικούς και οικονομικούς στόχους πολιτικής —δηλαδή, να αποδυναμώσουν την πολεμική μηχανή της Μόσχας.

Εμπορευματοκιβώτια φτάνουν στο λιμάνι του Λος Άντζελες, τον Οκτώβριο του 2021. Stella Kalinina / The New York Times / Redux

Σε αντίθεση με τις κυρώσεις, οι οποίες προκαλούν οικονομικό πόνο περιορίζοντας το εμπόριο και την τραπεζική, οι έλεγχοι των εξαγωγών έχουν παραδοσιακά σχεδιαστεί για να περιορίσουν την πρόσβαση μιας χώρας σε εμπορεύματα, λογισμικό, τεχνολογία και υπηρεσίες. Από την αρχή του Ψυχρού Πολέμου, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους έχουν χρησιμοποιήσει πολυμερή καθεστώτα ελέγχου των εξαγωγών και εσωτερικούς ελέγχους για να σταματήσουν την ροή των αποκαλούμενων ειδών διπλής χρήσης —εκείνων με πολιτικές και στρατιωτικές εφαρμογές— προς τους αντιπάλους, εμποδίζοντάς τους έτσι να αναπτύξουν, να παραγάγουν ή να χρησιμοποιήσουν συγκεκριμένα όπλα. Οι νέοι έλεγχοι που στοχεύουν την Ρωσία επεκτείνουν ευρέως τον κατάλογο των [ειδών] διπλής χρήσης και άλλων ελεγχόμενων ειδών, αποκόπτοντας την παροχή ζωτικών εισροών στην βιομηχανική βάση της Ρωσίας. Αποκλείουν επίσης τον ρωσικό στρατό από την πρόσβαση σε όλα τα εμπορικά είδη αμερικανικής κατασκευής, ανεξάρτητα από το εάν αυτά έχουν στρατιωτικές εφαρμογές. Επιπλέον, οι νέοι έλεγχοι συντονίζονται με τους συμμάχους των ΗΠΑ, οι οποίοι για πρώτη φορά από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και μετά έχουν θεσπίσει κοινή πολιτική αδειοδότησης και έχουν επιβάλει κοινούς περιορισμούς σε ένα ευρύ φάσμα [ειδών] διπλής χρήσης και άλλων ειδών που προορίζονται για την Ρωσία.

Αυτή η άνευ προηγουμένου απάντηση στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει μετατοπίσει την κουλτούρα γύρω από τους ελέγχους των εξαγωγών, επιτυγχάνοντας μέσα σε εβδομάδες αυτό που προηγουμένως θα χρειαζόταν μήνες. Έχει επίσης δημιουργήσει ένα άνοιγμα στην Ουάσιγκτον και στους συμμάχους της να προχωρήσουν ακόμη περαιτέρω και να υιοθετήσουν ένα νέο επίσημο καθεστώς ελέγχου των εξαγωγών, ένα [καθεστώς] που όχι μόνο θα αποδυναμώσει την Ρωσία του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, αλλά και θα μεταφέρει τους ελέγχους των εξαγωγών στον εικοστό πρώτο αιώνα, προωθώντας στόχους πέρα από τους παραδοσιακούς σκοπούς περί μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες τεχνολογικά προηγμένες δημοκρατικές χώρες έχουν την ευκαιρία να επαναξιολογήσουν τους ελέγχους των εξαγωγών τους και τους ευρύτερους εμπορικούς ελέγχους, ώστε να τους ευθυγραμμίσουν καλύτερα με τις νέες και αναδυόμενες προκλήσεις της εξωτερικής πολιτικής και της εθνικής ασφάλειας —από την τρομοκρατία και τα απομονωτικά καθεστώτα – παρίες έως τον ανταγωνισμό με άλλες μεγάλες δυνάμεις. Η φύση αυτών των προκλήσεων μετατοπίζεται. Αντίστοιχα, επίσης, πρέπει [να μετατοπιστούν] και τα εργαλεία που χρησιμοποιούν οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους για να απαντήσουν σε αυτές.

ΞΕΠΕΡΑΣΜΕΝΑ

Οι νόμοι ελέγχου των εξαγωγών των Ηνωμένων Πολιτειών και των συμμάχων τους ρυθμίζουν κυρίως συγκεκριμένα εμπορεύματα, λογισμικό και τεχνολογίες που έχουν αναγνωριστεί ως δυνητικά επικίνδυνα από ένα από τα τέσσερα πολυμερή καθεστώτα ελέγχου των εξαγωγών: την Ομάδα Πυρηνικών Προμηθευτών (Nuclear Suppliers Group, NSG), το Καθεστώς Ελέγχου Πυραυλικής Τεχνολογίας (Missile Technology Control Regime, MTCR), την Ομάδα της Αυστραλίας (Australia Group, AG), και τον Διακανονισμό του Wassenaar (Wassenaar Arrangement, WA). Η NSG και το MTCR εστιάζουν σε είδη που σχετίζονται με πυρηνικά και πυραύλους, η AG καλύπτει είδη που σχετίζονται με χημικά και βιολογικά όπλα και ο WA καλύπτει συμβατικά όπλα και συναφή είδη διπλής χρήσης. Και οι τέσσερις είναι άτυποι εθελοντικοί διακανονισμοί, τα μέλη των οποίων συμφωνούν να ρυθμίσουν την εξαγωγή ταυτοποιημένων ειδών, με βάση κυρίως τις εκτιμήσεις του πώς αυτά τα είδη μπορούν να εκτραπούν για έναν σκοπό που κρίνεται απαράδεκτος. Μολονότι η Ουάσιγκτον έχει χρησιμοποιήσει κάποιες φορές τους ελέγχους των εξαγωγών για να επιτύχει άλλους στόχους εξωτερικής πολιτικής, η χρήση τους έχει παραδοσιακά περιοριστεί σε στόχους που σχετίζονται με τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων. Σε κάποιες περιπτώσεις, οι έλεγχοι των εξαγωγών έχουν χρησιμοποιηθεί για να υποστηρίξουν τις οικονομικές κυρώσεις των ΗΠΑ εναντίον χωρών στις οποίες έχει επιβληθεί συνολικό εμπάργκο, όπως το Ιράν και η Βόρεια Κορέα, προωθώντας περιορισμένους, μονομερείς στόχους για τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως ο έλεγχος των μέσων βασανισμού.