Παίζοντας με την φωτιά στην Ουκρανία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Παίζοντας με την φωτιά στην Ουκρανία

Οι υποτιμημένοι κίνδυνοι μιας καταστροφικής κλιμάκωσης

Ο στρατός των ΗΠΑ θα μπορούσε να εμπλακεί στις μάχες με διάφορους τρόπους. Αναλογιστείτε μια κατάσταση όπου ο πόλεμος σέρνεται για ένα χρόνο ή περισσότερο, και δεν υπάρχει ούτε μια διπλωματική λύση στον ορίζοντα ούτε ένα εφικτό μονοπάτι για μια ουκρανική νίκη. Ταυτόχρονα, η Ουάσιγκτον είναι απελπισμένη να τερματίσει τον πόλεμο - ίσως διότι πρέπει να εστιάσει στην ανάσχεση της Κίνας [19] ή διότι το οικονομικό κόστος της υποστήριξης της Ουκρανίας προκαλεί πολιτικά προβλήματα στο εσωτερικό και στην Ευρώπη. Υπό αυτές τις συνθήκες, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ θα είχαν κάθε λόγο να εξετάσουν την λήψη πιο ριψοκίνδυνων μέτρων -όπως η επιβολή ζώνης απαγόρευσης πτήσεων πάνω από την Ουκρανία ή η τοποθέτηση μικρών αποσπασμάτων αμερικανικών χερσαίων δυνάμεων- για να βοηθήσουν την Ουκρανία να νικήσει την Ρωσία.

18082022-2.jpg

Ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Λόιντ Όστιν, και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, με τον Ουκρανό πρόεδρο, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, στο Κίεβο, τον Απρίλιο του 2022. Ukrainian Presidential Press Service / Reuters
----------------------------------------------------------

Ένα πιο πιθανό σενάριο για επέμβαση των ΗΠΑ θα προέκυπτε εάν ο ουκρανικός στρατός άρχιζε να καταρρέει και η Ρωσία φαινόταν πιθανό να κερδίσει μια μεγάλη νίκη [20]. Σε αυτή την περίπτωση, δεδομένης της βαθιάς δέσμευσης της κυβέρνησης Μπάιντεν στην αποτροπή ετούτου του αποτελέσματος, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να προσπαθήσουν να αναστρέψουν το κλίμα, εμπλεκόμενες άμεσα στις μάχες. Μπορεί εύκολα κάποιος να φανταστεί τους Αμερικανούς αξιωματούχους να πιστεύουν ότι διακυβεύεται η αξιοπιστία της χώρας τους, και να πείθουν τους εαυτούς τους ότι μια περιορισμένη χρήση βίας θα έσωζε την Ουκρανία, χωρίς να ωθήσει τον Πούτιν [21] να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα. Εναλλακτικά, μια απελπισμένη Ουκρανία ίσως εξαπέλυε μεγάλης κλίμακας επιθέσεις εναντίον ρωσικών μικρών και μεγάλων πόλεων, ελπίζοντας ότι μια τέτοια κλιμάκωση θα προκαλούσε μια μαζική ρωσική απάντηση που θα υποχρέωνε τελικά τις Ηνωμένες Πολιτείες να συμμετάσχουν στις μάχες.

Το τελικό σενάριο για την αμερικανική εμπλοκή συνεπάγεται ακούσια κλιμάκωση: χωρίς να το θέλει, η Ουάσιγκτον σύρεται στον πόλεμο από ένα απρόβλεπτο γεγονός που εξελίσσεται ταχέως. Ίσως αμερικανικά και ρωσικά μαχητικά αεροσκάφη, που έχουν έρθει σε στενή επαφή πάνω από την Βαλτική Θάλασσα, συγκρουστούν κατά λάθος. Ένα τέτοιο περιστατικό θα μπορούσε εύκολα να κλιμακωθεί, δεδομένων των υψηλών επιπέδων φόβου σε αμφότερες τις πλευρές, της έλλειψης επικοινωνίας και της αμοιβαίας δαιμονοποίησης.

Ή ίσως η Λιθουανία [22] εμποδίσει την διέλευση εμπορευμάτων που υπόκεινται σε κυρώσεις, τα οποία ταξιδεύουν μέσω της επικράτειάς της, καθώς κατευθύνονται από την Ρωσία προς το Καλίνινγκραντ, τον ρωσικό θύλακα που είναι χωρισμένος από την υπόλοιπη χώρα. Η Λιθουανία έκανε ακριβώς αυτό στα μέσα Ιουνίου, αλλά υποχώρησε στα μέσα Ιουλίου, αφότου η Μόσχα κατέστησε σαφές ότι εξετάζει «σκληρά μέτρα» για να τερματίσει αυτόν που θεωρούσε παράνομο αποκλεισμό. Το υπουργείο Εξωτερικών της Λιθουανίας, ωστόσο, έχει αντισταθεί στην πλήρη άρση του αποκλεισμού. Καθώς η Λιθουανία είναι μέλος του ΝΑΤΟ [23], οι Ηνωμένες Πολιτείες σχεδόν σίγουρα θα προσέτρεχαν προς υπεράσπιση της, εάν η Ρωσία επιτίθετο στην χώρα.

Ή ίσως η Ρωσία [24] καταστρέψει ένα κτίριο στο Κίεβο ή έναν χώρο εκπαίδευσης κάπου στην Ουκρανία και σκοτώσει ακούσια έναν σημαντικό αριθμό Αμερικανών, όπως εργαζομένους στην ανθρωπιστική βοήθεια, στελέχη των υπηρεσιών πληροφοριών ή στρατιωτικούς συμβούλους. Η κυβέρνηση Μπάιντεν, αντιμέτωπη με την δημόσια κατακραυγή στο εσωτερικό, αποφασίζει ότι πρέπει να ανταποδώσει και χτυπά ρωσικούς στόχους, κάτι που στην συνέχεια οδηγεί σε μια ανταλλαγή τύπου «οφθαλμός αντί οφθαλμού» μεταξύ των δύο πλευρών.

Τέλος, υπάρχει μια πιθανότητα ότι οι μάχες στη νότια Ουκρανία θα προκαλέσουν ζημιά στον υπό ρωσικό έλεγχο πυρηνικό σταθμό ενέργειας της Ζαπορίζια, τον μεγαλύτερο στην Ευρώπη, σε σημείο που θα εκτοξεύει ακτινοβολία σε όλη την περιοχή, οδηγώντας την Ρωσία να απαντήσει με τον ίδιο τρόπο. Ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ, ο πρώην πρόεδρος και πρωθυπουργός της Ρωσίας, εξέδωσε μια δυσοίωνη απάντηση σε ετούτο το ενδεχόμενο, λέγοντας τον Αύγουστο ότι «μην ξεχνάτε ότι υπάρχουν πυρηνικές τοποθεσίες και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Και τα περιστατικά είναι πιθανά και εκεί». Εάν η Ρωσία χτυπήσει έναν ευρωπαϊκό πυρηνικό αντιδραστήρα, οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα έμπαιναν στη μάχη.

Φυσικά και η Μόσχα θα μπορούσε να υποκινήσει την κλιμάκωση. Δεν μπορεί κάποιος να απορρίψει την πιθανότητα ότι η Ρωσία, απελπισμένη να σταματήσει την ροή Δυτικής στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία, θα χτυπούσε τις χώρες διαμέσου των οποίων περνά ο μεγαλύτερος όγκος της: την Πολωνία ή την Ρουμανία, αμφότερες εκ των οποίων είναι μέλη του ΝΑΤΟ. Υπάρχει επίσης η πιθανότητα η Ρωσία να εξαπέλυε μια μαζική κυβερνοεπίθεση [25] εναντίον μιας ή περισσότερων ευρωπαϊκών χωρών που βοηθούν την Ουκρανία, προκαλώντας μεγάλη ζημιά στην κρίσιμη υποδομή της. Μια τέτοια επίθεση θα μπορούσε να ωθήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες να εξαπολύσουν μια κυβερνοεπίθεση εναντίον της Ρωσίας ως αντίποινα. Εάν αυτή επιτύγχανε, η Μόσχα ίσως απαντούσε στρατιωτικά· εάν αποτύγχανε, η Ουάσιγκτον ίσως αποφάσιζε ότι ο μόνος τρόπος για να τιμωρήσει την Ρωσία θα ήταν να την χτυπήσει άμεσα. Τέτοια σενάρια ακούγονται τραβηγμένα, αλλά δεν είναι αδύνατα. Και είναι μόνο ελάχιστα από τα πολλά μονοπάτια μέσω των οποίων αυτός που είναι τώρα ένας τοπικός πόλεμος θα μπορούσε να μεταμορφωθεί σε κάτι πολύ μεγαλύτερο και πιο επικίνδυνο.

ΓΕΝΟΜΕΝΟΣ ΠΥΡΗΝΙΚΟΣ