Όλοι οι άνδρες του Τσάρου | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Όλοι οι άνδρες του Τσάρου

Γιατί η επιστράτευση δεν μπορεί να σώσει τον πόλεμο του Πούτιν

Το αρχικό λάθος του Πούτιν, όταν ήταν σαφές πόσο άσχημα πήγαινε ο πόλεμος, ήταν ότι δεν χρησιμοποίησε διπλωματικά μέσα για να τον τερματίσει με κάποια κέρδη να επιδείξει από την όλη προσπάθεια. Τις εβδομάδες μετά την έναρξη της εισβολής, ο Πούτιν δεν είχε ευκαιρίες για συζητήσεις με άλλους παγκόσμιους ηγέτες. Από τον Φεβρουάριο έως τον Απρίλιο, πραγματοποιήθηκαν απευθείας συνομιλίες μεταξύ αντιπροσωπειών από την Ρωσία και την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένων συνομιλιών σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών υπό την τουρκική αιγίδα. Σημειώθηκε κάποια πρόοδος σε ιδέες που σχετίζονται με τη μελλοντική ουκρανική ουδετερότητα σε αντάλλαγμα για εγγυήσεις ασφαλείας. Αλλά οι λεπτομέρειες δεν συμφωνήθηκαν ποτέ, και η Ρωσία [7] απέτυχε να πείσει τους Ουκρανούς ότι τυχόν παραχωρήσεις από την πλευρά τους θα οδηγούσαν σε μια ρωσική απόσυρση.

Μετά από όλα αυτά που συνέβησαν, συμπεριλαμβανομένων των ρωσικών θηριωδιών στα προάστια της ουκρανικής πρωτεύουσας, η ικανότητα του Κιέβου να εμπιστεύεται τον λόγο της Ρωσίας για το οτιδήποτε, που δεν ήταν ποτέ μεγάλη, εξατμίστηκε εντελώς. Τα συνεχή ψέματα και οι υποκρισίες του Πούτιν υπονόμευσαν την αξιοπιστία του σε διεθνείς συνομιλητές, όπως ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμμανουέλ Μακρόν. Εξίσου σημαντικό, δεν θα μπορούσε ποτέ να βρει έναν τρόπο να προσφέρει απτές δικές του παραχωρήσεις, γιατί το να δεχτεί λιγότερα από όσα αρχικά είχε απαιτήσει θα σήμαινε αναγνώριση κάποιου είδους ήττας. Το καλοκαίρι, όταν μια πρόταση κατάπαυσης του πυρός από το Κρεμλίνο θα μπορούσε να είχε επιτύχει ευνοϊκή υποδοχή σε ορισμένες Δυτικές πρωτεύουσες, η Ρωσία δεν την πρόσφερε ποτέ γιατί δεν είχε ακόμη καταλάβει όλη τη Ντονμπάς.

Δεύτερον, ο Πούτιν εκτίμησε εσφαλμένα τη μόχλευση που μπορούσε να πάρει από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Στοιχημάτισε βαριά στο ότι η ενεργειακή κρίση που δημιούργησε, με το να περικόψει τις προμήθειες φυσικού αερίου στην Ευρώπη, θα έπειθε τις Δυτικές κυβερνήσεις να ασκήσουν ακόμη μεγαλύτερη πίεση στο Κίεβο να κάνει παραχωρήσεις και να σταματήσουν να του παρέχουν στρατιωτική βοήθεια. Αυτές οι περικοπές είχαν πράγματι τρομερές επιπτώσεις στις ευρωπαϊκές οικονομίες, με τη μορφή ελλείψεων ενέργειας και υψηλού πληθωρισμού, αλλά πολιτικά ήταν αντιπαραγωγικές. Δεν υπήρξε καμία βοή μεταξύ των Ευρωπαίων να εγκαταλείψουν την Ουκρανία για να απαλυνθεί ο οικονομικός πόνος. Αντίθετα, οι Ευρωπαίοι ηγέτες κατέβαλαν τεράστιες προσπάθειες για να μειώσουν την εξάρτησή τους από το ρωσικό αέριο, αποστερώντας έτσι την Ρωσία από μια ζωτικής σημασίας μακροπρόθεσμη αγορά.

Τρίτο ήταν η εστίαση του Πούτιν, μετά την αποτυχία της αρχικής επίθεσης στο Κίεβο, στα εδαφικά κέρδη στη Ντονμπάς. Η εκστρατεία στα ανατολικά είχε πιο νόημα πολιτικά και θα μπορούσε να εκτελεστεί με πιο προμελετημένο και συστηματικό τρόπο. Αλλά σήμαινε επίσης συγκέντρωση των διαθέσιμων ρωσικών πόρων σε αυτό που ήταν τώρα ένα στενό τμήμα μιας πολύ μεγάλης πρώτης γραμμής και ανάληψη μεγάλων απωλειών για μέτρια κέρδη. Εν τω μεταξύ, οι ρωσικές δυνάμεις συνέχισαν να υποτιμούν τους Ουκρανούς. Καθώς οι δυνατότητες της Ουκρανίας βελτιώθηκαν, οι ρωσικές ευπάθειες έμειναν εκτεθειμένες, τόσο από την άποψη των ζωτικών πόρων που δεν μπορούσαν να προστατευθούν σωστά, όπως οι αποθήκες πυρομαχικών, όσο και από την άποψη του αριθμού των περιοχών που κατείχαν οι Ρώσοι που πλέον προστατεύονταν ασθενώς. Η Μόσχα δεν είχε τα αποθέματα για να ενισχύσει την άμυνα και στις δύο περιοχές στα βόρεια και στα νότια της Ντονμπάς —Χάρκοβο και Χερσώνα, αντίστοιχα— και αφού επέλεξε να υπερασπιστεί την Χερσώνα επειδή η Ουκρανία δεν είχε κάνει καμία προσπάθεια να κρύψει την επερχόμενη επίθεσή της, άφησε εκτεθειμένες τις ρωσικές δυνάμεις στο Χάρκοβο.

Οι θλιβερά ανεπαρκείς άμυνες της Ρωσίας τόνισαν το τέταρτο από τα προβλήματα που προκάλεσαν οι επιλογές του Πούτιν. Επειδή η εισβολή σχεδιάστηκε ως μια περιορισμένη και, όπως ήλπιζε ο Πούτιν, γρήγορη επιχείρηση, δεν συνοδεύτηκε από πλήρη επιστράτευση. Δεν αποκαλείτο ούτε καν ως πόλεμος. Αυτό σήμαινε ότι από την αρχή η Ρωσία δεν είχε ποτέ αρκετό πεζικό και με την πάροδο του χρόνου οι εκτεταμένες απώλειες σε όλα τα τμήματα έκαναν την κατάσταση χειρότερη, τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά. Αντί να αναγνωρίσει τις δυσκολίες, ο Πούτιν ενθάρρυνε τις προσπάθειες για εύρεση νέων νεοσυλλέκτων απ’ όπου μπορούσαν να βρεθούν, χρησιμοποιώντας διάφορα μέσα για να τους δωροδοκήσει, να τους δελεάσει, και να τους εξαναγκάσει να υπηρετήσουν. Πολλοί ήδη ένστολοι, για παράδειγμα από το ναυτικό, διατάχθηκαν σε ρόλους για τους οποίους δεν είχαν εκπαιδευτεί. Η ομάδα Wagner, η ρωσική ομάδα μισθοφόρων με στενούς δεσμούς με το Κρεμλίνο, η οποία χρησιμοποίησε την σύγκρουση για να δημιουργήσει την δική της βάση εξουσίας, έχει προσφέρει στους κρατούμενους μια διέξοδο από τις ποινές τους, με το να γίνουν εθελοντές για το μέτωπο. Οι σύνθετες επιχειρήσεις έγιναν όλο και πιο δύσκολες στην διαχείριση, επειδή οι μονάδες μάχης έχουν γίνει ασυνάρτητες, αποτελούμενες από ομάδες που δεν είναι καλά εκπαιδευμένες, και δεν έχουν συνεργαστεί στο παρελθόν. Όλες αυτές οι ελλείψεις σήμαιναν ότι η Ουκρανία [8] μπόρεσε να κινηθεί ακόμη πιο γρήγορα, και συχνά με αμελητέα ρωσική αντίσταση, όταν ξεκίνησε την επίθεσή της στο Χάρκοβο τον Σεπτέμβριο.

ΧΑΝΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΔΡΟΜΟ