Η εκδίκηση των ανδροκρατών | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η εκδίκηση των ανδροκρατών

Γιατί οι αυταρχικοί φοβούνται τις γυναίκες*

Ένας τρίτος τρόπος με τον οποίο η συμμετοχή των γυναικών κάνει τα μαζικά κινήματα πιο αποτελεσματικά είναι με το να επεκτείνει το εύρος των τακτικών και των τρόπων διαμαρτυρίας που έχουν στην διάθεσή τους. Όπου έχει μελετηθεί, έχει βρεθεί ότι η ποικιλομορφία βελτιώνει την ομαδική εργασία, την καινοτομία, και την απόδοση, και τα μαζικά κινήματα δεν αποτελούν εξαίρεση. Ειδικότερα, η ποικιλομορφία ενισχύει την δημιουργικότητα και την συνεργασία, αμφότερες εκ των οποίων βοηθούν τα κινήματα να αξιοποιήσουν ευρύτερα δίκτυα πληροφοριών και να διατηρήσουν την δυναμική τους απέναντι στις κρατικές καταστολές. Η συμμετοχή των γυναικών καθιστά επίσης δυνατές τις πολιτιστικά έμφυλες τακτικές, όπως το να παρελαύνει κάποια με τα πλήρη διακριτικά της βασίλισσας της ομορφιάς, όπως έκαναν οι γυναίκες στις διαδηλώσεις υπέρ της δημοκρατίας στη Μιανμάρ το 2021˙ να μαγειρεύει φαγητό στην πρώτη γραμμή των διαδηλώσεων, όπως έκαναν οι γυναίκες κατά την διάρκεια μιας εξέγερσης των αγροτών το 2020 και το 2021 στην Ινδία˙ ή να διαδηλώνει γυμνή, όπως έχουν κάνει οι γυναίκες στην Κένυα, στη Νιγηρία, και σε πολλές άλλες χώρες για να στιγματίσουν ή να αφοπλίσουν τους αντιπάλους τους. Κάποια κινήματα διαμαρτυρίας έχουν βασιστεί στην κοινωνική διαπόμπευση. Για παράδειγμα, κατά την διάρκεια αντικυβερνητικών διαδηλώσεων στην Αλγερία το 2019, γιαγιάδες είπαν τα «ΜΑΤ» να γυρίσουν σπίτι τους, απειλώντας να αναφέρουν την κακή συμπεριφορά των αστυνομικών στις μητέρες τους. Στο Σουδάν, την ίδια χρονιά, μια γυναικεία ομάδα στο Facebook κατονόμασε και διαπόμπευσε αστυνομικούς με πολιτική περιβολή: τα μέλη της αποκάλυψαν τους ίδιους τους τούς αδελφούς, τους ξαδέλφους, και τους γιούς ως μέλη των σκιωδών πολιτοφυλακών που προσπαθούσαν να τρομοκρατήσουν την αντιπολίτευση για να υποταχθεί.

Οι γυναίκες έχουν επίσης αναπτύξει άλλες μορφές έμφυλης άρνησης συνεργασίας που μπορούν να ωφελήσουν τα μαζικά κινήματα. Αναλογιστείτε την προέλευση του όρου «μποϊκοτάζ». Στα τέλη του 19ου αιώνα, μαγείρισσες, υπηρέτριες, και πλύστρες στην Κομητεία Mayo της Ιρλανδίας, αρνήθηκαν να παράσχουν υπηρεσίες και εργατικό δυναμικό σε έναν απόμακρο Βρετανό ιδιοκτήτη γης που ονομαζόταν Λοχαγός Charles Boycott. Ενθάρρυναν άλλες να συμπράξουν μαζί τους, καθιστώντας αδύνατο για τον Boycott να παραμείνει στην Ιρλανδία και εμπνέοντας ένα νέο όνομα για την τακτική τους. Οι γυναίκες έχουν πρωτοπορήσει και σε άλλες μορφές κοινωνικής άρνησης συνεργασίας. Μολονότι η αντιπολεμική σεξουαλική απεργία στην Λυσιστράτη ήταν φανταστική, είναι πιθανό ότι ο Αριστοφάνης είχε στο μυαλό του κάποιο ιστορικό προηγούμενο όταν έγραψε το κωμικό θεατρικό έργο. Γυναίκες ακτιβίστριες έχουν οργανώσει σεξουαλικές απεργίες κατά την διάρκεια των χιλιετιών: οι γυναίκες Ιροκουά χρησιμοποίησαν αυτή τη μέθοδο, μεταξύ άλλων, για να εξασφαλίσουν το [δικαίωμα] βέτο στις αποφάσεις για την κήρυξη πολέμου τον δέκατο έβδομο αιώνα˙ οι γυναίκες της Λιβερίας την χρησιμοποίησαν για να απαιτήσουν τον τερματισμό του εμφυλίου πολέμου στα πρώτα χρόνια αυτού του αιώνα˙ οι γυναίκες της Κολομβίας την χρησιμοποίησαν για να ενθαρρύνουν τον τερματισμό της βίας των συμμοριών˙ και πάει λέγοντας.

Η αριθμητική ισχύς, η πειθώς επί των αντιπάλων, και η τακτική καινοτομία, συμβάλουν όλα στο να διευκολυνθεί ένας τέταρτος βασικός παράγοντας για την επιτυχία των μη βίαιων κινημάτων λαϊκής εξουσίας: η πειθαρχία. Όταν τα κινήματα διατηρούν την παθητική αντίσταση ενώπιον της βίας ή άλλων προκλήσεων από τις δυνάμεις ασφαλείας, είναι πιο πιθανό να κινητοποιήσουν πρόσθετη υποστήριξη και, τελικά, να επιτύχουν. Και τα κινήματα με γυναίκες στην πρώτη γραμμή, όπως αποδεικνύεται, είναι λιγότερο πιθανό να ενστερνιστούν πλήρως την βία ή να αναπτύξουν βίαιες πτέρυγες ως απάντηση στις καταστολές του καθεστώτος. Αυτό είναι πιθανό, τουλάχιστον εν μέρει, διότι η ύπαρξη μεγάλου αριθμού γυναικών στην πρώτη γραμμή αμβλύνει την συμπεριφορά των άλλων διαδηλωτών, καθώς και της αστυνομίας. Τα έμφυλα ταμπού κατά της δημόσιας βίας εναντίον των γυναικών και κατά των βίαιων συγκρούσεων παρουσία γυναικών και κοριτσιών ίσως εξηγούν μέρος αυτού του φαινομένου. Το ίδιο ίσως [εξηγεί] το υψηλότερο πολιτικό κόστος της βίαιης καταστολής των γυναικών που συμμετέχουν σε καθιστικές διαμαρτυρίες και απεργίες.

Ωστόσο, οι γυναίκες από διαφορετικά υπόβαθρα αντιμετωπίζουν διαφορετικούς κινδύνους βίαιης καταστολής. Οι γυναίκες στην πρώτη γραμμή των κινημάτων που απαιτούν και διευρύνουν την δημοκρατία προέρχονται συχνά από καταπιεσμένες κάστες, τάξεις, και μειονοτικές ομάδες. Είναι φοιτήτριες και νέες, χήρες και γιαγιάδες. Οι γυναίκες από περιθωριοποιημένα υπόβαθρα έχουν συχνά αγνοηθεί ή υποστεί μεγαλύτερη βία κατά την διάρκεια μαζικών κινητοποιήσεων από όσο έχουν [υποστεί] οι εύπορες ή άλλως προνομιούχες γυναίκες που επωφελούνται από τον πατριαρχικό αυταρχισμό [4]. Γι' αυτό, για παράδειγμα, οι «Άριες» Γερμανίδες κατάφεραν να εξασφαλίσουν την απελευθέρωση των Εβραίων συζύγων τους κατά την διάρκεια της Διαδήλωσης στην [οδό] Rosenstrasse στο Βερολίνο το 1943, ενώ οι Εβραίες θα είχαν συλληφθεί ή εκτελεστεί για μια τέτοια διαδήλωση. Ομοίως, οι μαύρες Αμερικανίδες που ενίσχυσαν το κίνημα των πολιτικών δικαιωμάτων των ΗΠΑ αντιμετώπισαν πολύ μεγαλύτερους κινδύνους από όσους αντιμετώπισαν οι λευκές που συμμετείχαν ως σύμμαχοι. Μόνο οι διαρκείς διαταξικοί, πολυφυλετικοί, ή πολυεθνικοί συνασπισμοί μπορούν να υπερνικήσουν αυτές τις δυναμικές προνομίων και ισχύος, γι' αυτό τέτοιοι συνασπισμοί είναι κρίσιμοι για να αντιμετωπίσουν την βίαιη αυταρχική καταστολή και να ωθήσουν τις κοινωνίες προς την ισότητα και την δημοκρατία για όλους.

ΜΙΑ ΑΝΕΡΧΟΜΕΝΗ ΠΑΛΙΡΡΟΙΑ