Η επικίνδυνη δεκαετία

Η Ρωσία αποτελεί ένα οξύ, βραχυπρόθεσμο πρόβλημα για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η Κίνα, αντίθετα, θέτει μια πολύ πιο σοβαρή μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη πρόκληση. Το στοίχημα ότι η ενσωμάτωση της Κίνας στην παγκόσμια οικονομία θα την έκανε πιο ανοιχτή πολιτικά, πιο προσανατολισμένη στην αγορά, και πιο μετριοπαθή στην εξωτερική πολιτική της απέτυχε να αποδώσει και μάλιστα λειτούργησε ως μπούμερανγκ. Σήμερα, η Κίνα είναι πιο καταπιεστική στο εσωτερικό της και έχει παραχωρήσει περισσότερη εξουσία στα χέρια ενός ατόμου από οποιαδήποτε άλλη στιγμή από την βασιλεία του Μάο Τσε Τουνγκ και μετά. Οι κρατικές επιχειρήσεις, αντί να μειώνονται, παραμένουν πανταχού παρούσες, ενώ η κυβέρνηση επιδιώκει να περιορίσει την ιδιωτική βιομηχανία. Η Κίνα έχει κλέψει και ενσωματώσει τακτικά την πνευματική ιδιοκτησία άλλων. Η συμβατική και πυρηνική στρατιωτική ισχύς της έχει αυξηθεί σημαντικά. Έχει στρατιωτικοποιήσει την Θάλασσα της Νότιας Κίνας, έχει καταναγκάσει οικονομικά τους γείτονές της, πολέμησε μια συνοριακή σύγκρουση με την Ινδία, και συνέτριψε την δημοκρατία στο Χονγκ Κονγκ, και συνεχίζει να αυξάνει την πίεση στην Ταϊβάν.

Ωστόσο, η Κίνα έχει επίσης σημαντικές εσωτερικές αδυναμίες. Έπειτα από άνθηση δεκαετιών, η οικονομία της χώρας αρχίζει τώρα να σταματά, απισχνάζοντας μια κύρια πηγή της νομιμοποίησης του καθεστώτος. Δεν είναι σαφές το πώς το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα μπορεί να αποκαταστήσει την ισχυρή οικονομική ανάπτυξη, δεδομένων των πολιτικών περιορισμών της χώρας, οι οποίοι εμποδίζουν την καινοτομία, και της δημογραφικής πραγματικότητας, συμπεριλαμβανομένης της συρρίκνωσης της δεξαμενής εργατικού δυναμικού. Η επιθετική εξωτερική πολιτική της Κίνας, εν τω μεταξύ, έχει αποξενώσει πολλούς από τους γείτονές της. Και η Κίνα είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα αντιμετωπίσει μια δύσκολη ηγετική μετάβαση την επόμενη δεκαετία. Όπως ο Πούτιν, ο Σι έχει εδραιώσει την εξουσία στα δικά του χέρια με τρόπο που θα περιπλέξει κάθε διαδοχή και ίσως οδηγήσει σε μια μάχη για την εξουσία. Το αποτέλεσμα είναι δύσκολο να προβλεφθεί: μια εσωτερική μάχη θα μπορούσε να οδηγήσει σε μειωμένο διεθνή ακτιβισμό ή στην ανάδειξη πιο καλοήθων ηγετών, αλλά θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε ακόμη πιο εθνικιστικές εξωτερικές πολιτικές σχεδιασμένες να συγκεντρώσουν την υποστήριξη ή να αποσπάσουν την προσοχή του κοινού.

Το σίγουρο είναι ότι ο Xi και άλλοι Κινέζοι ηγέτες φαίνεται να υποθέτουν ότι η Κίνα θα πληρώσει ελάχιστο έως καθόλου κόστος για την επιθετική της συμπεριφορά, δεδομένου ότι οι άλλοι εξαρτώνται υπερβολικά από τις εξαγωγές της ή από την πρόσβαση στην αγορά της. Μέχρι στιγμής, αυτή η υπόθεση έχει επιβεβαιωθεί. Ωστόσο, μια σύγκρουση μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας δεν φαίνεται πλέον ως απομακρυσμένη πιθανότητα. Εν τω μεταξύ, καθώς οι σχέσεις της Ουάσιγκτον με τη Μόσχα και το Πεκίνο γίνονται όλο και πιο τεταμένες, η Ρωσία και η Κίνα πλησιάζουν. Μοιράζονται μια εχθρότητα με ένα διεθνές σύστημα υπό την ηγεσία των ΗΠΑ που θεωρούν αφιλόξενο για τα πολιτικά τους συστήματα στο εσωτερικό και τις φιλοδοξίες τους στο εξωτερικό. Όλο και περισσότερο, είναι πρόθυμοι να ενεργήσουν σύμφωνα με τις αντιρρήσεις τους και να το κάνουν συνδυασμένα. Σε αντίθεση με πριν από 40 ή 50 χρόνια, οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι αυτές που βρίσκουν τώρα τον εαυτό τους στην θέση εκείνου που είναι ο διαφορετικός όταν πρόκειται για την τριγωνική διπλωματία.

ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΟ ΚΕΝΟ

Καθώς η γεωπολιτική εικόνα μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων έχει σκοτεινιάσει, ένα χάσμα έχει ανοίξει μεταξύ των παγκόσμιων προκλήσεων και του μηχανισμού που προορίζεται να τις αντιμετωπίσει. Δείτε την παγκόσμια υγεία. Η πανδημία COVID-19 εξέθεσε τους περιορισμούς του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και την απροθυμία ή την αδυναμία ακόμη και των πλούσιων, ανεπτυγμένων χωρών να ανταποκριθούν σε μια κρίση που είχαν κάθε λόγο να προβλέψουν. Ως αποτέλεσμα, περίπου 15 έως 18 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν μέχρι στιγμής πεθάνει, εκατομμύρια από αυτούς άσκοπα. Και σχεδόν τρία χρόνια μετά την έναρξη της πανδημίας, η άρνηση της Κίνας να συνεργαστεί με μια ανεξάρτητη έρευνα σημαίνει ότι ο κόσμος εξακολουθεί να μην γνωρίζει πώς προήλθε και αρχικά εξαπλώθηκε ο ιός, καθιστώντας δυσκολότερη την πρόληψη της επόμενης επιδημίας -και παρέχοντας ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του πόσο οι παλιές, γνωστές γεωπολιτικές δυσλειτουργίες συνδυάζονται με νέα προβλήματα.

Μεταξύ άλλων παγκόσμιων προκλήσεων, η κλιματική αλλαγή έχει τύχει αναμφισβήτητα της μεγαλύτερης διεθνούς προσοχής, και δικαίως -ωστόσο δεν υπάρχουν πολλά να παρουσιαστούν γι' αυτήν. Αν ο κόσμος δεν σημειώσει ταχεία πρόοδο στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά την διάρκεια αυτής της δεκαετίας, θα είναι πολύ πιο δύσκολο να διατηρηθεί και να προστατευτεί η ζωή όπως την γνωρίζουμε σε αυτόν τον πλανήτη. Ωστόσο, οι διπλωματικές προσπάθειες έχουν αποτύχει και δεν φαίνονται σημάδια βελτίωσης. Μεμονωμένες χώρες καθορίζουν τους στόχους τους για το κλίμα και δεν υπάρχει τίμημα όταν τίθενται χαμηλά ή όταν δεν επιτυγχάνονται. Η δημιουργία οικονομικής ανάπτυξης μετά την πανδημία και η εμπλοκή στον ενεργειακό εφοδιασμό -μια ανησυχία που ενισχύθηκε από τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις διαταραχές που έχει προκαλέσει στον ενεργειακό τομέα- έχουν αυξήσει την εστίαση των χωρών στην ενεργειακή ασφάλεια σε βάρος των κλιματικών παραμέτρων. Για άλλη μια φορά, μια παραδοσιακή γεωπολιτική ανησυχία συγκρούστηκε με ένα νέο πρόβλημα, καθιστώντας δυσκολότερο να αντιμετωπιστεί οποιοδήποτε από τα δυο.