Ο Σι Τζινπίνγκ δεν μπορεί να διαχειριστεί μια γηράσκουσα Κίνα

Οι αναδιανεμητικές πολιτικές που αποσκοπούν στη μείωση του χάσματος μεταξύ αγροτικών και αστικών περιοχών είχαν παρόμοια τύχη. Όπως σημείωσαν μελετητές όπως ο Wei Cui και η Mary Gallagher, ο Σι αναιρεί σταθερά τις περιορισμένες μεταρρυθμίσεις δαπανών που ξεκίνησαν πριν από λίγο περισσότερο από μια δεκαετία υπό την διοίκηση του Γενικού Γραμματέα, Hu Jintao, και του πρωθυπουργού, Wen Jiabao. Εν τω μεταξύ, η πρωτοβουλία του Σι για την «κοινή ευημερία» παρέμεινε κάτι περισσότερο από υποσχέσεις στα χαρτιά, εν μέσω των αυξανόμενων προειδοποιήσεών του για τους κινδύνους του «ευεργετισμού» μεταξύ των μειονεκτούντων της Κίνας.

Η ΕΘΝΟΤΙΚΗ ΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΠΕΚΙΝΟΥ

Εκτός από την Κίνα, κάθε κοινωνία της Ανατολικής Ασίας που αντιμετωπίζει δημογραφική μείωση έχει στραφεί σε εισαγόμενο εργατικό δυναμικό για να μετριάσει τις επιπτώσεις της μείωσης των γεννήσεων και της ταχείας γήρανσης. Αλλά η στροφή του Σι προς τον εθνοτικό-εθνικισμό θα τορπιλίσει την ικανότητα του Πεκίνου να χρησιμοποιήσει αυτό το εργαλείο.

Παρά τις φαντασιώσεις για ένα εργατικό δυναμικό του εικοστού πρώτου αιώνα που θα αποτελείται από ρομπότ, η τεχνολογία δεν έχει εξαλείψει την ανάγκη για νεαρούς ανθρώπινους εργαζόμενους. Ο αριθμός των αλλοδαπών κατοίκων στη Νότια Κορέα και την Ταϊβάν έχει εκτοξευθεί από αμελητέα επίπεδα την δεκαετία του 1980 σε πάνω από το 3% του πληθυσμού σε κάθε χώρα σήμερα. Ένα άλλο ποσοστό αποτελείται από πολιτογραφημένους αλλοδαπούς που απέκτησαν την ιθαγένεια μέσω γάμου. Οι δρόμοι της Ταϊπέι αντηχούν πλέον από τις φωνές Φιλιππινέζων και Ινδονήσιων γυναικών που φροντίζουν ηλικιωμένους και ασθενείς Ταϊβανέζους˙ δεκάδες χιλιάδες Βιετναμέζοι άνδρες εργάζονται πλέον σε εργοτάξια και αλιευτικά σκάφη της Ταϊβάν.

Άλλες κυβερνήσεις της Ανατολικής Ασίας προσπαθούν να επεκτείνουν αυτές τις τάσεις για να μετριάσουν τις αυξανόμενες εργασιακές πιέσεις. Η Ιαπωνία χαλάρωσε τους μεταναστευτικούς [7] νόμους το 2019, παρέχοντας μεγαλύτερα δικαιώματα σε ξένους εργάτες και δημιουργώντας νέες βίζες για την προσέλκυση εργατών μέσης ειδίκευσης σε διάφορους τομείς. Η Ταϊβάν υιοθέτησε μια παράλληλη μεταρρύθμιση το 2022 και ο επικεφαλής του Εθνικού της Συμβουλίου Ανάπτυξης διακήρυξε ότι η Ταϊπέι επιδιώκει να προσελκύσει επιπλέον 400.000 μετανάστες εργάτες κατά την επόμενη δεκαετία.

Αν το Πεκίνο ήθελε σοβαρά να σχεδιάσει το δικό του γερασμένο μέλλον, θα είχε τα δικά του χαρτιά να παίξει. Η Κίνα έχει πολλούς στοιχειώδεις δεσμούς με την Αφρική, τη μόνη περιοχή του κόσμου που θα βιώσει μια έκρηξη της νεολαίας τις επόμενες δεκαετίες. Ο αριθμός των Αφρικανών διεθνών φοιτητών στην Κίνα αυξήθηκε από 1.793 το 2003 σε πάνω από 80.000 το 2018, και μια ζωντανή κοινότητα δεκάδων χιλιάδων Αφρικανών εμπόρων και μεταναστών είχε αναπτυχθεί στην Γκουανγκζού μέχρι το 2010. Το Πεκίνο συμμετέχει επίσης σε μια σημαντική επέκταση της επαγγελματικής εκπαίδευσης στην Αφρική. Θεωρητικά, θα μπορούσε κανείς να οραματιστεί προσεκτικά σχεδιασμένα προγράμματα για την εκπαίδευση μιας γενιάς αφρικανών τεχνικών που θα βοηθήσουν στην λειτουργία των εργοστασίων της Κίνας και αφρικανών φροντιστών που θα φροντίσουν δεκάδες εκατομμύρια ηλικιωμένους της υπαίθρου, καθώς ο πληθυσμός της Κίνας γερνάει και συρρικνώνεται.

Αλλά αυτό είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα συμβεί. Υπό την σημαία του Σι για την «αναζωογόνηση του κινεζικού έθνους», τα σοσιαλιστικά συνθήματα δίνουν την θέση τους σε μια πιο σαφή διαμόρφωση της Κίνας με όρους πολιτισμού και φυλής. Οι Αρχές έχουν απαγορεύσει τα ξένα πολιτιστικά προϊόντα, είτε πρόκειται για αρχιτεκτονική είτε για χριστουγεννιάτικες γιορτές, που θεωρούνται ασύμβατα με την ουσία της ίδιας της Κίνας, ενώ οι εθνοτικές πολιτικές στρέφονται από την αυτονομία σοβιετικού τύπου προς τον επιθετικό αφομοιωτισμό.

Αυτή η εθνοτικο-εθνικιστική [8] στροφή αναζωπυρώνει λανθάνουσες φλόγες αντι-αλλοδαπών αισθημάτων. Στις αρχές της δεκαετίας του 2010, οι τοπικές Αρχές της Γκουανγκζού πραγματοποίησαν μια σκληρή καταστολή της μετανάστευσης που θα μείωνε την αφρικανική κοινότητα της πόλης στο μισό μέχρι το 2016. Οι φοιτητές και άλλοι αλλοδαποί αντιμετώπισαν ένα κύμα εχθρότητας με το ξέσπασμα της πανδημίας στις αρχές του 2020, συμπεριλαμβανομένων μαζικών εξώσεων εκατοντάδων Αφρικανών στην Γκουανγκζού που είχαν ως αποτέλεσμα συντονισμένες διπλωματικές διαμαρτυρίες από μια σειρά αφρικανικών εθνών.

Αυτές οι σκληρυνόμενες κοινωνικές συμπεριφορές έχουν βυθίσει τις δειλές προσπάθειες της ίδιας της Κίνας να φιλελευθεροποιήσει τη μεταναστευτική της πολιτική. Από τις αρχές της δεκαετίας του 2010, η κυβέρνηση έχει αναθεωρήσει το μεταναστευτικό της σύστημα για να εμβαθύνει τους δεσμούς με την υπερπόντια κινεζική διασπορά και να προσελκύσει καλύτερα τα ξένα ταλέντα. Αλλά όταν το Πεκίνο δημοσίευσε προτεινόμενα σχέδια κανονισμών με στόχο την συγκρατημένη επέκταση της μόνιμης κατοικίας για τους αλλοδαπούς το 2020, προκάλεσε μια λυσσαλέα δίνη διαδικτυακών εθνικιστικών αισθημάτων, με πάνω από τέσσερα δισεκατομμύρια προβολές αναρτήσεων για το θέμα στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης Weibo σε μια μόνο εβδομάδα. Όπως η μελετήτρια, Tabitha Speelman, έχει αναλύσει προσεκτικά, οι αξιωματούχοι έθεσαν τις προτάσεις τους στο ράφι όταν ήρθαν αντιμέτωποι με συντριπτικά αρνητικά σχόλια, κατηγορίες για ξεπούλημα του έθνους σε «ψεύτικους ξένους» (δηλαδή κινεζικές ελίτ που είχαν αποκτήσει ξένη υπηκοότητα), και ρατσιστικό βιτριόλι που απευθυνόταν σε κοινότητες αφρικανών εμπόρων.

ΕΝΑ ΓΚΡΙΖΟ ΜΕΛΛΟΝ