Πλησιάζει λύση στο Κυπριακό;

Οι εκτεταμένες πυρκαγιές και οι απώλειες πυροσβεστών και πυροσβεστικών μέσων αναγκάζουν σε αλλαγή ημερομηνίας της πολυδιάστατης και πολυσήμαντης επίσημης επίσκεψης του Έλληνα πρωθυπουργού στην Κυπριακή Δημοκρατία. Ο πρωθυπουργός της Ελλάδος, Κυριάκος Μητσοτάκης, και ο Πρόεδρος της Κύπρου, Νίκος Χριστοδουλίδης, με ενισχυμένη εντολή των εκλογέων τους επιλέγουν την στιγμή που αποκορυφώνονται οι διεθνείς προκλήσεις να ασχοληθούν με τα θέματα που απασχολούν την διεθνή κοινότητα, άλλα και τα εθνικά ενδιαφέροντα των δύο χωρών.

Ο Κύπριος πρόεδρος, Νίκος Χριστοδουλίδης, σε συνέντευξη Τύπου μετά από συνομιλίες στην Καγκελαρία στο Βερολίνο, στην Γερμανία, στις 25 Μαΐου 2023. REUTERS/Nadja Wohlleben
--------------------------------------------------------------

Οι εξελίξεις με την Τουρκία αφορούν το ΝΑΤΟ, την ΕΕ, αλλά και τις χώρες της ευρύτερης γειτονιάς μας, ειδικότερα το μέλλον της Μέσης Ανατολής, το Παλαιστινιακό, τις εξελίξεις στην Συρία, στο Ιράκ, στον Λίβανο. Επίσης, οι παρεμβάσεις του Ιράν στην περιοχή προσομοιάζουν με την πολιτική που επιδιώκει η Τουρκία. Η ευρύτατη ημερήσια διάταξη της επίσημης συνάντησης εμπλουτίζεται από την πολιτική σημασία, που αποδίδεται από τους συμμετέχοντες, αλλά και από τον διεθνή παράγοντα, στις τριμερείς συνεργασίες, στην Ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας και, βεβαίως, στην ανάπτυξη της Ευρωατλαντικής στρατηγικής στην Ανατολική Μεσόγειο. Οτιδήποτε συμβαίνει στην περιοχή ΜΕΝΑ σχετίζεται με μεγάλους ενεργειακούς προβληματισμούς και στρατηγικές των τριών υπερδυνάμεων όχι μόνο στην περιοχή μας, αλλά και παγκοσμίως, με αποκορύφωση των ενδιαφερόντων να επικεντρώνεται στον πόλεμο, στις εξελίξεις στην Ουκρανία και περί αυτήν, δηλαδή στην καρδιά της Ευρώπης.

Η πολύπλοκη πολιτική και γεωστρατηγική συζήτηση των δύο ανδρών σηματοδοτεί, κατά την επερχόμενη συνάντησή τους, την αποφασιστικότητα τους να κινηθούν στους κοινούς, διαχρονικούς άξονες πολιτικής, που ακολουθούν με συνέπεια και πνεύμα συνεργασίας οι κυβερνήσεις των δύο χωρών, ιδιαίτερα μετά το 2004 που η Κύπρος εντάχθηκε στην ΕΕ. Προφανώς θα αποτελέσει αντικείμενο των υψηλών συζητήσεων η πεντηκονταετής ολιγωρία της ΕΕ στην εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Κεκτημένου στο σύνολο της κυπριακής επικράτειας, ιδιαίτερα μετά την ασυνέπεια της Τουρκίας έναντι των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει προκειμένου να εκκινήσει η ευρωπαϊκή ενταξιακή της διαδικασία και την προκλητική αδιαφορία της Άγκυρας έναντι ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας (ΣΑ) του ΟΗΕ. Η συνεχιζόμενη παράνομη στρατιωτική κατοχή εδάφους κράτους-μέλους της ΕΕ από μέλος του ΝΑΤΟ και υποψήφιου εταίρου στην ΕΕ, επιβάλλει την προβολή σαφέστατων, ισχυρών πολιτικών μηνυμάτων, στην βάση των πολιτικών επιλογών της ΕΕ και της συμμαχίας. Η απαίτηση προφανώς και θα καλυφθεί δια των δημοσίων δηλώσεων, που θα πραγματοποιηθούν μετά το πέρας των εργασιών των δύο πολιτικών ηγετών, Κύπρου και Ελλάδος.

Παραδοσιακά ο εκάστοτε Έλληνας πρωθυπουργός πραγματοποιεί ουσιαστικό επίσημο ταξίδι στην Κύπρο μετά την εκλογή του. Η σημασία, όμως, της επικείμενης συνάντησης των κ.κ. Μητσοτάκη και Χριστοδουλίδη χαρακτηρίζεται από πολύ ιδιαίτερα και σημαντικά γεγονότα της διεθνούς πολιτικής, κυρίως μετά την σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους.

Απαιτείται η πολιτική ωριμότητα και η ψυχραιμία που έχουν επιδείξει οι δύο πολιτικοί ηγέτες προκειμένου η διεθνής κοινότητα, ειδικότερα όμως οι εταίροι στην ΕΕ και οι σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ, να αντιληφθούν την σπουδαιότητα ενός πολιτικού γεγονότος όπως οι επικείμενη επίσημη συνάντηση, που μόνο από αδυναμία ανάλυσης των παγκοσμίων προκλήσεων θα μπορούσε να εκτιμηθεί ως συνηθισμένη διαδικασία έστω και εμπλουτισμένης εθιμοτυπικής πρακτικής.

Το πλαίσιο της επίσημης συνάντησης των κ.κ. Μητσοτάκη και Χριστοδουλίδη ορίζεται από την ουσία της ένταξης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ, τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας, τις Ευρωατλαντικές γεωστρατηγικές και ενεργειακές προσδοκίες και βεβαίως από το πεδίο διεκδικήσεων και ανταγωνισμού των τριών υπερδυνάμεων στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή. Η διάσταση αυτή της Ημερήσιας Διάταξης των συνομιλιών συγκρατεί το διεθνές ενδιαφέρον χάριν της σημασίας της για τις διεθνείς κινήσεις που θα εξελιχθούν, σύμφωνα με τις αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, στο Βίλνιους. Η προτεραιότητα που προσδιορίζεται από τα διεθνή συμφέροντα δεν μειώνει στο ελάχιστο τις εθνικές επιδιώξεις των δύο χωρών μας. Όμως η πολιτική πραγματικότητα, που διαμορφώνεται εξ αιτίας του πολέμου στην Ουκρανία, των περιφερειακών κρίσεων στη Μέση Ανατολή, στην Υεμένη, στην Λιβύη, θέτει πολύ ψηλά τις προσδοκίες όλων για τον ρόλο που θα αποφασίσουν να διαδραματίσουν Κύπρος και Ελλάδα, αλλά και για την στάση που θα τηρήσουν έναντι της Τουρκίας.

Σύμμαχοι και εταίροι εκτιμούν ότι παρά τις πρόσφατες πολιτικές παράφωνες κορώνες του προέδρου Ερντογάν, η μετεκλογική Τουρκία αναζητά διεξόδους άμεσου, αλλά αξιοπρεπούς προσανατολισμού προς την Δυτική κοιτίδα. Η επί μακρόν επιλογή της Άγκυρας να αναζητήσει νέες συμμαχίες, θεωρώντας ότι ήλθε το πλήρωμα του χρόνου για να επανέλθει στα μεγάλα τραπέζια των διεθνών συνομιλιών, όπως συνέβαινε πριν το 1920, αποδείχθηκε έωλη και πολιτικά ατελέσφορη. Η διαπίστωση γίνεται με σκληρό πολιτικό τρόπο. Κυρίως οι ΗΠΑ, με συνεχείς πολιτικές κινήσεις αποφασιστικότητας, χωρίς να απομειώνουν πολιτικά και στρατηγικά την Τουρκία, ηγούνται στις συνομιλίες ώστε η Άγκυρα να επανακάμψει στο γεωστρατηγικό σχεδιασμό της Δύσης.

Η Ελλάδα και η Κύπρος ευνοούνται από τις εξελίξεις, επειδή η γεωστρατηγική τους σημασία αναδεικνύεται όχι σε ανταγωνισμό με την Τουρκία, αλλά από την θετική αξιολόγηση των διεθνών πραγματικοτήτων.