Οι Ρώσοι βελτιώνονται

Όμως, όσο ταλαιπωρημένος και αναποτελεσματικός και αν είναι, ο ρωσικός στρατός εξακολουθεί να είναι ικανός να μαθαίνει και να προσαρμόζεται. Αυτή η διαδικασία ήταν αργή, επώδυνη, δαπανηρή, και δυσκίνητη -αλλά συμβαίνει και δείχνει αποτελέσματα. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, το πώς η Ρωσία έχει αναζωογονήσει τις ικανότητές της στον ηλεκτρονικό πόλεμο. Για περισσότερο από μια δεκαετία, η Μόσχα εκσυγχρόνισε αυτά τα συστήματα, τα οποία χρησιμοποίησε με μεγάλη αποτελεσματικότητα στην Συρία και στην αρχική της εισβολή στην ανατολική Ουκρανία το 2014. Ωστόσο, αφού η Ρωσία τα ανέπτυξε εναντίον των επίγειων συστημάτων αεράμυνας της Ουκρανίας κατά τις δύο πρώτες ημέρες της εισβολής της τον Φεβρουάριο του 2022, τα συστήματα και οι δυνατότητες αυτές ουσιαστικά έλλειπαν από την δράση. Δεν είναι σαφές γιατί ακριβώς η Ρωσία απέτυχε να αξιοποιήσει αυτό το φαινομενικό πλεονέκτημα, αλλά οι ειδικοί επισήμαναν την ευρύτερη αποτυχία της Μόσχας να σχεδιάσει την εισβολή, τον κακό συντονισμό του ρωσικού στρατού, και το γεγονός ότι θα διέκοπτε σοβαρά τις δικές της επικοινωνίες με την χρήση ηλεκτρονικών παρεμβολέων (jammers).

Αλλά όταν ο πόλεμος μεταφέρθηκε στη Ντονμπάς στα τέλη της άνοιξης του 2022, η Ρωσία άρχισε να αυξάνει την χρήση συστημάτων ηλεκτρονικού πολέμου. Ανέπτυξε περίπου δέκα συγκροτήματα ηλεκτρονικού πολέμου -συλλογές συστημάτων που χρησιμοποιούνται για να μπλοκάρουν τις επικοινωνίες του εχθρού, να διαταράξουν τα συστήματα πλοήγησης, και να θέσουν εκτός λειτουργίας τα ραντάρ του- για κάθε 12,4 μίλια της μετωπικής γραμμής. Με την πάροδο του χρόνου, η αναλογία αυτή μειώθηκε -με περίπου ένα μεγάλο σύστημα να καλύπτει τώρα περίπου κάθε έξι μίλια του μετώπου, με πρόσθετα μέσα ηλεκτρονικού πολέμου να αναπτύσσονται ανάλογα με τις ανάγκες για την ενίσχυση των μονάδων του.

Τα συστήματα αυτά εξακολουθούν να έχουν προβλήματα, συμπεριλαμβανομένης της σχετικά περιορισμένης κάλυψης και της αδυναμίας αποφυγής αλληλοεπηρεασμού. Αλλά στο σύνολό τους, έχουν αποδειχθεί εξαιρετικά πολύτιμα, βοηθώντας την Ρωσία να υποβαθμίσει τις επικοινωνίες, την πλοήγηση, και τις δυνατότητες συλλογής πληροφοριών της Ουκρανίας, να καταρρίψει ουκρανικά επανδρωμένα και μη αεροσκάφη, και να προκαλέσει την αστοχία των ουκρανικών βλημάτων που διαθέτουν συστήματα καθοδήγησης ακριβείας. Η Ρωσία τα χρησιμοποίησε επίσης για να εμποδίσει τα ουκρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη να μεταδίδουν πληροφορίες στόχευσης, να ενισχύσει τα ρωσικά δίκτυα και τις δυνατότητες αεράμυνας, και να υποκλέψει και να αποκρυπτογραφήσει τις ουκρανικές στρατιωτικές επικοινωνίες. Και μέχρι στιγμής, η Ουκρανία είχε μόνο περιορισμένη επιτυχία στην αντιμετώπιση αυτών των ενισχυμένων ρωσικών δυνατοτήτων.

Ακριβώς όπως ανέστησε τα μέσα ηλεκτρονικού πολέμου, ο ρωσικός στρατός ανασυγκρότησε την υποδομή και τις διαδικασίες διοίκησης και ελέγχου, οι οποίες καταστράφηκαν από τα πυραυλικά συστήματα πυροβολικού υψηλής κινητικότητας (High Mobility Artillery Rocket Systems, HMARS) που προμήθευσαν οι ΗΠΑ και άλλους ουκρανικούς πυραύλους ακριβείας μεγάλου βεληνεκούς το καλοκαίρι του 2022. Κατά την διαδικασία αυτή, η Ρωσία πραγματοποίησε μια σειρά από σχετικά υποτυπώδεις αλλά επιτυχείς συνολικές αλλαγές, όπως η απομάκρυνση του αρχηγείου διοίκησης από την εμβέλεια των ουκρανικών πυραύλων εδάφους-αέρος, η τοποθέτηση των προωθημένων θέσεων διοίκησης κάτω από το έδαφος και πίσω από ισχυρά αμυνόμενες θέσεις, και η οχύρωση αυτών των θέσεων με σκυρόδεμα. Η Ρωσία έχει επίσης βρει τρόπους για να διασφαλίσει ότι οι επικοινωνίες μεταξύ των θέσεων διοίκησης και των στρατιωτικών μονάδων είναι πιο αποτελεσματικές και ασφαλείς, μεταξύ άλλων με την τοποθέτηση καλωδίων πεδίου και την χρήση ασφαλέστερων ραδιοεπικοινωνιών. Ωστόσο, οι επικοινωνίες σε επίπεδο τάγματος και κάτω εξακολουθούν συχνά να μην είναι κρυπτογραφημένες, και δεδομένης της περιορισμένης εκπαίδευσής τους, οι Ρώσοι στρατιώτες συχνά επικοινωνούν ευαίσθητες πληροφορίες μέσω μη ασφαλών διαύλων.

ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΠΥΡΑ

Από την αρχή του πολέμου μέχρι το περασμένο καλοκαίρι, ο ρωσικός στρατός ήταν οργανωμένος σε λεγόμενες τακτικές ομάδες ταγμάτων -ουσιαστικά, σχηματισμοί πυροβολικού, αρμάτων μάχης, και πεζικού που ομαδοποιήθηκαν για να βελτιώσουν την ετοιμότητα και την συνοχή. Στην Ουκρανία, αυτή η δομή δυνάμεων αποδείχθηκε καταστροφική. Οι περισσότερες από τις τακτικές ομάδες των ταγμάτων ήταν υποστελεχωμένες, ιδίως οι μονάδες πεζικού που είχαν κρίσιμη σημασία για τη μάχη σε αστικό έδαφος, όπου έλαβαν χώρα ορισμένες από τις πρώτες κρίσιμες μάχες του πολέμου. Επίσης, γενικά δεν ήταν καλά προετοιμασμένες, στελεχωμένες, ή εξοπλισμένες για παρατεταμένη επίγεια επίθεση ή για την διατήρηση εδαφών.

Όμως, κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2022, καθώς η σύγκρουση μετατράπηκε σε πόλεμο φθοράς, οι αυξανόμενες απώλειες ανάγκασαν τους στρατιωτικούς ηγέτες της χώρας να αλλάξουν την προσέγγισή τους. Αναθεώρησαν τις τακτικές του πεζικού τους και ενοποίησαν το πυροβολικό τους σε εξειδικευμένες ταξιαρχίες, ενοποιώντας την δύναμη πυρός τους και χρησιμοποιώντας μη επανδρωμένα αεροσκάφη για τον αποτελεσματικότερο συντονισμό και την στόχευση των επιθέσεων του πυροβολικού τους. Αυτές οι προσαρμογές τοποθέτησαν τον ρωσικό στρατό να εκμεταλλευτεί τα δύο βασικά πλεονεκτήματά του έναντι της Ουκρανίας: το προσωπικό και την δύναμη πυρός.