Η εξέγερση του Πριγκόζιν, η μοίρα του Πούτιν, και το μέλλον της Ρωσίας | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η εξέγερση του Πριγκόζιν, η μοίρα του Πούτιν, και το μέλλον της Ρωσίας

Μια συνομιλία με τον Stephen Kotkin

Είναι εύκολο να απορρίψεις τον Πριγκόζιν ως ταπεινό άτομο, έναν διοικητή ορισμένων τμημάτων θανάτου -πολιτοφυλάκων που είχαν φυλακιστεί για φόνο ή βιασμό και τους οποίους στρατολόγησε προσωπικά σε ποινικές αποικίες. Ο ίδιος εξέτισε μακρόχρονη φυλάκιση, εννέα χρόνια κατά κάποιους υπολογισμούς. Αλλά αντιπροσωπεύει επίσης κατά κάποιο τρόπο μια εναλλακτική που θα μπορούσε να έχει ελκυστικότητα: ένας αυταρχικός Ρώσος εθνικιστής που αναγνωρίζει ότι ο πόλεμος είναι λάθος και, είτε πλήρως εσκεμμένα είτε όχι, τερματίζει ουσιαστικά τον πόλεμο, ή τουλάχιστον την τρέχουσα ενεργό φάση του. Αυτός είναι ο μόνος άνθρωπος που θα μπορούσε να απειλήσει τον Πούτιν —και ο Πούτιν δεν έκανε τίποτα όπως εκτυλίχθηκε σε πραγματικό χρόνο, σε βίντεο που παρακολουθούσε όλος ο κόσμος.

Ο Πριγκόζιν μπορεί να φαίνεται απίθανος υποψήφιος. Αλλά κατά κάποιο τρόπο το υπόβαθρό του είναι πιο κατάλληλο για την στιγμή από εκείνο του Πούτιν. Και οι δύο είναι από την Αγία Πετρούπολη, αλλά ο Prigozhin, παρά το γεγονός ότι φυλακίστηκε, είναι από την διανόηση. Η μητέρα του είναι καλλιτέχνις˙ διευθύνει μια γκαλερί [3] στο Λονδίνο. Μιλάει καλύτερα ρωσικά από τον Πούτιν. Όσον αφορά την κοινωνική τάξη, είναι στην πραγματικότητα ένα επίπεδο πάνω από τον Πούτιν. Και η καλλιτεχνική πλευρά του Prigozhin είναι ορατή στα βίντεό του. Δεν μπορεί να μετρήσει (τα μαθηματικά του είναι τρομερά, άλλη μια αποκάλυψη των βίντεό του). Αλλά κοιτάξτε το εύστοχο και αιχμηρό λεξιλόγιό του, τους ρυθμούς του, την ικανότητά του να αναλαμβάνει τον ρόλο του σκληρού άντρα, του Ρώσου πατριώτη με καρδιά, αυτού που λέει την αλήθεια και που επικρίνει τους οπορτουνιστές, τους ανόητους, και τους κλέφτες που έχει ορίσει ο Πούτιν.

25062023-2.jpg

Ο Stephen Kotkin είναι Ανώτερος συνεργάτης στο Ινστιτούτο Διεθνών Σπουδών Freeman Spogli του Στάνφορντ.
--------------------------------------------------------------

Σε κάποιο βαθμό, ο Prigozhin φαίνεται να έχει μάθει από τις υπέροχες παραστάσεις βίντεο του [Ρώσου αντιφρονούντος] Alexei Navalny. Ο Ναβάλνι είναι ακόμα ζωντανός. Βρίσκεται στην φυλακή και αντιμετωπίζει ανανέωση της ποινής του με πλαστές κατηγορίες. Όσο είναι ζωντανός, αντιπροσωπεύει και αυτός μια εναλλακτική. Ένας άλλος Ρώσος εθνικιστής, πολύ διαφορετικού είδους σίγουρα, αλλά που λέει επίσης δυνατά ότι ο πόλεμος ήταν μια απαίσια ιδέα και βλάπτει την Ρωσία.

Ο Ναβάλνι αποτελεί, επιπλέον, το ανεκτίμητο χαρτί της άρσης των κυρώσεων για κάθε επίδοξο αντικαταστάτη του Πούτιν, ακόμα κι αν ο Ναβάλνι δεν είναι ο ίδιος αυτός ο αντικαταστάτης.

-Τι μπορεί να κάνει ο Πούτιν για να γυρίσει τα πράγματα;

Ο Πούτιν θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει την ισχυρή αεροπορία του, η οποία είναι ακόμα άθικτη, για να χτυπήσει τις δυνάμεις της Βάγκνερ. Φαίνεται ότι η ρωσική αεροπορία βομβαρδίζει τις δυνάμεις της Wagner καθ' οδόν προς τη Μόσχα. Θα ήταν ριζοσπαστική ενέργεια να χτυπηθεί ο Πριγκόζιν, που βρίσκεται στο Ροστόφ, τον κύριο στρατιωτικό κόμβο στην Ρωσία για τον πόλεμο του Πούτιν στην Ουκρανία. Φανταστείτε τον συμβολισμό από κάτι τέτοιο. Τούτου λεχθέντος, μια αεροπορική ή μια πυραυλική επίθεση θα μπορούσε να τερματίσει γρήγορα αυτή την επίδοξη εξέγερση. Και αν δεν χρησιμοποιήσει αποφασιστικά την αεροπορία και σύντομα, ο Πούτιν θα μπορούσε να χάσει τον έλεγχο της κατάστασης.

Ο Πριγκόζιν δεν έχει τα βαριά όπλα για να πάρει στρατιωτικά τη Μόσχα. Δεν έχει πολεμική αεροπορία —εκτός εάν στοιχεία της ρωσικής αεροπορίας αποστατήσουν προς αυτόν. Θα μπορούσε να πάρει τη Μόσχα, ή τουλάχιστον να μπει σε αυτήν, για συνομιλίες ή διαπραγματεύσεις, αλλά μόνο εάν δεν συναντήσει αντίσταση. Αυτό θα απαιτούσε από τον ρωσικό στρατό -στρατιώτες και αξιωματικούς- να επιλέξουν να μην πυροβολήσουν εναντίον των ανδρών του και εναντίον του. Θα σήμαινε ότι η FSB (Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας) αποφάσισε, ή κάποια στοιχεία της αποφάσισαν, να απόσχει από την εκπλήρωση εντολών θανάσιμων βολών. Αυτό φαίνεται απίθανο, για να είμαι ειλικρινής. Το ότι το συζητάμε, όμως, σημαίνει ότι δεν είναι μηδενική η πιθανότητα.

Εάν ο Πούτιν χρησιμοποιούσε όντως την αεροπορία εναντίον του Πριγκόζιν, θα μπορούσε επίσης να κάνει τα πράγματα χειρότερα για τον εαυτό του. Θα βομβάρδιζε τις δικές του δυνάμεις. Το Ροστόφ είναι Ρωσία, όχι Ουκρανία. Υπάρχουν παιδιά από την Ρωσία εκεί. Το στρατιωτικό στρατηγείο βρίσκεται στο κέντρο μιας πολυπληθούς πόλης και Ρώσοι στρατιώτες και αξιωματικοί βρίσκονται μέσα στο στρατηγείο, όχι μόνο μισθοφόροι της Βάγκνερ -οι οποίοι έχουν επίσης μητέρες και πατέρες, αδερφές και αδέρφια. Ο Πούτιν δεν θα μπορούσε να λογοκρίνει μια τέτοια πράξη, γιατί το όλο θέμα θα ήταν να αποδείξει ότι είναι επικεφαλής.

Θα πρέπει επίσης να ανησυχούμε ότι ο Πούτιν θα μπορούσε να κάνει κάτι ριζικό για να αποσπάσει την προσοχή και να ανακτήσει το πάνω χέρι. Ανατίναξε το φράγμα Kakhovka. Τι γίνεται με τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια; Ο Πούτιν θα μπορούσε να το ανατινάξει και να εκθέσει την Ουκρανία σε ακτινοβολία. Μεγάλο μέρος της Ουκρανίας θα γινόταν δυνητικά ακατοίκητο για μεγάλο χρονικό διάστημα: η ακτινοβολία είναι πολύ χειρότερη από το μολυσμένο νερό ή από τις νάρκες που έχει σπείρει η Ρωσία σε όλες τις μεγάλες εκτάσεις της Ουκρανίας που καταλαμβάνει. Οι ουκρανικές ειδικές δυνάμεις προσπάθησαν και απέτυχαν, πολλές φορές, να διασχίσουν τον ποταμό Δνείπερο και να πάρουν τον έλεγχο του πυρηνικού σταθμού.

-Αυτά είναι μερικά τρομερά σενάρια.

Ο Αρμαγεδδών δεν αποφεύχθηκε αλλά καθυστέρησε; Επαναπρογραμματίστηκε ο Αρμαγεδδών; Δεν μπορώ να πιστέψω ότι λέω τέτοια λόγια. Ο Πούτιν επανέλαβε πρόσφατα ότι η κυβερνητική πολιτική για την χρήση πυρηνικών όπλων υπάρχει σε ένα σενάριο όταν απειλείται η ύπαρξη του ρωσικού κράτους. Εξισώνει την προσωπική του διακυβέρνηση με αυτήν του ρωσικού κράτους.