Το Ισραήλ περιχαρακώνεται αλλά αιμορραγεί

Οι αισιόδοξοι ισχυρίζονται ότι τα ανελεύθερα νομοσχέδια θα πέσουν στο κενό, θα αποδυναμωθούν ή θα απορριφθούν από το Ανώτατο Ισραηλινό Δικαστήριο. Η ανεξαρτησία του Δικαστηρίου, όμως, έχει δεχθεί τα πυρά βουλευτών και είναι αμφίβολο αν θα αντισταθεί απέναντι στις κυρίαρχες πολιτικές τάσεις. Τούτη η απειλή κατά των πολιτικών ελευθεριών έχει δημιουργήσει παράδοξες συμμαχίες. Οι εκπρόσωποι των αριστερών μη κυβερνητικών οργανώσεων εκθειάζουν τώρα τους επί μακρόν επικριτές του Λικούντ, όπως τον Πρόεδρο της Κνεσέτ Ρεϊβέν Ριβλίν, ο οποίος τον περασμένο Ιούλιο δήλωσε στην εφημερίδα Χάαρετζ ότι νιώθει «ντροπιασμένος και ταπεινωμένος» από τον νόμο που τιμωρεί το μποϋκοτάζ. Όμως ο Ριβλίν και οι κομματικοί του σύμμαχοι προέρχονται από μια παλαιότερη γενιά δεξιών πολιτικών αφοσιωμένων στην προάσπιση των ατομικών ελευθεριών που τώρα τείνουν να εξαφανιστούν. Τα προπύργια του Ισραήλ εναντίον των δυνάμεων του ανελεύθερου εθνικισμού καταρρέουν.

ΠΕΡΙΘΩΡΙΑΚΟΙ ΕΝΤΟΣ

Ο ανερχόμενος εθνοκεντρισμός μεταξύ των Ισραηλινών Εβραίων, ως αποτέλεσμα της κατοχής, έχει απειλήσει και τους Άραβες πολίτες του Ισραήλ, που σήμερα αποτελούν πάνω από το 20% του ισραηλινού πληθυσμού και αισθάνονται ολοένα και πιο αποξενωμένοι από το κράτος. Οι αραβικοί δήμοι ανέκαθεν λάμβαναν λιγότερη χρηματοδότηση απ’ ό,τι οι εβραϊκοί ομόλογοί τους, ενώ το προσδόκιμο ζωής, οι επιτυχίες στην εκπαίδευση και οι επαγγελματικές ευκαιρίες για τους Άραβες πολίτες υπολείπονται κατά πολύ εκείνων των Εβραίων, ένα χάσμα που κατά τα πρόσφατα χρόνια μόνο μεγαλώνει. Σύμφωνα με την Ένωση για την Προώθηση της Ισότητας των Πολιτών στο Ισραήλ, η συνολική ανισότητα μεταξύ Εβραίων και Αράβων όσον αφορά την υγεία, την εκπαίδευση, την απασχόληση, την κατοικία και την κοινωνική πρόνοια αυξήθηκε κατά 4,3% μεταξύ του 2006 και του 2008.

Επιπλέον, κατά την τελευταία δεκαετία οι Άραβες πολίτες έχουν υποφέρει από την αυξανόμενη εχθρότητα του ισραηλινού κράτους απέναντί τους. Για παράδειγμα, το 2007, η ισραηλινή εφημερίδα Μααρίβ έγραψε ότι ο αρχηγός του Σιν Μπετ, της υπηρεσίας εσωτερικής ασφάλειας της χώρας, προειδοποίησε τον Ισραηλινό πρωθυπουργό, Έχουντ Όλμερτ, ότι οι Άραβες πολίτες του Ισραήλ αποτελούν «στρατηγική απειλή». Από το 2009, μέλη της Κνεσέτ από τα τρία μεγαλύτερα κόμματα, Καντίμα, Λικούντ και Γισραέλ Μπεϊτένου, έχουν προτείνει μια σειρά από αντι-αραβικά νομοσχέδια, συμπεριλαμβανομένου και ενός διατάγματος που προβλέπει ότι οι νεοεισερχόμενοι μετανάστες οφείλουν να ορκίζονται αφοσίωση στο Ισραήλ ως εβραϊκό κράτος. Η Κνεσέτ ενέκρινε επίσης νόμο που προέβλεπε την απαγόρευση των εκδηλώσεων μνήμης από πλευράς των Αράβων για τη νάκμπα (καταστροφή), όταν οι Άραβες πενθούν για την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ και τον εκτοπισμό των Παλαιστινίων. Στις αρχές Αυγούστου η Κνεσέτ άρχισε να μελετά έναν καινούργιο «βασικό νόμο» (κάτι αντίστοιχο με συνταγματική διάταξη στο Ισραήλ), σύμφωνα με τον οποίο η αραβική γλώσσα, αν και αναγνωρισμένη ως επίσημη γλώσσα στο Ισραήλ από το 1948, υποβιβάζεται σε δευτερεύουσα θέση.

Οι εντεινόμενες διακρίσεις εις βάρος των Αράβων προέκυψαν από το παρασκήνιο της δεύτερης ιντιφάντα και των επακόλουθων εκστρατειών που πραγματοποίησε το Ισραήλ εναντίον της Χεζμπολλάχ στον Λίβανο και εναντίον της Χαμάς στη Γάζα. Κατά την τελευταία δεκαετία, οι ηγέτες της αραβικής κοινότητας του Ισραήλ έχουν διακηρύξει την αμέριστη συμπαράστασή τους στην παλαιστινιακή εθνική υπόθεση, τονίζοντας ότι ένα Ισραηλινό κράτος που προσδιορίζεται ως «εβραϊκό» είναι μισαλλόδοξο και προτείνοντας εναλλακτικές λύσεις που κυμαίνονται από ένα φιλελεύθερο «κράτος όλων των πολιτών» μέχρι μια συμφωνία συνένωσης, κατά το πρότυπο του Βελγίου, σε ένα κράτος δύο εθνοτήτων. Ορισμένοι έφθασαν στο σημείο να υποστηρίζουν τη βία εναντίον των Ισραηλινών πολιτών, ενώ ένας μικρός αριθμός Αράβων πολιτών έχουν συλληφθεί να υποστηρίζουν υλικά την τρομοκρατία.

Ο συνδυασμός των παραγόντων αυτών έχει οδηγήσει τους Εβραίους του Ισραήλ να γίνουν βαθιά καχύποπτοι απέναντι στους Άραβες συμπολίτες τους. Σύμφωνα με δημοσκόπηση που έγινε από το Πανεπιστήμιο της Χάιφα, το 2009 πάνω από το 65% του εβραϊκού πληθυσμού θεωρούσε τους Άραβες πολίτες πιο αφοσιωμένους στην παλαιστινιακή υπόθεση παρά στο Ισραήλ. Στην ίδια δημοσκόπηση σχεδόν το 80% των ερωτηθέντων απάντησε ότι ο καθορισμός «του χαρακτήρα και των συνόρων του κράτους» θα πρέπει να εγκριθεί μόνο από την πλειοψηφία των Εβραίων πολιτών και όχι από τον πληθυσμό του Ισραήλ στο σύνολό του. Οι περισσότεροι από τους ερωτηθέντες Εβραίους αρνήθηκαν το δικαίωμα των ιδιωτών Αράβων να αγοράζουν γη οπουδήποτε στο Ισραήλ, ενώ μια σημαντική μειοψηφία (άνω του 30%) αρνήθηκε το δικαίωμα ψήφου στους Άραβες πολίτες. Οι απόψεις αυτές δεν αντικατοπτρίζουν μόνο την αντιπάθεια των Εβραίων για τους Άραβες, αλλά και τις έντονες διακυμάνσεις της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης: σύμφωνα με δεδομένα του Πανεπιστημίου της Χάιφα, οι απόψεις των Ισραηλινών κατά του δικαιώματος ύπαρξης των Αράβων πολιτών στη χώρα και κατά του δικαιώματος ψήφου, ήσαν ηπιότερες στα μέσα της δεκαετίας του ’80, πριν από την πρώτη ιντιφάντα, και στα μέσα της δεκαετίας του ’90, κατά την κορύφωση της ειρηνευτικής διαδικασίας του Όσλο.