Η δημοκρατία στην Ουγγαρία διολισθαίνει…

Τον περασμένο Ιανουάριο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ, ξεκίνησε [9] μια «ταχεία διαδικασία επί παραβάσει» κατά της Ουγγαρίας ως αντίδραση στο νέο σύνταγμα. Η δράση αναγκάζει την ουγγρική κυβέρνηση να συμμορφωθεί με το καταστατικό της ΕΕ ή να αντιμετωπίσει κυρώσεις έως και πιθανή αποπομπή. Ειδικότερα, η ΕΕ αναφέρεται στον νόμο της Ουγγαρίας για τα ΜΜΕ, τις αλλαγές επί του δικαστικού συστήματος και τις παρεμβάσεις σχετικά με την ανεξαρτησία της Κεντρικής Τράπεζας και της Εθνικής Υπηρεσίας Προστασίας Δεδομένων, ως πιθανές παραβάσεις. Τον επόμενο μήνα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε ένα ψήφισμα θεωρώντας το νέο σύνταγμα «σε σύγκρουση με τις κοινές ευρωπαϊκές αξίες της ελευθερίας και της δημοκρατίας». Τον Μάρτιο, η συνταγματική συμβουλευτική επιτροπή της ΕΕ δήλωσε ότι το σύνταγμα παραβιάζει διάφορες συμβάσεις της ΕΕ, ιδιαίτερα δε η εξουσία που αναλαμβάνει ο νέος επικεφαλής του Εθνικού Δικαστικού Γραφείου. «Παρά το γεγονός ότι (τα κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης) έχουν ένα μεγάλο περιθώριο εκτίμησης στο σχεδιασμό ενός συστήματος για την απονομή της δικαιοσύνης, σε κανένα άλλο κράτος μέλος τέτοιες σημαντικές εξουσίες - συμπεριλαμβανομένης της εξουσίας επιλογής δικαστών και ανώτερων αξιωματούχων – δεν έχουν ανατεθεί σε ένα μόνο άτομο», δήλωσε το διοικητικό συμβούλιο [10]. Τον προσεχή Οκτώβριο, το Συμβούλιο της Ευρώπης, ένας Οργανισμός με 47 μέλη που θα προωθεί την ευρωπαϊκή συνεργασία όσον αφορά το κράτος δικαίου και τα δημοκρατικά πρότυπα, θα αποφασίσει αν πρέπει ή όχι να τοποθετήσει την Ουγγαρία υπό επίσημη «επιτήρηση», σύμφωνα με την οποία θα αξιολογεί τη δέσμευση της ουγγρικής κυβέρνησης στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.

Τον Ιανουάριο, η ΕΕ κάλεσε τον Όρμπαν στις Βρυξέλλες για να αντιμετωπίσει ορισμένες από τις ανησυχίες της. Ο πρωθυπουργός παρέδωσε ένα συμβιβαστικό σημείωμα, λέγοντας [11] προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, «σκέφτηκα ότι πρέπει να είναι στη διάθεσή σας, ώστε να μπορείτε να λάβετε από πρώτο χέρι πληροφορίες σχετικά με την πρόθεση της κυβέρνησης της Ουγγαρίας». Το έπραξε εν μέρει χάρη στη δεινή οικονομική κατάσταση της Ουγγαρίας. Η χώρα πάσχει από 12% ανεργία και αναμένεται να είναι η μόνη εκτός ευρώ χώρα στην Ανατολική Ευρώπη της οποίας η οικονομία θα συρρικνωθεί φέτος. Ο Όρμπαν χρειάζεται την υποστήριξη της ΕΕ για ένα σχέδιο διάσωσης από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

Κι όμως, πίσω στην Ουγγαρία, ο Όρμπαν έχει εκφράσει τη βαθιά αντιπάθειά του προς την Ευρώπη. Τον Μάρτιο, μόλις δύο μήνες μετά τις πλήρεις σεβασμού απαντήσεις του στις Βρυξέλλες, έκανε μια φλογερή ομιλία στη Βουδαπέστη ενώπιον δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων συγκρίνοντας τις επικρίσεις της ΕΕ στην κυβέρνησή του με την βίαιη εισβολή της Σοβιετικής Ένωσης και την επί δεκαετίες κατοχή της Ουγγαρίας, δηλώνοντας ότι, «Είμαστε περισσότερο από εξοικειωμένοι με το χαρακτήρα της αυτόκλητης συντροφικής βοήθειας, ακόμη και αν έρχεται φορώντας ένα τέλειο κοστούμι και όχι μια στολή με επωμίδες». Οι Ούγγροι, υποστήριξε, ήταν μέρος μιας «σιωπηλής και ανθεκτικής στο χρόνο Ευρώπης των πολλών δεκάδων εκατομμυρίων πολιτών, που εξακολουθούν να επιμένουν στην εθνική κυριαρχία και εξακολουθούν να πιστεύουν στις χριστιανικές αρετές του θάρρους, της τιμής, της πίστης και του ελέους, που κάποτε έκαναν την ήπειρό μας μεγάλη».

Πράγματι, υπό το Fidesz, αυτός ο εθνικισμός έχει αντικαταστήσει τον παν-ευρωπαϊσμό του παρελθόντος. Το κόμμα έχει χορηγήσει υπηκοότητα σε ουγγρικές μειονότητες που ζουν στο εξωτερικό (πολλοί Ούγγροι είναι διασκορπισμένοι σε γειτονικές χώρες, ως μια παρατεταμένη συνέπεια της μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο συνθήκης του Τριανόν) και έχει διαμορφώσει συμμαχίες με τους Ούγγρους εθνικιστές ηγέτες που ζουν σε γειτονικές χώρες. Στις 4 Ιουνίου 2010, στην 90η επέτειο από την υπογραφή του Τριανόν, η κυβέρνηση κατήγγειλε «το άδικο και αθέμιτο διαμελισμό του ουγγρικού έθνους από ξένες δυνάμεις» και δήλωσε ότι η διαίρεση της Ουγγαρίας δημιούργησε «πολιτικά, οικονομικά, νομικά και ψυχολογικά προβλήματα που μέχρι σήμερα δεν έχουν λυθεί». Και τον Μάιο, ο Πρόεδρος της Βουλής της Ουγγαρίας που είναι μέλος του Fidesz ταξίδεψε [12] σε μια μικρή πόλη στην Τρανσυλβανία (που είναι τώρα μέρος της Ρουμανίας, αλλά κάποτε ανήκε στην ευρύτερη περιοχή της Ουγγαρίας) για να παραστεί σε μια τελετή επαναταφής ενός από μακρού χρόνου τεθνεώτος Ούγγρου συγγραφέα και πολιτικού, του Γιόζεφ Νίρο (Joseph Nyiro), ο οποίος υπήρξε υποστηρικτής του φασιστικού κόμματος στον πόλεμο, του «Σταυρού από Βέλη».

Ο Φέρεντς Γκιούρτσανι, ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός της Ουγγαρίας από το 2004 ως το 2009, μου συνόψισε την εθνικιστική νοοτροπία του Fidesz όταν συναντηθήκαμε τον Φεβρουάριο: « Όλοι είναι εχθροί μας. Και στεκόμαστε μόνοι. Πρέπει να προστατέψουμε τους εαυτούς μας».

Η ΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ