Η δημοκρατία στην Ουγγαρία διολισθαίνει…

Όπως έδειξε η επίθεση του περασμένου έτους στους φιλελεύθερους φιλόσοφους, το Fidesz θέλει να επεκτείνει την ηγεμονία του πέρα από την πολιτική, με την ελπίδα να δημιουργήσει αυτό που ο Όρμπαν ανέφερε [5] ως, «ένα νέο, σύγχρονο, δεξιό πολιτισμό». Τον περασμένο Οκτώβριο [6], ο Όρμπαν διόρισε έναν βουλευτή του Fidesz για να επιβλέψει τη λειτουργία του Εθνικού Πολιτιστικού Ταμείου, που κάποτε ήταν ένα ανεξάρτητο σώμα το οποίο διένειμε τις κρατικές επιδοτήσεις για τις τέχνες. Τότε, τον περασμένο Φεβρουάριο, ο ηθοποιός Γκιόργκι Ντόρνερ (Gyorgy Dorner) εγκαταστάθηκε ως διευθυντής του κρατικά επιχορηγούμενου Νέου Θεάτρου της Βουδαπέστης, διορισμένος από τον κατ’ όνομα ανεξάρτητο αλλά φιλικό προς το Fidesz δήμαρχο της Βουδαπέστης. Ο Ντόρνερ είναι υποστηρικτής του Jobbik [7], ενός ακροδεξιού κόμματος που ακολουθώντας το Fidesz στις εκλογές του 2010 έγινε η τρίτη μεγαλύτερη παράταξη στην Ουγγαρία. (Τα μέλη του Jobbik φορούν στολές που θυμίζει το φασιστικό κόμμα «Σταυρός από Βέλη» που υπήρχε όταν η χώρα βρισκόταν σε πόλεμο και του οποίου οι ηγέτες ξιφουλκούσαν για την «εγκληματικότητα των Τσιγγάνων». Τον περασμένο Απρίλιο, ένας βουλευτής του Jobbik διάβασε τις μακάβριες λεπτομέρειες ενός διαβόητου αντισημιτικού ουγγρικού συκοφαντικού αιμοσταγούς λιβέλου μέσα στην Βουλή). Στην αίτησή του για τη δουλειά, ο Ντόρνερ δεσμεύτηκε να μετονομάσει το ίδρυμα «Το Θέατρο του Εσωτερικού Μετώπου» και επιτέθηκε στην «εκφυλισμένη, άρρωστη, φιλελεύθερη ηγεμονία» που υποτίθεται ότι κυβερνά τον κόσμο της τέχνης της Ουγγαρίας. Στα τέλη του περασμένου χρόνου, ο Ντόρνερ αναγόρευσε τον θεατρικό συγγραφέα Ίστβαν Τσούρκα (Istvan Csurka), έναν από τους πιο ηχηρούς αντισημίτες της χώρας, ως συν-διευθυντή του. Ο Τσούρκα κατήγγειλε μια «εβραϊκή λογοτεχνική κατοχή», και «έναν βάλτο, όπου οι μη-Εβραίοι συγγραφείς δεν έχουν καμία πιθανότητα να παρουσιάσουν τα έργα τους». Η ανακοίνωση της επιλογής του Ντόρνερ προκάλεσε διεθνές σοκ και διαμαρτυρίες, και ο διορισμός του Τσούρκα ανακλήθηκε λίγο πριν φύγει από τη ζωή τον Φεβρουάριο.

Ο Όρμπαν δικαιολόγησε τις ευρύτερες αλλαγές με το επιχείρημα ότι η Ουγγαρία έχει γίνει μόλις τώρα, με την ηχηρή εκλογική νίκη του κόμματός του, μια πραγματική δημοκρατία. Το Fidesz περιγράφει τις εκλογές του 2010 ως «επανάσταση της κάλπης», μια συνειδητή σύνδεση με το 1956 όταν απέτυχε η εξέγερση εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης καταλήγοντας σε αιματοχυσίες και καταστολή. Όταν επισκέφθηκα τον Ζόλταν Κόβατς (Zoltan Kovacs), υπουργό Επικοινωνιών της Ουγγαρίας, στη Βουδαπέστη στο γραφείο του, τον Φεβρουάριο, μου επανέλαβε την άμυνα του Όρμπαν. «Ξέρετε ποια είναι η αρχική έννοια της λέξης επανάσταση;», με ρώτησε. «Η επιστροφή στο αρχικό σημείο. Και προσπαθούμε ακριβώς να επιστρέψουμε σε μια δημοκρατική παράδοση που υπήρχε σε αυτή τη χώρα πριν από την έλευση του κομμουνισμού και πριν από τον ερχομό του φασισμού και του ναζισμού». Αναφερόμενος στην περίοδο του μεσοπολέμου, ο Κόβατς ανέφερε τον Μίκλος Χόρτυ (Miklos Horthy), τον οιονεί δικτάτορα που κυβέρνησε την Ουγγαρία από το 1920 έως το 1944 και του οποίου η εικόνα αναδύεται [8] σε όλη τη χώρα με καινούργια αγάλματα και προτομές. Ο Κόβατς ισχυρίζεται ότι η δυτική κριτική στην Ουγγαρία υποσυνείδητα επηρεάζεται από τις αιώνιες προκαταλήψεις που απεικονίζουν το ανατολικό τμήμα της γηραιάς ηπείρου ως απολίτιστο και οπισθοδρομικό. Όμως, η υποτιθέμενη «δημοκρατική παράδοση» της Ουγγαρίας του Χόρτυ, της πρώτης χώρας που ψήφισε έναν αντισημιτικό νόμο μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, είναι κάτι που πολύ δύσκολα θα ταίριαζε με την αντίληψη των περισσότερων ανθρώπων περί δημοκρατίας.

ΔΙΨΑ ΓΙΑ ΕΞΟΥΣΙΑ

Όσο ο Όρμπαν άλλαξε τον εσωτερικό χαρακτήρα της Ουγγαρίας, έχει αλλάξει και τον προσανατολισμό της εξωτερικής πολιτικής της. Χάρτες με τη χώρα κατά δύο τρίτα μεγαλύτερη από το σημερινό μέγεθός της κοσμούν πλέον αυτοκίνητα, καρτ-ποστάλ και μπαρ. Αυτή είναι η εικόνα της Μεγάλης Ουγγαρίας, που υπήρχε για αιώνες μέχρις ότου η Συνθήκη του Τριανόν μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο διέσπασε την Αυστρο-Ουγγρική Αυτοκρατορία. Περιλάμβανε τη σημερινή Σλοβακία, τμήματα της Κροατίας, της Ρουμανίας και της Σερβίας. Ένα κιτς έμβλημα της αυτοκρατορικής νοσταλγίας της Ουγγαρίας, αντιπροσωπεύει επίσης μια θεμελιώδης αμφισημία μεταξύ των Ούγγρων για τη θέση τους στην Ευρώπη και τη στάση τους απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση.