Καθαρίζοντας το κάρβουνο!

Μια από τις κορυφαίες τεχνολογίες καθαρού άνθρακα είναι αυτή της «δέσμευσης και απομόνωσης άνθρακα» (Carbon Capture and Sequestration, CCS), σύμφωνα με την οποία το διοξείδιο του άνθρακα που συλλέγεται από τις εκπομπές μιας μονάδας παραγωγής ενέργειας διοχετεύεται στο υπέδαφος. Αυτή τη στιγμή, η διαδικασία είναι απαγορευτικά ακριβή, κοστίζει περίπου 50 έως 100 δολάρια για κάθε αποθηκευμένο τόνο διοξειδίου του άνθρακα. Αλλά δεδομένου ότι το διοξείδιο του άνθρακα από εργοστάσια λιθάνθρακα είναι μια από τις μεγαλύτερες πηγές εκπομπών, αξίζει η προσπάθεια να μειωθούν αυτές οι δαπάνες. Για να γίνει αυτό, οι κυβερνήσεις που προωθούν ήδη την έρευνα για CCS, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων της Αυστραλίας, της Κίνας, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών, πρέπει να αυξήσουν την χρηματοδότηση. (Μέχρι στιγμής, το άθροισμα της παγκόσμιας δημόσιας υποστήριξης για έργα πρακτικής CCS έχει φτάσει μόνο τα 23 δισεκατομμύρια δολάρια). Οι χώρες θα πρέπει να συντονίσουν τις προσπάθειές τους πιο στενά, έτσι ώστε να επιταχυνθεί η καινοτομία στις τεχνολογίες CCS, σχεδιάζοντας σχετικές προσπάθειες σε μέρη όπως η Κίνα, που προσφέρουν χαμηλότερο κόστος και λιγότερα ρυθμιστικά εμπόδια. Επιπλέον, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να επιταχύνουν τις ρυθμιστικές εγκρίσεις για έργα που χρησιμοποιούν δέσμευση του διοξειδίου του άνθρακα για να αναβιώσουν παλιές δεξαμενές πετρελαίου, κάτι που θα καταστήσει τα οικονομικά γύρω από την CCS πιο ελκυστικά.

Μια πιο επαναστατική καθαρή τεχνολογία επιτρέπει στις εταιρείες ενέργειας να δεσμεύσουν την ενέργεια του λιθάνθρακα, χωρίς καν να φέρουν τον υπόγειο άνθρακα στην επιφάνεια της γης. Η «υπόγεια αεριοποίηση άνθρακα» (Underground Coal Gasification, UCG) περιλαμβάνει την ανάφλεξη φλεβών άνθρακα βαθιά κάτω από την επιφάνεια της γης, μετατρέποντας τον άνθρακα σε ένα αέριο που μπορεί στη συνέχεια να διοχετευθεί υπέργεια και να τροφοδοτήσει ηλεκτρικές γεννήτριες ή να δημιουργήσει υποκατάστατα ντίζελ. Η τεχνολογία βιώνει ένα κύμα νέων επενδύσεων, χάρη στις νέες προόδους στον τομέα των γεωτρήσεων και τα νέα υπολογιστικά μοντέλα που μειώνουν το κόστος. Η UCG αφήνει το μεγαλύτερο μέρος της ρύπανσης που σχετίζεται με την καύση του άνθρακα στο υπέδαφος, ειδικά όταν η μέθοδος συνδυάζεται με την CCS.

Η τεχνολογία UCG δεν είναι ακόμα ευρέως εμπορικά βιώσιμη, αλλά πιλοτικά έργα σε όλο τον κόσμο επιτρέπουν στους μηχανικούς να τελειοποιούν τις γεωτρήσεις τους και τις τεχνικές καύσης έτσι ώστε το κόστος μπορεί τελικά να κατέβει. Το Lawrence Livermore National Laboratory εκτιμά ότι το αέριο που δημιουργείται από UCG θα μπορούσε περιβαλλοντικά να ισοδυναμεί με το φυσικό αέριο και να κοστίζει περίπου 6 έως 8 δολάρια ανά εκατομμύριο BTUs. Η κλίμακα αυτή υπερβαίνει κατά πολύ τις τρέχουσες τιμές του φυσικού αερίου στις ΗΠΑ, οι οποίες κυμαίνονται μεταξύ 2 και 3 δολαρίων, αλλά είναι περίπου στο μισό από όσο πληρώνουν η Κίνα και η Ινδία για φυσικό αέριο στις παγκόσμιες αγορές. Το αέριο από UCG θα είναι φθηνότερο από το πετρέλαιο ανά μονάδα ενέργειας και θα μπορούσε να μετατραπεί σε καύσιμο για τις μεταφορές για να ανταγωνιστεί άμεσα με το ντίζελ.

Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να χρηματοδοτήσουν περισσότερη έρευνα σε αυτή την πολλά υποσχόμενη τεχνολογία, η οποία θα μπορούσε να αποφέρει τεράστια περιβαλλοντικά οφέλη και οφέλη ενεργειακής ασφάλειας. Εταιρείες στην Αυστραλία και την Κίνα ακολουθούν ήδη προηγμένα σχέδια UCG. Σύμφωνα με τους επιστήμονες στο Lawrence Livermore National Laboratory, αν η κυβέρνηση των ΗΠΑ ξοδέψει 122 εκατομμύρια δολάρια στο εγχώριο ερευνητικό πρόγραμμα UCG, η χώρα θα έχει μια ευκαιρία να αναπτύξει εμπορικά βιώσιμη τεχνολογία.

Σε εποχή δημοσιονομικής λιτότητας, αυτές οι αξιόλογες καινοτομίες μείωσης των εκπομπών είναι απίθανο να πάρουν μεγάλη κυβερνητική χρηματοδότηση, τουλάχιστον όχι αρκετή για να γίνουν εμπορικά βιώσιμες. Έτσι, οι ερευνητές θα πρέπει να προσελκύσουν μερικά από το 1 τρισεκατομμύριο δολάρια που διαχειρίζονται τα γκρουπ ιδιωτικών κεφαλαίων και οι εταιρείες venture capital. Έξυπνες φορολογικές πολιτικές μπορούν να κάνουν πιο εύκολο αυτό το έργο. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το Κογκρέσο θα πρέπει να δημιουργήσει μια νέα κατηγορία φόρου για τα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια και τα κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου που επενδύουν σε ενεργειακή καινοτομία. Στη συνέχεια, θα πρέπει να προσφέρει σε επενδυτές όπως είναι τα συνταξιοδοτικά Ταμεία και τα κληροδοτήματα, εκπτώσεις φόρου για την διοχέτευση χρημάτων σε αυτά τα κεφάλαια. Το αποτέλεσμα θα είναι η δημιουργία μιας ολόκληρης κατηγορίας περιουσιακών στοιχείων που θα επιτρέψουν στις αγορές να αναζητήσουν τις ενεργειακές καινοτομίες που θα αποδώσουν μεγαλύτερα οφέλη για το περιβάλλον και μεγαλύτερα οικονομικά κέρδη.

ΕΝΑ ΚΑΘΑΡΟΤΕΡΟ, ΠΙΟ ΔΡΟΣΕΡΟ ΜΕΛΛΟΝ

Η αύξηση της ζήτησης για άνθρακα στον αναπτυσσόμενο κόσμο είναι απλά μια επανάληψη του βιομηχανικού παρελθόντος του ανεπτυγμένου κόσμου. Οι κάποτε φτωχές κοινωνίες τώρα πλέον φωνάζουν για τις ίδιες ευκαιρίες και πολυτέλειες που οι πλουσιότεροι ομόλογοί τους απολαμβάνουν για δεκαετίες, και στρέφονται προς τον άνθρακα, ρυπογόνος όπως είναι, για να τροφοδοτήσουν την ανάπτυξη αυτή. Όπως ένας Κινέζος αξιωματούχος ενέργειας το έθεσε κατά τη διάρκεια μιας ενεργειακής διάσκεψης στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ το 2011, ο μέσος άνθρωπος στο Guangzhou «μάλλον θα πάθει ασφυξία αντί να λιμοκτονήσει».

Οι καθαρότερες εναλλακτικές πηγές ενέργειας αρχίζουν να ικανοποιούν την όρεξη του αναπτυσσόμενου κόσμου για άνθρακα, αλλά θα περάσουν δεκαετίες προτού να μπορέσουν να εκτοπίσουν ουσιαστικά το κυρίαρχο μερίδιο του άνθρακα από το παγκόσμιο μείγμα ηλεκτρικής ενέργειας. Κάθε ενέργεια και κλιματική στρατηγική για το μέλλον πρέπει να αποδεχθεί το γεγονός αυτό. Το να επιδίδεται κανείς σε δονκιχωτικά οράματα για έναν κόσμο χωρίς άνθρακα είναι μια ασυνάρτητη και ανεπαρκής αντιμετώπιση του προβλήματος της υπερθέρμανσης του πλανήτη.