Ο ενεργειακός πλούτος τής Συρίας | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Ο ενεργειακός πλούτος τής Συρίας

Τα πετρελαϊκά συμφέροντα και το συριακό δράμα – Η περίπτωση της Τουρκίας

Επίσης, η ενεργειακή αναβάθμιση της Δαμασκού, θα απαξίωνε σημαντικό μέρος από τα οφέλη τού ελέγχου τού Περσικού Κόλπου από την Ουάσιγκτον και θα λειτουργούσε ουσιαστικά, υπέρ της διαφοροποίησης της ενεργειακής εξάρτησης και της αύξησης της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η πάγια πολιτική των ΗΠΑ, του οικονομικού περιορισμού και της πλήρους αποδυνάμωσης του Ιράν με κάθε μέσο, συνετέλεσε στην επιλογή ρήξης με το συριακό καθεστώς. Επιπλέον, η απομόνωση από τη Συρία, το Ιράκ και το Ιράν των συμφερόντων των μεγάλων αμερικανικών πετρελαϊκών ομίλων, αποτέλεσε πρόσθετο συντελεστή ιδιαίτερης βαρύτητας σε βάρος τής Δαμασκού. Αντίθετα, η πιθανή πτώση τού Άσαντ θα σημάνει την επαναλειτουργία κατ΄ αρχήν μόνο τού αγωγού αργού πετρελαίου Κιρκούκ – Μπανιάς, (η χάραξη του οποίου έγινε το 1930, με σκοπό την τότε προώθηση του ιρακινού πετρελαίου στις διεθνείς αγορές), από ιδιωτικά συμφέροντα και την είσοδο στη χώρα πολυεθνικών επιχειρήσεων για την ανεξέλεγκτη εκμετάλλευση των ενεργειακών της πηγών. Γνωρίζουμε ότι όταν πρόκειται για υποδομές και επενδύσεις σε υδρογονάνθρακες, λόγω του αυξημένου κόστους και του υψηλού ρίσκου, είναι απαραίτητο πρώτα να διασφαλιστεί η διαχρονική σταθερότητα και η φιλικότητα του περιβάλλοντος.

Μια ενδεχόμενη παράταση του σημερινού εμφυλίου πολέμου στη χώρα, ευνοεί τα συμφέροντα των περισσοτέρων πρωταγωνιστών και παραγόντων, εκτός του συριακού λαού και της Συρίας. Η αδυναμία της Συρίας σε περίοδο εσωτερικής σύρραξης, να πραγματοποιήσει τα ενεργειακά έργα και να αναδειχθεί σε ενεργειακό κόμβο της περιοχής, ωφελεί την Τουρκία, τις ΗΠΑ, τα αραβικά κράτη του Κόλπου, το Ισραήλ, τους πολυεθνικούς ομίλους ακόμα και τη Ρωσία, (διατηρούνται σε υψηλά επίπεδα οι τιμές τού πετρελαίου και δεν δρομολογούνται εναλλακτικοί οδοί εφοδιασμού τής Ευρώπης με φυσικό αέριο). Αντίθετα κόστος φέρεται να έχουν ο γειτονικός Λίβανος, το Ιράν και το Ιράκ, (συνέχιση της εξάρτησης στην διακίνηση των πόρων τους) και η Ευρωπαϊκή Ένωση(!). Τέλος, η παρούσα κατάσταση δεν είναι ευοίωνη για την Κίνα και την Ινδία, που αρχικά επωφελήθηκαν από την απόσυρση των ευρωπαϊκών και λοιπών δυτικών διεθνικών εταιρειών από την Συρία για να συνεργαστούν πιο δυναμικά μαζί της στον ενεργειακό τομέα. Γενικότερα, σε μια χώρα με καταστραμμένες υποδομές από τις συγκρούσεις, με πολυάριθμα θύματα, με υποχρεώσεις σε διάφορους «υποστηρικτές», με κοινοτικές, θρησκευτικές και οικονομικές ρωγμές, με καταπονημένο και απελπισμένο τον λαό, αυξάνονται οι εξαρτήσεις της, περιορίζεται η ισχύς της, γίνεται ευάλωτη σε ξένους προστάτες, πρόθυμη στην εξυπηρέτηση αλλοδαπών συμφερόντων, αδύναμη στην προστασία των δικαιωμάτων της, ανίσχυρη στην υπεράσπιση της κυριαρχίας της, για πολλά χρόνια. Συνήθως σχηματίζονται κυβερνήσεις ανδρεικέλων, οι οποίες υποτάσσονται στις επιταγές και στα συμφέροντα των ξένων.

Για την Ευρωπαϊκή Ένωση, μια Συρία – ενεργειακός κόμβος δύναται να αποτελέσει μια αξιόλογη επιλογή διαφοροποίησης των πηγών και των δικτύων τροφοδοσίας της, (αύξηση της ενεργειακής της ασφάλειας) καθώς και περιορισμού τής εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο. Η Ελλάδα και η Κύπρος ως χώρες – μέλη της ΕΕ, σε αντίθεση με την Τουρκία, με την παράλληλη προσέλκυση ευρωπαϊκών συμφερόντων πετρελαϊκών επιχειρήσεων και τον προσεταιρισμό του Ισραήλ [20], μπορούν να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την ευρύτερη συνεργασία στην περιοχή, (επίλυση του παλαιστινιακού ζητήματος και δημιουργία ειδικής οικονομικής ζώνης «πετρο-ευρώ») και την αξιοποίηση των ενεργειακών πόρων για τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου τού αραβικού κόσμου. Η τελευταία, θα επέφερε και αύξηση της παραγωγής τής ΕΕ για την κάλυψη των αυξημένων πλέον αναγκών των αράβων καταναλωτών. Από την άλλη πλευρά, το Ισραήλ θα αναγκαζόταν να αποφύγει ακραίες συμπεριφορές και να προβεί σε λογικές παραχωρήσεις. Ωστόσο, προτεραιότητα θα πρέπει να δοθεί στην άμεση διακοπή των εχθροπραξιών και στη συγκρότηση μιας ενιαίας κυβέρνησης, ώστε η Δαμασκός να παραμείνει ισχυρός παράγοντας στην περιοχή.
Για την Ελλάδα, η ενεργειακή αναβάθμιση της Συρίας και ο έλεγχος από αυτήν της ροής των υδρογονανθράκων τής ευρύτερης περιοχής, επιφέρει μεταξύ άλλων τα εξής βασικά επακόλουθα: υποβάθμιση της ενεργειακής αξίας της Τουρκίας, αύξηση της γεωστρατηγικής σημασίας Ελλάδας και Κύπρου, δυνατότητες πρόσθετων οικονομικών ωφελειών για την Ελλάδα αξιοποιώντας τα εγχώρια διυλιστήρια και τον εμπορικό στόλο για μεταφορές πετρελαίου. Για την Κύπρο [21], εκτός των προηγουμένων, οδηγεί την Δαμασκό αλλά και τη Βηρυτό [22] σε γενικότερη συνεργατική τροχιά μαζί της, σε μια στρατηγική αμοιβαίων οφελών (win - win) διευθέτησης των ΑΟΖ και εκμετάλλευσης των υφισταμένων κοιτασμάτων, (εξόρυξη, μεταφορά και χρήση).

Συμπερασματικά, τα φιλόδοξα σχέδια της Δαμασκού στον ενεργειακό τομέα, οι στοχεύσεις της και οι αυξημένες δυνατότητες επιτυχημένης υλοποίησης των σχεδίων, την τοποθέτησαν στο «μάτι του κυκλώνα»: η Συρία έγινε το κέντρο τού πολέμου για τους υδρογονάνθρακες στη Μέση Ανατολή. Η εφόρμηση των μέσων μαζικής ενημέρωσης και η στρατιωτική επίθεση εναντίον τής Συρίας είναι άμεσα συνδεδεμένες με το παγκόσμιο ανταγωνισμό για την ενέργεια, επιβεβαιώνει και ο καθηγητής Imad Shuebi [23]. Τέλος, αυτή η επισκόπηση των μηχανισμών και των συμφερόντων του επίκαιρου διεθνούς αγώνα στη Συρία, μας επιτρέπει να κατανοήσουμε την διαδικασία σχηματισμού της Νέας Διεθνούς Τάξης, που βασίζεται στην πάλη για την υπεροχή της οποίας ο ακρογωνιαίος λίθος είναι η ενέργεια, με το φυσικό αέριο να έχει την πρωτοκαθεδρία, (γεωενεργειακή θεώρηση), αφού ο εικοστός πρώτος αιώνας υποτίθεται ότι είναι αυτός της καθαρής ενέργειας. Οι εξελίξεις στη Συρία θα κρίνουν τη διαμόρφωση του νέου γεωενεργειακού χάρτη στην περιοχή και συνεπώς αποτελούν ζήτημα προτεραιότητας για τον Ελληνισμό, που αξίζει όχι μόνο τής συνεχούς παρακολούθησης και της προσοχής μας αλλά και την ενεργό συντονισμένη συμμετοχή Ελλάδας και Κύπρου.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ: