Οι υποσχέσεις τής Εγγύς Ανατολής

Ωστόσο το να μην κάνει κανείς σχεδόν τίποτα φαίνεται ολοένα και πιο επικίνδυνο. Χωρίς μια δύναμη που να μπορεί να ανατρέψει την ισορροπία, η ειρήνη είναι απίθανο να έρθει στην Συρία για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η σύγκρουση θα συνεχίσει να διαλύει την υπόλοιπη περιοχή και μπορεί να πλήξει κι άλλα κράτη, επίσης - χώρες που επηρεάζουν ζωτικά συμφέροντα των ΗΠΑ με τρόπους που η Συρία δεν επιδρά. Όσο το καθεστώς Άσαντ μπορεί να βασίζεται σε μια σταθερή εισροή ρωσικών όπλων, κεφαλαίων τού Ιράν και στρατευμάτων από την Χεζμπολάχ, δεν υπάρχει κανένας λόγος να πιστεύουμε ότι πρόκειται να καταρρεύσει. Προς το παρόν, το ηθικό των δυνάμεων του Άσαντ είναι υψηλό, ενώ η κατακερματισμένη αντιπολίτευση πάσχει από εμφύλιες διαμάχες και ανεπαρκή εξωτερική προστασία. Η εικόνα τού τυράννου τής Συρίας που κέρδισε διεθνή αναγνώριση για την διάλυση των χημικών όπλων που δεν έπρεπε να έχει, πόσω δε μάλλον να χρησιμοποιήσει, επίσης δεν βοήθησε.

Μέχρι στιγμής, η εξωτερική υποστήριξη για το καθεστώς και την αντιπολίτευση έχει δημιουργήσει ένα αιματηρό αδιέξοδο. Ο μόνος εξωτερικός δρων που θα μπορούσε να σπάσει το αδιέξοδο είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες. Παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση Ομπάμα είναι δικαιολογημένα δύσπιστη όσον αφορά οποιαδήποτε ενέργεια που θα μπορούσε να οδηγήσει στην δέσμευση επίγειων αμερικανικών δυνάμεων, υπάρχουν επιλογές που προσφέρουν μια εύλογη προσδοκία για τον τερματισμό τής συριακής σύγκρουσης με όρους αποδεκτούς από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ειδικότερα, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να ακολουθήσουν την προσέγγιση που χρησιμοποίησαν κατά την διάρκεια του βοσνιακού εμφυλίου πολέμου στην δεκαετία τού 1990. Ξεκινώντας το 1994, οι Ηνωμένες Πολιτείες βοήθησαν την Κροατία και τους Κροάτες τής Βοσνίας - συγκεκαλυμμένα στην αρχή, αλλά φανερά αργότερα – να οικοδομήσουν έναν συμβατικό στρατό εκπαιδευμένο σε τακτικές και επιχειρήσεις, να καθοδηγείται από μια ενοποιημένη δομή διοίκησης, και να στελεχώνεται από ένα ικανό σώμα αξιωματικών. Η Κροατική δύναμη, συνεπικουρούμενη από εναέριες δυνάμεις τού ΝΑΤΟ, στην συνέχεια νίκησε τον σερβο-βοσνιακό στρατό σε μια σειρά μαχών που έπεισε την σερβική ηγεσία ότι η στρατιωτική νίκη ήταν αδύνατη και έτσι έκανε δυνατές τις συμφωνίες τού Ντέιτον το 1995.

Προς το παρόν, η συριακή αντιπολίτευση είναι ένα χάος, παραλυμένη από την διαφθορά και την ανικανότητα, και κυριαρχείται από σαλαφιστές εξτρεμιστές. Αλλά αυτή η κατάσταση δεν πρέπει να είναι μόνιμη. Το 2005-6, όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες τελικά πήραν στα σοβαρά την οικοδόμηση ενός μεγάλου, ικανού ιρακινού στρατού, οι ένοπλες δυνάμεις τού Ιράκ ήταν επίσης σε σύγχυση. Ωστόσο, μέχρι το 2008, ο στρατός των ΗΠΑ είχε βοηθήσει να δημιουργηθεί μια αρκετά ικανή ιρακινή δύναμη που ήταν σε θέση να βοηθήσει την αμερικανική προσπάθεια για τον τερματισμό τού εμφυλίου πολέμου στο Ιράκ και να σφυρηλατήσει μια νέα διευθέτηση καταμερισμού εξουσίας ώστε να διατηρηθεί η ειρήνη.

Το να βοηθηθεί η συριακή αντιπολίτευση να οικοδομήσει έναν μεγάλο, επαγγελματικό στρατό ώστε να κρατήσει έδαφος και να νικήσει τόσο τις δυνάμεις τού καθεστώτος όσο και τους ισλαμιστές εξτρεμιστές που εμπλέκονται στην σύγκρουση, οπωσδήποτε θα μειώσει τον κατακερματισμό τής αντιπολίτευσης. Θα παρέχει επίσης ένα ισχυρό, κοσμικό θεσμό γύρω από τον οποίο θα μπορούσε να οικοδομηθεί μια νέα συριακή κυβέρνηση. Η δημιουργία μιας τέτοιας δύναμης θα είναι μια μακρά και επίπονη εργασία: στο κάτω-κάτω, οι προσπάθειες των ΗΠΑ να εκπαιδεύσουν έναν ικανό ιρακινό στρατό επωφελήθηκαν από το γεγονός ότι περίπου 150.000 Αμερικανοί στρατιώτες είχαν καταλάβει το Ιράκ, ενώ στην Συρία, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν καθόλου δυνάμεις επιτόπου. Αλλά είναι η μόνη επιλογή που προσφέρει ελπίδα για μια αποδεκτή τελική κατάσταση στην Συρία και με λογικό κόστος.

ΤΟ ΙΡΑΚ ΣΤΟ ΧΕΙΛΟΣ

Οι Αμερικανοί μπορεί να αισθάνονται μια ανθρωπιστική επιθυμία να τελειώσουν την σφαγή στην Συρία, αλλά η σύγκρουση εκεί δεν επηρεάζει άμεσα στρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ. Αυτό δεν είναι αλήθεια στην περίπτωση του Ιράκ, όπου η διάχυση από την Συρία απειλεί να αναζωπυρώσει τον εμφύλιο πόλεμο που ξεκίνησε στον απόηχο της εισβολής των ΗΠΑ το 2003. Το Ιράκ έχει γίνει η δεύτερη μεγαλύτερη εξαγωγέας πετρελαίου χώρα τού ΟΠΕΚ, και οι αισιόδοξες προβλέψεις για την μελλοντική σταθερότητα των τιμών τού πετρελαίου βασίζονται πολύ λιγότερο στην κάλυψη από βορειοαμερικανικούς σχιστολιθικούς πόρους και πολύ περισσότερο στην προσδοκία ότι το Ιράκ θα συνεχίσει να αυξάνει την παραγωγή του στα επόμενα χρόνια - μια αμφίβολη υπόθεση αν η χώρα διολισθήσει σε θρησκευτικές συγκρούσεις.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το Ιράκ υποφέρει από την συριακή κόλαση δίπλα του. Όπλα, κεφάλαια και σουνίτες μαχητές διακινούνται πέρα-δώθε από τα σύνορα. Όμως, τα προβλήματα του Ιράκ πηγάζουν κυρίως από την δική του μπερδεμένη μεταπολεμική πολιτική κατάσταση και την κατάσταση της ασφάλειας της χώρας. Ο φόβος και η επιθυμία για εκδίκηση που επανεμφανίστηκε την στιγμή που τα στρατεύματα των ΗΠΑ εγκατέλειψαν το Ιράκ, έχουν κυριεύσει το ιρακινό κράτος, το οποίο δεν διαθέτει ακόμη ισχυρούς, ανεξάρτητους θεσμούς. Για να βοηθήσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες να κατασταλεί η βία που εξαπλώνεται, θα πρέπει να πιέσουν τους Ιρακινούς να αποκαταστήσουν τον δια -σεχταριστικό καταμερισμό των εξουσιών που διαμόρφωσε η Ουάσιγκτον το 2008.

Αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν πολύ μεγαλύτερη μόχλευση τότε από όση έχουν σήμερα, και γι’ αυτό θα πρέπει να αποκτήσουν κάποιο νέο πολιτικό κεφάλαιο. Η πρόσφατη απόφαση της κυβέρνησης να πουλήσει 24 επιθετικά ελικόπτερα Apache στην Βαγδάτη είναι μια καλή αρχή. Η Ουάσιγκτον θα πρέπει να εξετάσει την ευρύτερη ενίσχυση της αντιτρομοκρατίας και της στρατιωτικής βοήθειας στην Βαγδάτη, μαζί με την βοήθεια για την αντιμετώπιση των μυριάδων ελλείψεων του Ιράκ στους τομείς τής γεωργίας, της εκπαίδευσης, της υγειονομικής περίθαλψης και δεκάδες άλλους τομείς – εφ’ όσον η Βαγδάτη δείξει μια προθυμία να ανοικοδομήσει μια λειτουργική διευθέτηση καταμερισμού τής εξουσίας.