Σκοτεινές ημέρες για την κοινωνία των πολιτών

Πηγαίνοντας ένα βήμα παραπέρα, οι έρευνες αυτές θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να αξιολογηθεί καλύτερα η επίδραση. Αυτήν την στιγμή, οι τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές [στμ: δηλαδή, έρευνες] σπάνια χρησιμοποιούνται στο έργο για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Στα τέσσερα χρόνια μου στο USAID, συχνά αντιμετώπιζα μια σύγχυση σχετικά με τον τρόπο σχεδιασμού τέτοιων τεστ σε θέματα σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Πράγματι, στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και γενικότερα της δημοκρατίας, η προσέγγιση αυτή είναι παρεξηγημένη, μη ώριμη, ακόμα και θύμα αντιδράσεων. Κάποιοι μπορεί να υποστηρίξουν πως υπάρχουν ηθικά ζητήματα που εμπλέκονται στον έλεγχο του ποιος λαμβάνει θεραπεία και ποιος όχι, αλλά η βοήθεια και οι παρεμβάσεις δεν καλύπτουν ποτέ το 100% του πληθυσμού ˑ οι χορηγοί και οι ΜΚΟ πρέπει να πάρουν αποφάσεις, αλλά το κάνουν σε μεγάλο βαθμό χωρίς να εξετάζουν την ευκαιρία για προγραμματισμένη και συστηματική μάθηση.

Η εστίαση στα δεδομένα από έρευνες δεν χρειάζεται να αποβαίνει σε βάρος του έργου για τα θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων που αμφισβητούνται ή εκλαμβάνονται ως περιθωριακά ˑ για να είναι πιο αποτελεσματικά και να χτίσουν κοινωνικές βάσεις, τα στοιχεία των πραγματικών εμπειριών της ζωής και της γνώσης θεμάτων σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα μπορούν να βοηθήσουν στην οικοδόμηση στήριξης για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Βέβαια όσον αφορά την αντιμετώπιση συγκεκριμένων παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως η καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και της σύγχρονης δουλείας, η έλλειψη στοιχείων υπήρξε ένα ευρέως αναγνωρισμένο πρόβλημα στην οικοδόμηση ενός αληθινά παγκόσμιου κινήματος, καθώς και στον σχεδιασμό αποτελεσματικών προγραμμάτων. Το 2015, το World Development Report «Mind, Society, and Behavior» υπογραμμίζει ιδιαίτερα την σημασία του να δίνει κανείς «ιδιαίτερη προσοχή στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι όντως σκέφτονται και αποφασίζουν», χρησιμοποιώντας τα στοιχεία έρευνας κι όχι απλά κάνοντας υποθέσεις για τον σχεδιασμό προγραμμάτων. Η CIVICUS τονίζει επίσης την σπουδαιότητα της «δημόσιας νοοτροπίας, εμπιστοσύνης, ανοχής και συμμετοχής» ως στοιχεία που συμβάλλουν στην δημιουργία ενός υγιούς, «ευνοϊκού περιβάλλοντος» για την κοινωνία των πολιτών.

Σίγουρα, υπάρχουν εμπόδια. Λίγοι ηγέτες ΜΚΟ και επαγγελματίες που σχετίζονται με τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι εκπαιδευμένοι κοινωνικοί επιστήμονες. Είναι απαραίτητη η δημιουργία σύζευξης ή συνεργασίας μεταξύ κοινωνικών επιστημόνων που θέλουν να βοηθήσουν τις ΜΚΟ, καθώς και ΜΚΟ που θέλουν να βοηθήσουν στην συγκέντρωση και την κατανόηση των ερευνητικών δεδομένων. Για κάποιους ακτιβιστές, η ίδια η ιδέα του να ακούσει κανείς τον πληθυσμό και να χαράξει μια παρέμβαση που θα καθοδηγείται από τα δεδομένα, μπορεί να φαίνεται ξένη. Παραδοσιακά, ούτε οι δημόσιοι ούτε και οι ιδιωτικοί χορηγοί που χρηματοδοτούν έργα για τα ανθρώπινα δικαιώματα ενδιαφέρονταν για τα δεδομένα από έρευνες. Υπάρχουν, όμως, και εξαιρέσεις. Το Ford Foundation έχει στηρίξει το έργο της έρευνας για τα ανθρώπινα δικαιώματα βοηθώντας οργανώσεις όπως το Opportunity Agenda στις Ηνωμένες Πολιτείες και το Memorial στην Ρωσία να καταλάβουν τον τρόπο με τον οποίο οι τοπικοί πληθυσμοί αντιλαμβάνονται τα θέματα για τα οποία εργάζονται. Στην USAID, εν τω μεταξύ, νέες στρατηγικές περιλαμβάνουν την συλλογή ερευνητικών δεδομένων ως ένα κρίσιμο συστατικό για την κατανόηση του τί λειτουργεί καλύτερα. Ο τρόπος με τον οποίο εφαρμόζονται και μετριούνται οι στόχοι της βιώσιμης ανάπτυξης μετά το 2015 μπορεί επίσης να βοηθήσει στην ώθηση της ζήτησης στοιχείων από έρευνες και στην παροχή ευκαιριών για συνεργασία.

ΔΟΥΛΕΥΟΝΤΑΣ ΜΑΖΙ

Αγνοημένη σε μεγάλο βαθμό από την ευρύτερη κοινότητα της εξωτερικής πολιτικής, η κοινωνία των πολιτών σε πολλά μέρη του κόσμου βρίσκεται σε κίνδυνο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όμως, το να υπάρχουν περισσότερα (και συγκεκριμένου τύπου) δεδομένα μπορεί να βοηθήσει τους ακτιβιστές να εξοπλιστούν καλύτερα για να αντέξουν τις πιέσεις της κυβέρνησης και να κατασκευάσουν ένα εγχώριο [κοινωνικό] σώμα. Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις στις οποίες οι κυβερνήσεις έχουν επιτεθεί εναντίον πολιτών που είχαν στοιχεία, αλλά υπάρχουν και τρόποι να προβλέψει κανείς ή να μετριάσει αυτές τις καταστάσεις. Τελικά, η χρήση των στοιχείων από έρευνες κοινής γνώμης αποτελεί σημαντικό εργαλείο για την αύξηση των δεσμών μεταξύ των ΜΚΟ και των πληθυσμών που έχουν σκοπό να υπηρετούν. Για να είναι χρήσιμα αυτά τα δεδομένα, όμως, οι κοινωνικοί επιστήμονες θα πρέπει να δώσουν έμφαση στην συνεργασία τους με τις ΜΚΟ για την διεξαγωγή μεγάλων, δειγματοληπτικών ερευνών ˑ οι ακτιβιστές θα πρέπει να δείξουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον και να εξοικειωθούν με τα δεδομένα της κοινής γνώμης ˑ και, τέλος, οι χορηγοί θα πρέπει να καταλάβουν πως τα στοιχεία της κοινής γνώμης αποτελούν κανάλι ζωτικής σημασίας για την οικοδόμηση ανθεκτικότητας και κοινωνικών συνόλων.

Έτσι, ένας διεθνής οργανισμός θα μπορούσε να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της επιρροής και των νομικών κενών με τα οποία αναλώνονται οι ακτιβιστές της κοινωνίας των πολιτών, ιδίως στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Μια τέτοια οργάνωση, μια κοινοπραξία των Διεθνών [Οργανισμών] Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων με τις Κοινωνικές Επιστήμες και τις ΜΚΟ, θα συνέδεε τους κοινωνικούς επιστήμονες με τις ΜΚΟ. Κάτι τέτοιο μπορεί να πετύχει σε μερικές χώρες ή σε μια σειρά περιφερειακών ή τοπικών κέντρων στα οποία οι χορηγοί επενδύουν ήδη. Από εκεί, θα μπορούσε να εξελιχθεί σε μια παγκόσμια πλατφόρμα δημιουργώντας ένα κοινόχρηστο μαθησιακό περιβάλλον που θα συμπληρώνεται από κοινωνικούς επιστήμονες. Αυτή η κοινοπραξία δεν θα ήταν με κανέναν τρόπο η μόνη λύση για την συρρίκνωση του χώρου της κοινωνίας των πολιτών σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά τα δεδομένα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την αύξηση της εγχώριας φιλανθρωπικής υποστήριξης των ΜΚΟ και να παρέχουν έναν συγκεκριμένο τρόπο βοήθειας των ΜΚΟ, με σκοπό να γίνουν πιο βιώσιμες και να συνδέονται με τους ανθρώπους προς τους οποίους θέλουν να προσφέρουν την βοήθειά τους.