Το σύμβολο κύρους της Βρετανίας

Στα απομνημονεύματά του, ο πρώην Βρετανός πρωθυπουργός, Τόνι Μπλερ, έγραψε ότι «Το κόστος [των Trident] είναι τεράστιο, ενώ η χρησιμότητά τους σε έναν κόσμο μετά τον Ψυχρό Πόλεμο αφορά λιγότερο τον τομέα της αποτροπής και καθόλου την στρατιωτική χρήση». Αλλά τελικά, ο ίδιος υποστηρίζει ότι η παραίτηση από την χρήση πυρηνικών όπλων θα μπορούσε να οδηγήσει σε «τεράστια υποβάθμιση του κύρους της χώρας μας». Όταν αναφέρεται από τον ηγέτη μιας πρώην αποικιακής υπερδύναμης, η επιδίωξη «κύρους» μπορεί να ακούγεται κάπως απρεπής. Αλλά το ζήτημα παραμένει. Μπροστά στην μείωση των δεικτών της σχετικής της δύναμης, ένα πυρηνικό αποτρεπτικό [όπλο] αποτελεί ζωτική πηγή συνεχιζόμενης επιρροής.

Σήμερα, η θέση του Ηνωμένου Βασιλείου στους σημαντικούς διεθνείς οργανισμούς του κόσμου αντικατοπτρίζει μια παρωχημένη εκτίμηση της δύναμης και των δυνατοτήτων του. Από την θέση της στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με το Ιράν έως τον ρόλο της στην διαμεσολάβηση ειρηνευτικών συνομιλιών στο Νότιο Σουδάν, η χώρα έχει δυσανάλογη επιρροή στην διεθνή πολιτική σκηνή, γεγονός που έγινε εφικτό από την συνεχιζόμενη κατοχή ενός ισχυρού πυρηνικού αποτρεπτικού [όπλου]. Δεν είναι ότι οι Βρετανοί μπορούν να απειλήσουν με πυρηνική τιμωρία εκείνους που δεν τους αντιμετωπίζουν με σοβαρότητα, αλλά μπορούν να επιδείξουν το οπλοστάσιό τους, ως κύριο προσόν της θέσης τους στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Εκτός από τα πυρηνικά όπλα, το Ηνωμένο Βασίλειο μοιράζεται ελάχιστα με τους ομοίους του στο Ρ5 σε ό, τι αφορά τις πιο λογικές μετρήσεις ισχύος, από το σύνολο των στρατιωτικών δαπανών και το ανθρώπινο δυναμικό έως τις εισφορές σε διεθνείς οργανισμούς και την οικονομική ισχύ (φυσικά, το ίδιο συμβαίνει και με την Γαλλία -ίσως αυτός να είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους το Παρίσι δεν εξετάζει το ενδεχόμενο παραχώρησης του πυρηνικού του οπλοστασίου).

Ο Philip Hammond, ο πρώην υπουργός Άμυνας και νυν υπουργός Εξωτερικών για εξωτερικές και κοινοπολιτειακές υποθέσεις, φωτογραφίζεται μπροστά από ένα υποβρύχιο εξοπλισμένο με Trident , στις 29 Οκτωβρίου 2012. DANNY LAWSON / REUTERS

Τη απουσία πυρηνικών όπλων, το Ηνωμένο Βασίλειο ίσως να καταφέρει να διατηρήσει μια νομική αξίωση για την μόνιμη έδρα του, αλλά είναι αμφίβολο το αν θα κρατήσει το απαιτούμενο πολιτικό κεφάλαιο ώστε να συνεχίσει να υπερισχύει της φθίνουσας οικονομίας και του στρατού του. Πράγματι, η απόφαση να εγκαταλείψει τα πυρηνικά όπλα θα υπονόμευε πιθανότατα την νομιμοποίηση του P5 και του ίδιου του Συμβουλίου Ασφαλείας. Την ώρα που το Συμβούλιο Ασφαλείας εξακολουθεί να δέχεται πυρά για την ελλιπή αντιπροσωπευτικότητά του, η προοπτική ότι μια μη πυρηνική μέση δύναμη μπορεί να ασκήσει δικαίωμα βέτο σε μελλοντικές αποφάσεις υποσκάπτει περαιτέρω την εμπιστοσύνη στον θεσμό. Το Ηνωμένο Βασίλειο πρέπει να εργαστεί για την διατήρηση της εμπιστοσύνης στην ικανότητα του θεσμού και των μόνιμων μελών του σε ό, τι αφορά την αντιμετώπιση των παγκόσμιων απειλών κατά της ασφάλειας.

Χωρίς πυρηνικά όπλα, η Βρετανία επίσης θα δυσκολευτεί περισσότερο να εκτελέσει τις διεθνείς της προτεραιότητες. Η βρετανική κυβέρνηση θεωρεί τον πυρηνικό αφοπλισμό κορυφαίο στόχο της εξωτερικής της πολιτικής. Με έναν ειρωνικό τρόπο, η χώρα βρίσκεται σε καλύτερη θέση ώστε να προωθήσει αυτή την ατζέντα με ένα αξιόπιστο πυρηνικό αποτρεπτικό [όπλο]. Το Ηνωμένο Βασίλειο δεν μπορεί να επηρεάσει τον στόχο μιας μελλοντικής μείωσης των πυρηνικών εξοπλισμών εάν παραιτηθεί μονομερώς από την διαπραγματευτική του δύναμη. Όπως υποστήριξε κάποια στιγμή ο Βρετανός πρώην Σκιώδης Υπουργός Εξωτερικών, Aneurin Bevan, το να διαπραγματευτεί κανείς για τον αφοπλισμό, αφότου παραιτήθηκε από τα πυρηνικά όπλα θα ήταν σαν να έμπαινε «γυμνός στην συνεδριακή αίθουσα».

Τέλος, τα πυρηνικά όπλα μπορούν να χρησιμεύσουν ως χρήσιμη δικλείδα ασφαλείας για ένα γεωπολιτικό μέλλον που θα είναι πιθανότατα πολύ λιγότερο ευνοϊκό για το Ηνωμένο Βασίλειο. Αρχικά, η ανανέωση των Trident μπορεί να ενισχύσει την βρετανική επιρροή σε μια λιγότερο σταθερή Ευρώπη. Επιπλέον, την στιγμή που οι Ηνωμένες Πολιτείες πραγματοποιούν την στρατηγική τους επανεξισορρόπηση στην Ασία, η Ευρώπη ίσως χρειαστεί να επωμιστεί σταδιακά όλο και μεγαλύτερο βάρος για την διαχείριση της αλυτρωτικής Ρωσίας. Το Ηνωμένο Βασίλειο θα δυσκολευόταν πολύ περισσότερο να διαπραγματευτεί αποτελεσματικά με τους Ρώσους ομολόγους του αν δεν είχε κάποιο αξιόπιστο αποτρεπτικό [όπλο]. Στην πραγματικότητα, η συνεχιζόμενη κατοχή πυρηνικών όπλων είναι σημαντική για την διατήρηση από την Βρετανία αυτού του είδους μόχλευσης σήμερα. Καθώς η Ρωσία αντιμετωπίζει μείωση της συμβατικής στρατιωτικής της δύναμης απέναντι στις βαριές Δυτικές επενδύσεις σε όπλα ακριβείας, έχει στραφεί όλο και περισσότερο στα πυρηνικά όπλα για την επίτευξη των στόχων της. Η Μόσχα απείλησε ξεκάθαρα ότι θα χρησιμοποιήσει «πυρηνική δύναμη» για να υπερασπιστεί την προσάρτηση της Κριμαίας.