Το όχι και τόσο μεγάλο παιχνίδι στην Συρία

Τις τελευταίες εβδομάδες, η Ρωσία [2] έχει επιστρέψει στην Μέση Ανατολή μέσω μιας άμεσης στρατιωτικής επέμβασης στην Συρία [3]. Με τον τρόπο αυτό, μπήκε στο μεγάλο παιχνίδι για την καρδιά αυτής της χώρας και της περιοχής. Οι αρχικές θεωρίες ότι η Ρωσία παρενέβη μονομερώς για να υποστηρίξει το καθεστώς του Μπασάρ αλ-Άσαντ [4] έχουν έκτοτε υπονομευθεί από αποδείξεις ότι οι ρωσικές αεροπορικές επιδρομές συντονίζονται με μια υποστηριζόμενη από το Ιράν επιθετική διοίκηση κοντά στο Χαλέπι. Στην πραγματικότητα, είναι πιθανό ότι μια επίσκεψη στην Μόσχα τον Ιούνιο του 2015 από τον Qassem Suleimani, ηγέτη της Επαναστατικής Φρουράς του Ιράν, ήταν μέρος του σχεδιασμού για την ενδεχόμενη ιρανο-ρωσική επέμβαση.

Ο Άσαντ προφανώς προσκάλεσε τα ρωσικά χτυπήματα, στα οποία έχει δώσει κάποια νομιμοποίηση, όπως έχει κάνει και η ταυτόχρονη προβολή των διαπραγματεύσεων από την Μόσχα, οι οποίες ξεκίνησαν στην Βιέννη την περασμένη εβδομάδα. Αλλά με το να παρεμβαίνει εξ ονόματος αυτού που οι Ρώσοι αξιωματούχοι αποκαλούν «μωσαϊκό» των υποστηριζόμενων από το Ιράν δυνάμεων, η Μόσχα ξεκίνησε έναν καυγά με την πλειοψηφία [5] των Σουνιτών ανταρτών και των αδελφών τους στην περιοχή. Επίσης εισέβαλε στις σφαίρες επιρροής άλλων περιφερειακών παικτών [6] συμπεριλαμβανομένων της Τουρκίας, των χωρών του Κόλπου, των Κούρδων, της Ιορδανίας και του Ισραήλ.

Πριν από τη ρωσική επέμβαση, η Συρία φαινόταν να μετατρέπεται σε Βοσνία και Σομαλία. Τώρα, θα μπορούσε κάλλιστα να γίνει ένα άλλο Αφγανιστάν.

Ένα κορίτσι περνά μπροστά από κατεστραμμένα κτήρια στην ελεγχόμενη από αντάρτες περιοχή της πόλης Maaret al-Numan στην επαρχία Idlib, στην Συρία, στις 28 Οκτωβρίου 2015. KHALIL ASHAWI / REUTERS
-----------------------------

ΕΚΤΟΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ

Η επέμβαση της Ρωσίας στην Συρία είναι η πρώτη άμεση στρατιωτική εμπλοκή της χώρας στην Μέση Ανατολή (στον πόλεμο φθοράς της Αιγύπτου, οι Σοβιετικοί πιλότοι πετούσαν αιγυπτιακά αεροπλάνα˙ Στον πόλεμο του 1973, οι Σοβιετικοί έστειλαν αεροπλάνα αλλά δεν τα χρησιμοποίησαν). Η παρέμβαση κατά κύριο λόγο συντελείτο με αεροπορικές επιδρομές σε περιοχές όπου το καθεστώς Άσαντ είχε αρχίσει να χάνει έδαφος πρόσφατα: Στην βόρεια Λατάκια, την πεδιάδα Ghab βόρεια της Χάμα, τον θύλακα Rastan βόρεια της Χομς και το Χαλέπι. Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με πολλαπλές αναφορές των μέσων ενημέρωσης, μαχητές του Ιράν, του καθεστώτος Άσαντ και της Χεζμπολάχ έχουν ξεκινήσει μια εδαφική εκστρατεία για να ανακαταλάβουν περιοχές στον βορρά που έχασαν νωρίτερα φέτος από τον λεγόμενο Κατακτητικό Στρατό -ένα συνονθύλευμα μετριοπαθών ανταρτών, ισλαμιστών και ανταρτών συνδεδεμένων με την αλ Κάιντα.

Συλλογικά, τα [αεροπορικά] χτυπήματα και η εκστρατεία στο έδαφος αντιπροσωπεύουν μια συντονισμένη προσπάθεια για να ασφαλιστούν τρεις βασικές περιοχές. Η πρώτη είναι η πεδιάδα Ghab, η πιο εύφορη περιοχή της Συρίας και το όριο μεταξύ των μειονοτικών πληθυσμών στην ακτή και της σουνιτικής πλειοψηφίας της Συρίας στην ενδοχώρα. Η δεύτερη είναι ο αυτοκινητόδρομος M-5, η σπονδυλική στήλη των μεταφορών που συνδέει την Δαμασκό με την Χομς, την Χάμα και τον βορρά. Η τρίτη είναι η πολιορκημένη πόλη του Χαλεπίου.

Οι ρωσικές αεροπορικές επιδρομές και η σχετιζόμενη [με αυτές] υποστηριζόμενη από το ιράν επιθετική δύναμη έχουν ήδη συγκρουστεί μετωπικά με σφαίρες επιρροής της Τουρκίας και του Αραβικού Κόλπου στην βόρεια Συρία. Η Ρωσία έχει δείξει στην Τουρκία μέσω πολλαπλών επιδρομών στον τουρκικό εναέριο χώρο [7] ότι εκλαμβάνει την βόρεια Συρία ως παιζόμενη. Η Τουρκία, όπως η Ρωσία έχει καταστήσει σαφές, θα πρέπει να χαλιναγωγήσει την υποστήριξή της προς τις ομάδες των ανταρτών στο συνοριακό πέρασμα Μπαμπ αλ-Σαλάμ στον βορρά και το πέρασμα Μπαμπ αλ-Χάουα στα δυτικά. Παρά το γεγονός ότι τα ρωσικά χτυπήματα έπληξαν μια σειρά από ομάδες, τα πιο σημαντικά ήταν ενάντια σε μετριοπαθείς ομάδες που υποστηρίζονται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την υποστηριζόμενη από την Σαουδική Αραβία ομάδα σαλαφιστών Ahrar al-Sham, και την Jabhat al-Nusra της αλ Κάιντα. Αντάρτες στην περιοχή προσπάθησαν να σταματήσουν ή να επιβραδύνουν την επίγεια επίθεση του καθεστώτος χρησιμοποιώντας αμερικανικής κατασκευής αντιαρματικούς πυραύλους TOW, ένα όπλο που φημολογείται ότι πληρώθηκε από το Ριάντ, αλλά ότι απαιτεί να εγκριθούν οι τελικοί χρήστες από την Ουάσιγκτον.

Τα ρωσικά χτυπήματα έχουν επίσης αλλάξει την ισορροπία μεταξύ της Τουρκίας και των Κούρδων. Το Κόμμα της Δημοκρατικής Ένωσης (PYD), το οποίο είναι το συριακό παρακλάδι του Κουρδικού Εργατικού Κόμματος και η πολιτική δύναμη πίσω από την οργάνωση Κουρδικές Μονάδες Λαϊκής Άμυνας (YPG), προσπαθεί να σχηματίσει μια συνεχόμενη κουρδική ζώνη [8], την οποία η YPG αποκαλεί «Rojava» ή «Δυτικό Κουρδιστάν», κατά μήκος των βόρειων συνόρων της Συρίας. Η Ρωσία φέρεται να είναι πρόθυμη να στηρίξει αυτή την προσπάθεια, προκειμένου να εμποδίσει Ρώσους και Τσετσένους μαχητές στην Συρία από το να επιστρέψουν στην πατρίδα τους μέσω του Καυκάσου. Το PYD, αισθανόμενο την αδυναμία της Ουάσιγκτον, ζήτησε ανοιχτά την στήριξη των ΗΠΑ για να συνδέσει το δυτικό κουρδικό καντόνι της Afrin με το Κομπάνι καταλαμβάνοντας την περιοχή δυτικά του ποταμού Ευφράτη (που, όχι συμπτωματικά, είναι εκεί που η Τουρκία έχει δηλώσει ότι σκοπεύει να δημιουργήσει μια ασφαλή ζώνη).

Προσωπικό ασφαλείας φρουρεί καθώς ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι και ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ συνομιλούν πριν από μια συνεδρίαση με 17 έθνη, την Ευρωπαϊκή Ένωση και τον ΟΗΕ, στο ξενοδοχείο Imperial στην Βιέννη, στις 30 Οκτωβρίου 2015. BRENDAN SMIALOWSKI / REUTERS
-------------------------------