Υψηλή επιφυλακή

Παρά το γεγονός ότι τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας είναι κυρίως υπεύθυνα για τέτοιες οπισθοδρομήσεις, με το Ηνωμένο Βασίλειο να ηγείται των προσπαθειών για ανίχνευση του ορίζοντα και τις Ηνωμένες Πολιτείες, μαζί με την Κίνα και την Ρωσία, αντίθετές τους, όλα τα μέλη του Συμβουλίου είναι εν μέρει υπεύθυνα. Στο κάτω-κάτω, το σώμα έχει απεριόριστη ελευθερία κινήσεων για να αποφασίσει, να προσαρμόσει και να τροποποιήσει τις εσωτερικές του διαδικασίες ή να δημιουργήσει επικουρικά όργανα για την εκτέλεση των καθηκόντων του. Το όριο για την δημιουργία νέων οργάνων ή διαδικασιών είναι χαμηλότερο από όσο για τα ουσιαστικά ζητήματα: Απαιτεί οποιεσδήποτε εννέα θετικές ψήφους και δεν υπόκειται σε βέτο από ένα ή περισσότερα από τα μόνιμα μέλη.

Όπως η καταδικαστική έκθεση της Σρεμπρένιτσα το 1999 κατέληξε στο συμπέρασμα, «ο τερματισμός της σύγκρουσης δεν αποκλείει ηθικές κριτικές, αλλά τις καθιστά αναγκαίες». Αυτό δεν υποδηλώνει ότι οι ηθικές κριτικές δεν μπορεί να έχουν κάποιο κόστος. Στην πραγματικότητα, συνήθως έτσι γίνεται, καθώς τα μέρη μιας σύγκρουσης μπορεί να αντιδράσουν αρνούμενα την πρόσβαση της ανθρωπιστικής βοήθειας του ΟΗΕ σε πληγέντες ή πολιορκούμενους πολίτες ή με την διακοπή των συνομιλιών με τον ΟΗΕ συνολικά. Ωστόσο, όπως σημείωνε η έκθεση για την Σρι Λάνκα, «η τάση για βλέπουν τις επιλογές για δράση με διλημματικούς όρους συχνά κρύβει την πραγματικότητα των ευθυνών του ΟΗΕ». Αυτό συμβαίνει συνήθως όταν ο ΟΗΕ προσπαθεί να κρατήσει μια απόσταση ασφαλείας από αυτό που εκλαμβάνει ως «πολιτικό», κάτι που ερμηνεύει διασταλτικά για να συμπεριλάβει οποιαδήποτε δράση του ΟΗΕ που θα προκαλέσει επικρίσεις.

Ωστόσο, με το Συμβούλιο Ασφαλείας να παραμένει σε μεγάλο βαθμό αμελές στο να προσέξει τα διδάγματα της Ρουάντα, της Σρεμπρένιτσα και της Σρι Λάνκα, είναι ολοένα και πιο σημαντικό για τον Γενικό Γραμματέα να ανταποκριθεί στην πρόκληση. Η αποφυγή του άρθρου 99, αποκαλύπτει όχι μόνο μια πρόδηλη έλλειψη θάρρους, είναι επίσης μια παράλειψη καθήκοντος. Με λιγότερο από τέσσερις μήνες που απομένουν στην δεύτερη θητεία του Μπαν Κι-μουν, και με τον ΟΗΕ για να επιλέγει έναν νέο επικεφαλής, είναι καιρός οι υποψήφιοι να λάβουν μια στάση αρχών για την υπεράσπιση της προσφυγής στο άρθρο 99 και να μετατρέψουν την έγκαιρη προειδοποίηση και την ανίχνευση του ορίζοντα σε κάτι περισσότερο από μια ωραία υπόσχεση κάθε φορά που ο ΟΗΕ έχει να κάνει μια απολογία του τύπου «ποτέ ξανά».

Copyright © 2016 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/2016-09-19/high-alert

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition