Η υψηλών φιλοδοξιών δημοκρατία της Γεωργίας

Η «νεκροψία» της πρόσφατης απόδοσης του UNM θα πρέπει να ξεκινήσει με την εξέταση της σύνδεσης του κόμματος με τον Μιχαήλ Σαακασβίλι, τον ιδρυτή του UNM και πρώην πρόεδρο της Γεωργίας, ο οποίος υπηρετεί τώρα ως κυβερνήτης της περιοχής της Οδησσού της Ουκρανίας. Ο Σαακασβίλι δεν έχει πλέον μια επίσημη θέση στο UNM, αλλά παραμένει το σύμβολο του κόμματος και ανεπίσημος ηγέτης του [12]. Από πολλές απόψεις, είναι επίσης το βαρίδι του: Οι επιδόσεις του μπορεί να βοήθησαν το GD να μεταβάλλει τον χαρακτήρα των εκλογών σε δημοψήφισμα όχι για τις επιδόσεις GD, αλλά για την δική του αμφιλεγόμενη θητεία.

Άλλα γεγονότα προς στις εκλογές έδωσαν στους ψηφοφόρους ελάχιστους λόγους για να πιστέψουν ότι το UNM είχε αλλάξει προς το καλύτερο από το 2012. Πράγματι, σε μια προφανή πρόκληση για την ρεαλιστική ηγεσία του David Bakradze, ο επικεφαλής του UNM στο Κοινοβούλιο, ο Σαακασβίλι και οι σκληροπυρηνικοί του UNM υιοθέτησαν με ευχαρίστηση τον ρόλο του ταραχοποιού κατά τους μήνες πριν από τις εκλογές. Τον Οκτώβριο του 2015, επαληθευμένες ηχογραφήσεις (πιθανόν κυκλοφορημένες από την Ρωσία [2]) αποκάλυψαν αξιωματούχους του UNM να συζητούν την βίαιη ανατροπή [13] της κυβέρνησης του GD. (Τα ίδια στοιχεία μέσα στο UNM αναφέρθηκε ότι προσπαθούν να σαμποτάρουν [14] τις προσπάθειες της Γεωργίας να ολοκληρώσει συμφωνίες απελευθέρωσης των θεωρήσεων [βίζα] με την Ευρωπαϊκή Ένωση την περασμένη άνοιξη). Τον περασμένο μήνα, ανέκυψε μια ηχογράφηση [15] στο YouTube που φάνηκε να καταδεικνύει ότι κάποιες φατρίες του UNM, προβλέποντας μια ήττα στις εκλογές αυτού του μήνα, ετοιμάζονταν να χρησιμοποιήσουν βία για να υποδαυλίσουν αναταραχή σε μια προσπάθεια να ανακτήσουν την εξουσία. Καθώς δημοσιοποιούνταν τα προκαταρκτικά αποτελέσματα, μια σειρά από ενεργούμενα του UNM, προβάλλοντας αμφιβολίες, ισχυρίστηκαν ότι η ψηφοφορία ήταν νόθα και απηύθυναν έκκληση για μποϊκοτάζ του Κοινοβουλίου, κάτι που τελικά απέρριψε η ηγεσία του κόμματος.

Σύμφωνα με τους περισσότερους υπολογισμούς, τα ριζοσπαστικά κομμάτια του UNM αποτελούν την μειοψηφία στο κόμμα, αλλά παρ’ όλα αυτά διατηρούν σημαντική επιρροή. Και εφ’ όσον το UNM παραμένει όμηρος αυτών των πιο ακραίων ομάδων, φαίνεται πιθανό ότι οι εκλογικές προοπτικές του κόμματος, μαζί με το φιλελεύθερο ήθος που το UNM ισχυρίζεται ότι εκπροσωπεί, θα παραμείνουν χαμηλά. Αυτό θα ήταν κρίμα για την Γεωργία. Όπως σε κάθε μη παγιωμένη δημοκρατία, η θεσμοθέτηση μιας μονοκομματικής εξουσίας είναι μια πραγματική πιθανότητα˙ η αποτροπή αυτού του αποτελέσματος, θα απαιτήσει μια αξιόπιστη και πρέπουσα αντιπολίτευση.

Η πιο άμεση ανησυχία, όμως, είναι το πώς το GD σκοπεύει να κυβερνήσει μετά τη νίκη του. Αν καταφέρει να εξασφαλίσει μια ενισχυμένη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, το κόμμα θα έχει τους θεσμικούς μοχλούς για να διαμορφώσει το σύνταγμα της αρεσκείας του. Αυτή η εξέλιξη θα μπορούσε να αναστείλει την πρόοδο της χώρας προς τον εκδημοκρατισμό. Πράγματι, ο εξελισσόμενος συλλογισμός του GD [16] σχετικά με τον συνταγματικό ορισμό του γάμου ως θεσμό αποκλειστικά ετεροφυλόφιλων (κάτι που ούτως ή άλλως θα είναι περιττό σύμφωνα με την υπάρχουσα νομοθεσία), φαίνεται να είναι μια άσκοπη πίεση στην συνταγματική μεταρρύθμιση, που θα πρέπει να θεωρείται μόνο ως η έσχατη επιλογή. Ομοίως, οι εκκλήσεις του GD για να εκλέγεται ο πρόεδρος από το Κοινοβούλιο (αντί να εκλέγεται άμεσα από τον λαό, όπως συμβαίνει σήμερα) είναι στην καλύτερη περίπτωση περιττές και στην χειρότερη μια πρώιμη προσπάθεια να εδραιώσει την εξουσία του. Γενικότερα, τα πρώτα βήματα της Γεωργίας στη νέα αυτή εποχή θα πρέπει να είναι προς την ανάπτυξη των φιλελεύθερων χαρακτηριστικών της δημοκρατίας της: Είναι απαραίτητο η Τιφλίδα να αποφύγει την τάση προς την ανελευθερία (illiberalism) [17] που έχει ανακύψει μεταξύ ορισμένων δημοκρατικά εκλεγμένων κυβερνήσεων στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια.

Ένα συλλαλητήριο του Ενωμένου Εθνικού Κινήματος (UNM) στην Τιφλίδα, τον Οκτώβριο του 2016. REUTERS / DAVID MDZINARISHVILI
---------------------------------------------

ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΣ ΓΙΑ ΖΗΜΙΕΣ;

Φυσικά, οι εκλογές της 8ης Οκτωβρίου δεν ήταν μόνο για το GD και το UNM. Η είσοδος του PA στο Κοινοβούλιο δεν είναι εντυπωσιακή, αλλά αντιπροσωπεύει ένα αξιοσημείωτο πάτημα για μια ομάδα που έχει βρεθεί σε άνοδο από το 2014, όταν συμμετείχε για πρώτη φορά στις δημοτικές εκλογές. Παρ’όλα αυτά, το κόμμα θα έχει μικρή επιρροή σε ένα σώμα που κυριαρχείται από βουλευτές του GD και του UNM. Μάλιστα, η εξαμελής ομάδα του θα έχει μικρότερη φωνή στο Κοινοβούλιο σε σχέση με εκείνη που είχαν στο παρελθόν άλλες αντι-Δυτικές ομάδες.