Η προεδρία Ντόναλντ Τραμπ στην εξωτερική πολιτική

-Διεθνείς οργανισμοί
Στο επίπεδο των διεθνών οργανισμών αποφασίστηκε η αποχώρηση από το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ (19 Ιουνίου 2018) και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (7 Ιουλίου 2020). Για το πρώτο θεωρήθηκε ότι ήταν προκατειλημμένο έναντι του Ισραήλ, αγνοώντας τις συνεχείς παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από χώρες όπως η Κίνα και η Βενεζουέλα, ενώ για το δεύτερο ότι υπήρξε κάλυψη της κινεζικής ηγεσίας σε λάθη και παραλείψεις που έγιναν στην εξάπλωση της πανδημίας του Covid-19 [24].

-Κίνα
Η άνοδος της Κίνας είναι η σημαντικότερη πρόκληση που έχει να αντιμετωπίσει ο τωρινός πρόεδρος μιας και η ραγδαία ανέλιξή της αποτελεί μια δυνητική απειλή για τις ΗΠΑ. Η προηγούμενη κυβέρνηση των Δημοκρατικών προσπάθησε να εξισορροπήσει την ανερχόμενη κινεζική ισχύ εφαρμόζοντας ταυτόχρονα δύο πολιτικές. Στην βάση της ρεαλιστικής προσέγγισης μετέφερε στρατιωτικές δυνάμεις στην περιοχή Ασίας–Ειρηνικού υποστηρίζοντας και διπλωματικά ασιατικές χώρες που είχαν προστριβές με την Κίνα (Ιαπωνία, Νότια Κορέα, Βιετνάμ, Μαλαισία και Φιλιππίνες) για τα θαλάσσια σύνορα και την οριοθέτηση των ΑΟΖ. Στην κατεύθυνση του θεσμικού φιλελευθερισμού, η προηγούμενη κυβέρνηση κατάφερε να πείσει την κινεζική ηγεσία να μην κρατά τεχνητά χαμηλά την ισοτιμία του γουάν.

Χωρίς να έχει επιτευχθεί συμφωνία για το εμπόριο ανάμεσα στις δύο χώρες, η προεδρία Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε σειρά περιοριστικών μέτρων εναντίον της Κίνας (Μάρτιος–Απρίλιος 2018), επιβάλλοντας δασμούς 25% στο εισαγόμενο ατσάλι και 10% στο αλουμίνιο. Η Κίνα απάντησε με αντίμετρα στα εισαγόμενα αμερικανικά προϊόντα αξίας 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων, κλιμακώνοντας τον εμπορικό πόλεμο μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του πλανήτη. Έως τον Νοέμβριο του 2018, οι ΗΠΑ επιβάρυναν τα κινεζικά προϊόντα με δασμούς αξίας 250 δισεκατομμυρίων δολαρίων και με 110 δισεκατομμύρια δολάρια η Κίνα τα αντίστοιχα αμερικανικά. Στην συνάντηση της Ομάδας των Είκοσι (G20) τον Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου, οι δύο πλευρές αποφάσισαν ανακωχή και συμφώνησαν να επεξεργαστούν μια ευρεία εμπορική συμφωνία μέσα σε διάστημα 90 ημερών. Οι συνομιλίες απέβησαν τελικά άκαρπες τον Μάιο του 2019 και η Ουάσινγκτον αποφάσισε να επιβάλει επιπλέον δασμούς 200 δισεκατομμυρίων δολαρίων στα κινεζικά προϊόντα, με την Κίνα να απαντά αναλόγως. Τους επόμενους πέντε μήνες η αμερικανική κυβέρνηση επέκτεινε τους περιορισμούς στα προϊόντα κινητής τηλεφωνίας κινεζικής προέλευσης και στις κινεζικές εταιρείες, με την αιτιολογία ότι διατηρούν χαμηλά τη νομισματική ισοτιμία, ενώ ταυτόχρονα απείλησε να σταματήσει όλες τις αμερικανικές επενδύσεις στην Κίνα. Οι αλληλοκατηγορίες για την γέννηση και την διαχείριση της πανδημίας προστέθηκαν ως νέο πρόβλημα στις διμερείς σχέσεις που ήταν ήδη σε ιστορικό χαμηλό από τα τέλη του 2019.

Η μετωπική αντιπαράθεση συνεχίζεται με αμείωτη ένταση έως σήμερα σε όλα τα επίπεδα, με τις ΗΠΑ να στοχοποιούν το Πεκίνο ακόμη και για ζητήματα εσωτερικής τάξης που σχετίζονται με την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Χονγκ Κονγκ και τη μουσουλμανική μειονότητα των Ουιγούρων. Νομοθετικές πράξεις για την επιβολή κυρώσεων εναντίον Κινέζων αξιωματούχων έχουν τεθεί σε ισχύ για τα προαναφερθέντα ζητήματα [25]. Τελευταία εξέλιξη στην διαμάχη των δύο πλευρών ήταν η απόφαση για το κλείσιμο του κινεζικού προξενείου στο Χιούστον (20 Ιουλίου 2020) με το Πεκίνο να ανταποδίδει με την αναστολή λειτουργίας του αμερικανικού προξενείου στην Τσενγκντού.

Ο ηγέτης της Βόρειας Κορέας, Kim Jong Un, κοιτάζει τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, καθώς κάθονται για δείπνο κατά την διάρκεια της δεύτερης συνόδου κορυφής ΗΠΑ-Βόρειας Κορέας στο ξενοδοχείο Metropole στο Ανόι, στο Βιετνάμ, στις 27 Φεβρουαρίου 2019. REUTERS/Leah Millis/File Photo
-----------------------------------------------------------------------------

-Βόρεια Κορέα
Αναφορικά με την Βόρεια Κορέα, το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ προχώρησε άμεσα σε κινήσεις που αύξησαν την πίεση τόσο στρατιωτικά όσο και ρητορικά [26]. Η πολιτική που ακολουθήθηκε φαίνεται να απέδωσε σε επίπεδο τακτικής, αφού το καθεστώς απελευθέρωσε έναν Αμερικανό όμηρο (17 Ιουνίου 2017) και ο Κιμ Ιλ Σουνγκ απέστειλε επίσημη πρόσκληση συνάντησης στον Αμερικανό ομόλογό του. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στη Σιγκαπούρη στις 12 Ιουνίου 2018. Η κοινή τους δήλωση σηματοδότησε συμβολικά το πέρασμα από την αντιπαράθεση σε σχέσεις συνεργασίας, χωρίς όμως απτά αποτελέσματα, εφόσον δεν δόθηκε καμία εγγύηση για την πλήρη αποπυρηνικοποίηση της κορεατικής χερσονήσου [27]. Ο δίαυλος επικοινωνίας παρέμεινε ανοιχτός και οι δύο πλευρές συναντήθηκαν εκ νέου δύο φορές (στις 28 Φεβρουαρίου 2019 στο Ανόι και στις 30 Ιουνίου 2019 στη Νότια Κορέα). Ο Ντόναλντ Τραμπ ήταν ο πρώτος Αμερικανός πρόεδρος που βρέθηκε στο βόρειο τμήμα της κορεατικής χερσονήσου. Η διπλωματική πρωτοβουλία για ειρήνευση στην περιοχή και πυρηνικό αφοπλισμό αποδείχθηκε μάταιη, αφού ο Κιμ Ιλ Σουνγκ ζήτησε την ακύρωση των οικονομικών κυρώσεων από τις ΗΠΑ, χωρίς όμως να προσφέρει εγγυήσεις για το τέλος του πυρηνικού προγράμματος. Αν και ο μαξιμαλιστικός στόχος δεν επετεύχθη, η προσέγγιση αυτή έφερε μερική αποκλιμάκωση στην ένταση μεταξύ των κορεατικών κρατών.