Ο ρόλος του Ισραήλ στην ασφάλεια της Αν. Μεσογείου

Η άνοδος του Ερντογάν στην εξουσία και η μεγαλομανία του να ανασυστήσει την οθωμανική αυτοκρατορία, παραβιάζοντας το Διεθνές Δίκαιο και αγνοώντας τις διμερείς διεθνείς συνθήκες, αλλά και να τεθεί ως επικεφαλής του αραβικού κόσμου, άλλαξαν ριζικά τις παραμέτρους στις σχέσεις μεταξύ των δυο χωρών. Μνημόνια συνεργασίας με την Ελλάδα ακυρώθηκαν εν τοις πράγμασι, μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης είναι εκτός εφαρμογής, ενώ οι δυο χώρες βρίσκονται σε παρατεταμένη ένταση που θα μπορούσε να οδηγήσει σε θερμό επεισόδιο. Επιπρόσθετα, για να νομιμοποιήσει τις παράνομες επεκτατικές βλέψεις του, ο Τούρκος πρόεδρος στράφηκε στην επισφαλούς νομιμότητας κυβέρνηση της Λιβύης, ενώ προσπαθεί να διεισδύσει στην βόρεια Αφρική, επισκεπτόμενος και την Τυνησία (που, όμως, έχει κρατήσει επιμελώς αποστάσεις από τον Ερντογάν) ή ερχόμενος σε επαφή με την Αλγερία. Με τις κινήσεις αυτές αποπειράται να δημιουργήσει αντιστάθμισμα στις έντονες και ασφυκτικές διπλωματικές κινήσεις της Αθήνας που τον οδηγούν σε ενδεχομένως μη υπολογισθείσα από αυτόν, διπλωματική απομόνωση [4].

Η Τουρκία έχει τρομακτικές ανάγκες σε ενέργεια. Η ζήτηση της χώρας που πρέπει να ικανοποιήσει και έναν πολύ μεγάλο πληθυσμό, καλύπτεται από ένα σημαντικό αριθμό σταθμών που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια από πετρέλαιο και άνθρακα. Η αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας συνιστά πρόσφατη υπόθεση που απαιτεί χρόνο για να καρποφορήσει, αποτελούμενη κυρίως από κάποια μικρά ή μεγάλα υδροηλεκτρικά. Η ζήτηση σε ενέργεια εξυπηρετείται εν μέρει και από κάποιους σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φυσικό αέριο [5]. Δεν είναι τυχαία η επιθυμία της γειτονικής χώρας να επιλύσει εν μέρει το πρόβλημά της με την εγκατάσταση σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με πυρηνική τεχνολογία [6]. Βέβαια, αυτό συνεπάγεται την διάθεση δισεκατομμυρίων δολαρίων για την αγορά του εξοπλισμού, τον κίνδυνο στο περιβάλλον από τα απόβλητα [7], αλλά και τον τύπο της τεχνολογίας που θα χρησιμοποιηθεί, δεδομένου ότι πρόθεση της τουρκικής κυβέρνησης φαίνεται ότι είναι η μελλοντική χρήση της τεχνολογίας αυτής για άλλους σκοπούς. Υπό τις παραπάνω συνθήκες, είναι σαφές ότι η Τουρκία επιδιώκει με κάθε τρόπο την διέλευση αγωγών φυσικού αερίου από το έδαφός της, κυρίως του αζέρικου φυσικού αερίου, προκειμένου να απολαμβάνει μεριδίου από το διερχόμενο αέριο για την κάλυψη των αναγκών της. Όσο ο βαθμός ανάπτυξης στην γείτονα αυξάνεται, τόσο οι ενεργειακές ανάγκες θα γίνονται επιτακτικότερες.

Η παραπάνω ανάγκη της Τουρκίας σε ενέργεια, σε συνδυασμό με τις μεγαλεπήβολες και πανάκριβες, φαραωνικές θα έλεγε κάποιος, εξαγγελίες του προέδρου της για την συντήρηση της πολεμικής μηχανής και των μέτρων που κάθε φορά εξαγγέλλει για εσωτερική κατανάλωση, την οδήγησαν να εντείνει την προσπάθεια να λάβει μερίδιο στις ενεργειακές πλουτοπαραγωγικές πηγές που ανακαλύπτονται στην Μεσόγειο, έστω και με παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου. Για να μπορέσει να παραβιάσει το Διεθνές Δίκαιο και ιδίως το Δίκαιο της Θάλασσας –που, σημειωτέον, δεν έχει επικυρώσει- αλλά και για να δικαιολογήσει τη νομιμότητα των παραπάνω παραβιάσεων, ο Ερντογάν εφηύρε την «γαλάζια πατρίδα», ως το διεθνές ιδεολόγημα συγκάλυψης των επεκτατικών του βλέψεων. Ιστορικά, καθεστώτα ολοκληρωτικού ή αυταρχικού τύπου είχαν πάντοτε ανάγκη ιδεολογικής επίφασης των παρανόμων επεκτατικών βλέψεών τους. Με τα παραπάνω στοιχεία, η Τουρκία αυτοδικεί και αναδεικνύεται σε μιμητή της άγριας δύσης.

Ωστόσο, στην προσπάθειά του αυτή, ο Τούρκος πρόεδρος βρέθηκε αντιμέτωπος με περιφερειακά συμφέροντα άλλων χωρών, αφού οι κινήσεις του χαρακτηρίζονται από αυθαιρεσία και βρίσκονται σε πλήρη αντίθεση με το Διεθνές Δίκαιο. Μπροστά στην κατάσταση αυτή, οι χώρες που έχουν άμεσα και νόμιμα συμφέροντα, συνεργάζονται πλέον σε πολλαπλά επίπεδα προκειμένου να αντιμετωπίσουν την αιφνίδια στάση της Τουρκίας που μετέβαλε μια περιοχή σχετικής ηρεμίας, την μεσογειακή, σε κέντρο διεθνούς έντασης και προβλημάτων. Ο συνασπισμός αυτός στοχεύει και στην προστασία των οικονομικών συμφερόντων αυτών των κρατών, τα οποία αμφισβητούνται από την Τουρκία.

Με το ένα πόδι του στην Ρωσία του Πούτιν και με το άλλο στην προσωπική του σχέση με τον Τραμπ, αμφότερα επισφαλή, ο Ερντογάν προσπαθεί να φέρει τους νόμιμους «ιδιοκτήτες» της περιοχής στο τραπέζι για να μοιραστούν μαζί του έναν πλούτο που δεν δικαιούται. Κατ΄ ουσίαν, αυτό που προσπαθεί να εισάγει είναι ένα ανάστροφο «ανατολικό ζήτημα», ήτοι μια προσπάθεια «διαμελισμού» της Μεσογείου σε ζώνες επιρροής, την μεγαλύτερη μερίδα από τις οποίες επιφυλάσσει για τον εαυτό του. Υπό τις συνθήκες αυτές, ένα από τα θιγόμενα μέρη είναι το Ισραήλ.

Το Ισραήλ διατηρεί, ως γνωστόν, νόμιμα δικαιώματα στην έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων και έχει απόλυτο συμφέρον να συμπλέει με τις άλλες δυνάμεις της περιοχής στην αντιμετώπιση της τουρκικής αυθαιρεσίας [8]. Το Ισραήλ γνωρίζει καλά ότι είναι ενδεχόμενο να χρειαστεί να αντιμετωπιστεί δυναμικά η επιθετικότητα της Τουρκίας κάποια στιγμή, στην προσπάθεια της τελευταίας να επιβουλευτεί πεδία υδρογονανθράκων που έχουν παραχωρηθεί νόμιμα σε εταιρείες. Από όλους όσους εμπλέκονται στην περιοχή, η Ελλάδα και το Ισραήλ είναι οι πλέον αξιόμαχες και αξιόπιστες δυνάμεις, όχι μόνο πολιτικά και οικονομικά, αλλά πρωτίστως σε επίπεδο στρατιωτικής αποτροπής. Οι δυο χώρες διαθέτουν ποιοτική και ποσοτική αεροπορική υπεροχή, ενώ η χώρα μας διαθέτει το πιο αξιόπιστο και αξιόμαχο ναυτικό στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο.