Μπορεί να κρατήσει το νέο πολιτικό κέντρο του Ισραήλ;

Το Ισραήλ πρέπει επίσης να καθορίσει τους κανόνες που διέπουν τις σχέσεις μεταξύ των τριών κλάδων της διακυβέρνησης. Από μια αμερικανική σκοπιά, το Ισραήλ έχει ένα εξαιρετικά αδύναμο σύστημα ελέγχων και ισορροπιών (checks and balances): είναι μια κοινοβουλευτική δημοκρατία με ένα μόνο νομοθετικό σώμα, χωρίς σύνταγμα, και χωρίς ομοσπονδιακή κατανομή εξουσίας, στην οποία τα εκτελεστικά και νομοθετικά κέντρα είναι αλληλένδετα. Ελλείψει συντάγματος, οι βασικοί νόμοι του Ισραήλ χρησιμεύουν ως οιονεί συνταγματικό πλαίσιο που κατοχυρώνει τόσο την λειτουργία του ισραηλινού πολιτικού συστήματος όσο και τις ελευθερίες που απολαμβάνουν οι πολίτες. Αυτοί οι βασικοί νόμοι, μαζί με προηγούμενη δικαστική νομολογία, χρησιμεύουν ως βάση ώστε το Ανώτατο Δικαστήριο του Ισραήλ να ασκεί δικαστικό έλεγχο επί της νομοθεσίας που εκδίδεται από την Knesset και από άλλες κυβερνητικές αποφάσεις. Αλλά αφήνουν κάποια σημαντικά κενά, και πολλοί νόμοι μπορούν να ανατραπούν, και έχουν ανατραπεί στο παρελθόν, με απλή πλειοψηφία –ρίχνοντας λάδι στην φωτιά των πολιτιστικών πολέμων, με το να ενθαρρύνουν μια προσωρινή πλειοψηφία να ασχολείται με τα ίδια τα θεμέλια του κράτους.

Για να το αλλάξει αυτό, η Knesset πρέπει να περάσει έναν αριθμό νέων Βασικών Νόμων, ξεκινώντας από έναν που να επαναπροσδιορίζει την συνταγματική νομοθεσία και την σχέση μεταξύ της Knesset και του Ανώτατου Δικαστηρίου. Η έγκριση ενός Βασικού Νόμου για τη νομοθεσία που θα καθορίζει το καθεστώς των Βασικών Νόμων και τις προϋποθέσεις δικαστικής παρέμβασης θα μετριάσει την οργίλη συζήτηση μεταξύ του κοινοβουλίου και του δικαστικού σώματος, η οποία έχει γίνει ένας μικρόκοσμος για όλες τις πολιτικές διαφωνίες στο Ισραήλ και μετέτρεψε το Ανώτατο Δικαστήριο σε ένα πολιτικό ποδόσφαιρο. Τελικά, θα είναι απαραίτητο να προχωρήσουμε πέρα από τον καθορισμό των κανόνων του παιχνιδιού και να επανέλθουμε στο επί μακρόν καθυστερημένο σχέδιο δημιουργίας ενός ολοκληρωμένου συντάγματος για το κράτος του Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένου ενός Νόμου περί Δικαιωμάτων.

ΣΥΜΦΙΛΙΩΝΟΝΤΑΣ ΤΑ ΑΚΡΑ

Πόσο πιθανό είναι όλα αυτά να συμβούν στο εγγύς μέλλον; Όσο ο Νετανιάχου παρέμενε υπεύθυνος, ήταν αδιανόητο. Αλλά ο «συνασπισμός αλλαγής» των Bennett-Lapid μπορεί να προσπαθήσει να ανταποκριθεί στην φιλοδοξία που υπονοεί το όνομά του. Σίγουρα, οι ακραίες συγκρούσεις προσωπικοτήτων και ιδεολογιών που πρέπει να περιέχονται σε αυτήν την κυβέρνηση -η οποία περιλαμβάνει πολλά μικρότερα κόμματα από ολόκληρο το ιδεολογικό φάσμα- δεν προοιωνίζονται κάποια σημαντική πρόοδο στις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις. Αλλά μικρότερα βήματα -για παράδειγμα, σχετικά με την εκλογική μεταρρύθμιση- μπορεί να είναι ακόμη δυνατά και είναι αναμφισβήτητα απαραίτητα.

Η ιδεολογική συζήτηση είναι ζωτικής σημασίας στοιχείο της δημοκρατικής κουλτούρας, και ακόμη και οι εκτεταμένες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις δεν θα απαλλάξουν την χώρα από τις εσωτερικές διαιρέσεις. Ωστόσο, το αδιέξοδο των τελευταίων δύο ετών έχει εντείνει την κρίση ταυτότητας του Ισραήλ και απέτρεψε την συζήτηση για τους τρόπους αντιμετώπισής της με υπεύθυνο τρόπο. Υπό καλύτερη διαχείριση, και οπλισμένοι με μερικές κρίσιμες μεταρρυθμίσεις, οι Ισραηλινοί μπορούν να ξεπεράσουν τις διαιρέσεις τους και να προχωρήσουν με την διαδικασία οικοδόμησης του κράτους εγχωρίως, παίζοντας ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο στην περιοχή. Όπως έγραψαν οι ιδρυτές του σύγχρονου Ισραήλ στην Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας της χώρας πριν από 73 χρόνια: «[Το Κράτος] θα προωθήσει την ανάπτυξη της χώρας προς όφελος όλων των κατοίκων της˙ θα βασίζεται στην ελευθερία, την δικαιοσύνη, και την ειρήνη όπως το οραματίστηκαν οι προφήτες του Ισραήλ». Είναι καιρός οι πολιτικοί ηγέτες του Ισραήλ να βάλουν στην άκρη τις διαφορές τους και να συνεχίσουν το έργο αυτό.

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.foreignaffairs.com/articles/middle-east/2021-02-16/palestini...
[2] https://www.foreignaffairs.com/articles/israel/2019-10-15/there-will-be-...
[3] https://en.idi.org.il/publications/4222

Copyright © 2021 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/israel/2021-07-13/can-israels-ne...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition