Η Αφρική αλλάζει

Τα στοιχεία της έρευνας δείχνουν επίσης ότι η πλειοψηφία των Αφρικανών μοιράζεται πολλές από τις αξίες στις οποίες η κυβέρνηση Μπάιντεν επιδιώκει να δώσει έμφαση, όπως η υποστήριξη για την δημοκρατία, τις ελεύθερες και δίκαιες εκλογές, την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι, και την ελευθερία της έκφρασης. Σε πολλές περιπτώσεις, οι ηγέτες τους δεν πιστεύουν σε αυτές τις αξίες. Πολύ συχνά, οι Ηνωμένες Πολιτείες τάσσονται με τους αυταρχικούς λόγω της βραχυπρόθεσμης αβεβαιότητας σχετικά με το ποιος θα τους διαδεχθεί, του φόβου περί χαοτικών μεταβάσεων, ή της επιθυμίας να διατηρηθούν οι συνεργασίες ασφαλείας. Αυτό συνέβη όταν ο Mahamat Déby, ο γιος του επί μακρόν αυταρχικού ηγέτη του Τσαντ, Idriss Déby, ανέλαβε την εξουσία μετά τον θάνατο του πατέρα του νωρίτερα φέτος, σε αντίθεση με το σχέδιο διαδοχής που καθορίζεται στο σύνταγμα της χώρας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες επέλεξαν να μην το κατονομάσουν αυτό όπως πράγματι είναι -πραξικόπημα- προφανώς για να διατηρήσουν τη μακροχρόνια αντιτρομοκρατική συνεργασία τους με το Τσαντ.

Αλλά όσο περισσότερο οι αντιλαϊκοί ηγέτες (ή οι απόγονοί τους) παραμένουν στην θέση τους, τόσο πιο χαοτικές θα είναι οι πιθανές μεταβάσεις. (Για παράδειγμα, μετά την παράκαμψη των ορίων θητείας το 2020, ο πρόεδρος της Γουινέας, Alpha Condé, ανατράπηκε με πραξικόπημα νωρίτερα φέτος). Η κυβέρνηση Μπάιντεν θα πρέπει συνεπώς να ακολουθήσει μια πολυετή στρατηγική για την ήπειρο που να βασίζεται στις αξίες που μοιράζονται Αμερικανοί και Αφρικανοί, και να έχουν την υπομονή να δουν αυτήν την στρατηγική να περνάει. Αυτό θα σημαίνει αντίσταση στον πειρασμό να επιτραπεί στα βραχυπρόθεσμα συμφέροντα να οδηγήσουν στην συντήρηση του status quo όταν αυτό είναι σαφώς ασυμβίβαστο με το λαϊκό αίσθημα της Αφρικής, έχοντας κατά νου ότι η δέσμευση στις δημοκρατικές αρχές ξεχωρίζει τις Ηνωμένες Πολιτείες από χώρες όπως η Κίνα και η Ρωσία στα μάτια πολλών Αφρικανών.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει επίσης να ανεβάσουν τους θεσμούς πάνω από τα άτομα. Η Ουάσινγκτον πήρε σκληρά μαθήματα κάνοντας το αντίθετο. Για παράδειγμα, όταν το Νότιο Σουδάν απέκτησε την ανεξαρτησία του το 2011, οι πολιτικοί των ΗΠΑ πίστευαν λανθασμένα ότι οι μακροχρόνιες σχέσεις τους με τους πιο σημαντικούς πολιτικούς της χώρας θα τους επιτρέψουν να πείσουν αυτούς τους πολιτικούς να συμβιβαστούν και να οδηγήσουν την χώρα προς την σταθερότητα και την δημοκρατία. Αλλά σε κάθε εξέλιξη, οι ηγέτες του Νοτίου Σουδάν έβαζαν το δικό τους συμφέρον μπροστά από του έθνους, αψηφώντας τις αμερικανικές εκκλήσεις.

Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι έκαναν το ίδιο λάθος στην Αιθιοπία, αγκαλιάζοντας τον Ahmed Abiy όταν έγινε πρωθυπουργός το 2018 χωρίς να κάνουν πολλές ερωτήσεις. Σίγουρα, ο Abiy έκανε μια σειρά από αρχικές κινήσεις που ήταν πραγματικά ενθαρρυντικές και υπονόησε ότι η Αιθιοπία θα έκανε μια στροφή προς τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες -μαζί με πολλές άλλες χώρες, την Επιτροπή Νόμπελ, και ορισμένους σχολιαστές (συμπεριλαμβανομένου αυτού του συγγραφέα)- βιάστηκαν πολύ για να εξυψώσουν τον Abiy και να τον παρουσιάσουν ως έναν νέο τύπο ηγέτη. (Οι Ηνωμένες Πολιτείες έκαναν το ίδιο λάθος με τον προκάτοχό του, Meles Zenawi). Μακράν του να οδηγήσει την Αιθιοπία προς ένα δημοκρατικό μέλλον, ο Abiy έχει πυροδοτήσει τις φλόγες του εθνοτικού μίσους και έχει οδηγήσει την χώρα σε έναν φρικτό εμφύλιο πόλεμο.

Το ασφαλέστερο και καλύτερο στοίχημα είναι οι θεσμοί που ελέγχουν τις υπερβάσεις του εκτελεστικού κλάδου, που υποστηρίζουν το κράτος δικαίου και εκθέτουν την κλεπτοκρατία -τα δικαστήρια˙ τα νομοθετικά σώματα˙ τα μέσα μαζικής ενημέρωσης˙ και οι επιτροπές που εστιάζουν στις εκλογές, την καταπολέμηση της διαφθοράς, και την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Πολλοί Νοτιοαφρικανοί πιστώνουν τα δικαστήρια και τα ΜΜΕ -μαζί με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών- ότι βοήθησαν την χώρα να επιβιώσει από την καταστροφική προεδρία του Jacob Zuma. Μετά την αποχώρηση του Ζούμα από το αξίωμά του το 2018, οι αρχές της Νότιας Αφρικής συνέχισαν να ερευνούν τις διεφθαρμένες δραστηριότητες της διοίκησής του, οδηγώντας στην πρόσφατη φυλάκιση του πρώην προέδρου για απείθεια έναντι των δικαστηρίων- ένα αξιοσημείωτο παράδειγμα λογοδοσίας. Στην Κένυα και το Μαλάουι, τα δικαστήρια έλαβαν τολμηρές αποφάσεις για την ακύρωση νοθευμένων εκλογών, εξοργίζοντας τους προέδρους. Ουσιαστική βοήθεια των ΗΠΑ πηγαίνει ήδη στην υποστήριξη τέτοιων θεσμών, αλλά η πολιτική και η διπλωματία των ΗΠΑ πρέπει να συμβαδίσουν. Οι ανώτεροι αξιωματούχοι πρέπει να επενδύουν τόσο στις σχέσεις με αυτούς τους θεσμούς όσο και στις σχέσεις με τους αρχηγούς κρατών. Θα πρέπει επίσης να υπερασπιστούν αυτούς τους θεσμούς όταν δέχονται επίθεση, συμπεριλαμβανομένης της επιβολής κυρώσεων. Η επικείμενη Σύνοδος Κορυφής του Μπάιντεν για την Δημοκρατία [7] θα πρέπει να δώσει έμφαση -και να περιλαμβάνει εκπροσώπους από- αυτού του είδους τους βασικούς δημοκρατικούς θεσμούς.

ΑΦΡΙΚΑΝΙΚΕΣ ΦΩΝΕΣ, ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ

Τον Αύγουστο, η υφυπουργός Πολιτικών Υποθέσεων Victoria Nuland ταξίδεψε στη Νότια Αφρική [8] για να συμπροεδρεύσει της Ομάδας Εργασίας για Αφρικανικά και Παγκόσμια Θέματα (Working Group on African and Global Issues), η οποία επιδιώκει να αυξήσει την συμμετοχή της Νότιας Αφρικής σε πιεστικές παγκόσμιες συζητήσεις. Πρωτοβουλίες όπως αυτή πρέπει να επεκταθούν. Οι συνομιλίες σχετικά με τις δυνάμεις που διαμορφώνουν τον κόσμο -από την κλιματική αλλαγή ως την τεχνολογία και μέχρι τη μετανάστευση- κυριαρχούνται από τα ανεπτυγμένα έθνη, αλλά ο αντίκτυπος αυτών των δυνάμεων είναι καθολικός.