Η Ρωσία δεν θα αφήσει αμαχητί την Ουκρανία να φύγει

Αν και οι μάχες στην ανατολική Ουκρανία υποχώρησαν μετά το 2016, η σύγκρουση που σιγοβράζει έχει κρύψει την ασταθή κατάσταση των πραγμάτων στην Ευρώπη. Η Ρωσία και οι Ηνωμένες Πολιτείες, των οποίων η επιρροή επικαλύπτεται στην Ανατολική Ευρώπη, πρόκειται να είναι αντίπαλοι σε αυτό που η Ουάσιγκτον αποκαλεί τώρα «στρατηγικό ανταγωνισμό». Αλλά από το 2014, το χάσμα μεταξύ της ρητορικής και της δράσης των ΗΠΑ στην Ουκρανία και αλλού παραμένει ανοιχτό για εκμετάλλευση.

Η συριακή σύγκρουση αποκάλυψε την έλλειψη αποφασιστικότητας των Αμερικανών όσον αφορά τον δεδηλωμένο στόχο τους, ότι «Ο Άσαντ πρέπει να φύγει». Η Ουάσιγκτον δεν απώθησε την ρωσική στρατιωτική παρουσία, επιτρέποντας στη Μόσχα να επεκτείνει την επιρροή της σε όλη τη Μέση Ανατολή. Η χαοτική απόσυρση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν και ο καυγάς για την συμφωνία AUKUS (Αυστραλία – Ηνωμένο Βασίλειο – Ηνωμένες Πολιτείες) για τα υποβρύχια με την Αυστραλία, η οποία άφησε έξω και εξόργισε την Γαλλία, αποκάλυψαν σοβαρά προβλήματα συντονισμού εντός της διατλαντικής συμμαχίας. Η Ουάσιγκτον φαίνεται κουρασμένη από τον πόλεμο και η Ρωσία πιθανότατα αμφισβητεί το εάν οι δηλώσεις της για πολιτική στήριξη στην Ουκρανία υποστηρίζονται από αξιόπιστη αποφασιστικότητα.

Αν ο Πούτιν αξιολογήσει την υποστήριξη των αξιωματούχων των ΗΠΑ για την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας ως ανειλικρινή —και δεν υπάρχουν πολλά που να υποδηλώνουν κάτι διαφορετικό— δεν θα αποθαρρυνθεί από το να αλλάξει την περιφερειακή ισορροπία δυνάμεων μέσω της βίας. Θα ήταν ανόητο να επιχειρήσει να κατακτήσει ολόκληρη την Ουκρανία, μια τεράστια χώρα με περισσότερους από 40 εκατομμύρια κατοίκους, αλλά δεν θα ήταν μη ρεαλιστικό να προσπαθήσει να χωρίσει την χώρα στα δύο ή να επιβάλει μια νέα διευθέτηση που επιδιώκει να ανατρέψει την διολίσθηση της Ουκρανίας στην «ευρωατλαντική ολοκλήρωση» και την συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η Μόσχα επιδιώκει εδώ και καιρό να αναθεωρήσει την μεταψυχροπολεμική διευθέτηση. Οι Ρώσοι ηγέτες θα μπορούσαν να φανταστούν ότι αντί να ενδώσουν σε περαιτέρω προσπάθειες για ανάσχεση [4], ένας πόλεμος αυτής της κλίμακας θα επέβαλε με την πάροδο του χρόνου μια συζήτηση για τον ρόλο της Ρωσίας στην ευρωπαϊκή ασφάλεια. Ο στόχος της Ρωσίας ήταν εδώ και καιρό να αποκαταστήσει μια περιφερειακή τάξη στην οποία η Ρωσία και η Δύση έχουν ίσο λόγο για τα αποτελέσματα ασφάλειας στην Ευρώπη. Είναι αμφίβολο αν ο Πούτιν πιστεύει ότι μπορεί να επιτύχει μια τέτοια διευθέτηση μέσω της πειθούς ή της συμβατικής διπλωματίας. Η ρωσική στρατιωτική δράση θα μπορούσε να τρομάξει τα κορυφαία ευρωπαϊκά κράτη -μερικά από τα οποία βλέπουν τον εαυτό τους να υποβιβάζεται σε δευτερεύουσα θέση στην στρατηγική των ΗΠΑ και επιθυμούν να τοποθετηθούν μεταξύ Κίνας και Ηνωμένων Πολιτειών— να αποδεχτούν μια νέα διευθέτηση με την Μόσχα. Αυτό δεν σημαίνει ότι ένα τέτοιο αποτέλεσμα είναι πιθανό, αλλά μπορεί να είναι η πιθανότητα στην οποία εστιάζουν οι Ρώσοι ηγέτες.

ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΣ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ

Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να βγάλουν δύο συμπεράσματα από την στρατιωτική συσσώρευση της Ρωσίας γύρω από την Ουκρανία. Το πρώτο είναι ότι αυτό δεν είναι πιθανό να πρόκειται απλώς για άλλη μια επίδειξη καταναγκασμού, παρά τα συγκεχυμένα μηνύματα από τη Μόσχα. «Οι πρόσφατες προειδοποιήσεις μας έγιναν αντιληπτές και έχουν αποτέλεσμα», δήλωσε ο Πούτιν στις 18 Νοεμβρίου. Μια ημέρα νωρίτερα, το ρωσικό Υπουργείο Εξωτερικών δημοσίευσε απόρρητες επιστολές από την Γαλλία και την Γερμανία αναφορικά με την διπλωματία που σχετίζεται με την Ουκρανία, μια προσβολή προς τους εταίρους της Ρωσίας στο [Πρωτόκολλο του] Μινσκ. Το κλειδί για την απάντηση της Ουάσιγκτον θα είναι να προετοιμαστεί για την πιθανότητα να ξεσπάσει πόλεμος το 2022, να διεξαγάγει προληπτικό συντονισμό με τους Ευρωπαίους συμμάχους και να καταστήσει σαφείς στην Μόσχα τις συνέπειες μιας τέτοιας ενέργειας. Ενεργώντας τώρα, οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να εργασθούν με τους Ευρωπαίους εταίρους τους για να αυξήσουν το οικονομικό και πολιτικό κόστος της στρατιωτικής δράσης για την Ρωσία, πιθανώς μειώνοντας την πιθανότητα πολέμου.

Η αποτυχία να αναπτυχθεί μια συντονισμένη απάντηση στην ρωσική επιθετικότητα στοίχισε στο παρελθόν ακριβά στην Ουκρανία. Το 2014, η Ευρώπη συμμετείχε στις κυρώσεις μόνο όταν οι αυτονομιστές που υποστηρίζονται από την Ρωσία κατέρριψαν ένα πολιτικό επιβατικό αεροσκάφος τον Ιούλιο -πολύ μετά την ρωσική προσάρτηση της Κριμαίας και την εισβολή στην περιοχή της Ντονμπάς. Ετούτη την φορά οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να αποφύγουν αυτό το καταστροφικό προηγούμενο της αποσπασματικής και αντιδραστικής χάραξης πολιτικής. Αν και η Ουάσιγκτον μπορεί να επιθυμεί να διαφυλάξει ορισμένες μυστικές επιλογές, θα πρέπει να περιγράψει δημοσίως το βασικό περίγραμμα της υποστήριξής της στην ουκρανική κυριαρχία, παράλληλα με τους Ευρωπαίους συμμάχους της, και πολύ πριν από το ξέσπασμα μιας μεγάλης στρατιωτικής σύγκρουσης. Αυτό θα απαιτούσε λεπτομερή άρθρωση της αποφασιστικότητας της Δύσης και των κόκκινων γραμμών της Δύσης τις επόμενες εβδομάδες. Το ανθρωπιστικό και στρατηγικό μέγεθος μιας μεγάλης ρωσικής εισβολής δεν απαιτεί τίποτα λιγότερο.